منو
ذی حساب در استخدام وزرات امور اقتصادی است اما حسابرس ممکن است استخدام موسسه حسابرسی باسد یا شخصی مستقلی باشد.
ممیز مالیاتی دفاتر و اسناد مودیان را بررسی میکند در حالی ذیحساب که نظارت و بررسی هزینه کرد بودجه عمومی را بر عهده دارد.
دستمزد حسابرسان از طرف کارفرما یا موسسه پرداخت میشود در حالی که دستمزد ممیز مالیاتی از طرف امور اقتصادی پرداخت میشود.
با آگاهی داشتن درباره وظایف و تفاوت حسابرس، ممیز مالیاتی و ذیحساب به راحتی می‌توان صورتهای مالی که مورد پذیرش آنها باشد را تهیه کرد. یکی از اهداف حسابرسی صورتهای مالی، بررسی این نکته است که صورتهای مالی براساس استانداردهای حسابداری تهیه شده است یا خیر. بررسی مدارک و اسناد حسابداری، از وظایف اصلی حسابرس، ممیز مالیاتی و افراد ذی حساب است. در این مقاله از سری مقالات آموزش رایگان حسابداری شما را با تفاوت حسابرس، ممیز مالیاتی و ذی حسابان و وظایف هر یک آشنا خواهیم نمود.
حسابرس مامور رسیدگی به گزارشات مالی و اسناد حسابداری جهت اطلاع از صحت آنها و پیشگیری از خطا است. به بیان دیگر، حسابرس وظیفه بررسی صورتهای مالی و اسناد و مدارک حسابداری شرکت را با هدف انطباق با قوانین و استانداردها و بر اساس استانداردهای حسابرسی بر عهده دارد. داشتن مهارتهای کلامی، ارتباطی و نوشتاری از توانایی‌های حسابرسان به شمار می‌آید. با توجه به سیستمی شدن دنیای حسابداری امروز، حسابرسان علاوه بر مهارتهای حسابداری، باید در کار با نرم افزارهای مالی نیز تسلط کافی داشته باشند.
حسابرسی یا ممیزی جهت بررسی و ارزیابی عینی از صورتهای مالی است تا از نمایش منصفانه و دقیق اطلاعات اطمینان حاصل شود.حسابداری و حسابرسی از بسیاری جهات شبیه هم هستند. حسابرس بر اساس قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران ذیصلاح می‌تواند یک حسابدار رسمی و یا یک دانش آموخته رشته حسابداری و یا حسابرسی اما با تجربه و تخصص بالا در حوزه امور مالی باشد.
وظایف حسابرس چیست؟
♦️ بررسی حسابهای شرکت و تطبیق آنها با قوانین و مقررات مالی و اطمینان از درستی آنها
♦️ جمع آوری و تحلیل آمار و ارقام و کنترل همه عملیات حسابداران و اطمینان از صحیح بودن گزارش های ارائه شده تیم حسابداری
♦️ شناسایی مشخصات و ویژگی های کسب و کار مربوطه و شناخت بهتر شرکت و صنعت مورد فعالیت و در نتیجه افزایش و تسریع کار حسابرسی و رسیدگی
♦️ ارزیابی سیستم های گزارش مالی شرکت و اطمینان از صحیح بودن عملکرد سیستم‌های مالی
♦️ ایجاد ارتباط‌کاری مطلوب و تعامل بهتر با مشتریان
♦️ ارائه پیشنهادات به منظور پیشرفت و توسعه و فراهم کردن فرایندهای کنترلی داخلی برای جلوگیری از ایجاد خطا و مشکل و هر گونه سوء استفاده مالی کارکنان
♦️ حسابرس داخلی نیز سیاستها و رویه ها و همچنین توان مالی شرکت را در جهت بهبود کارآیی آن ارزیابی و بررسی می کند
حسابرسان مشغول به سه گروه اصلی تقسیم می‌شوند:
وظیفه اصلی حسابرسان داخلی بازرسی عملکرد و ارزیابی صحت وظایف واحدهای حسابداری است. در واقع حسابرسان داخلی، رابط بین هیئت مدیره و شرکت هستند و گزارش رسیدگی خود را به صورت ماهانه یا سالانه تحویل هیئت مدیره میدهند. عمده وظیفه حسابرسان داخلی، رسیدگی به انجام عملیات حسابداری و گزارش خطاهای عمدی (تقلب) است.
این گروه از حسابرسان، ممکن است یک شخص یا تحت پوشش و در استخدام یک موسسه حسابرسی باشند. حسابرسان مستقل با شرکت‌ها و موسسات مختلف، قرارداد بسته و عملیات حسابداری آنها را با توجه به قوانین و موازین حسابداری بررسی می‌کنند. حسابرسان مستقل گزارشات حاصل از رسیدگی خود را به مجمع عمومی صاحبان سهام ارائه میدهند.
حسابرسان دیوان محاسبات یا حسابرسان دولتی کار حسابرسی رعایت و هم حسابرسی عملیاتی را انجام میدهند. حسابرسی در سازمانهای دولتی به منظور تعیین صرف اعتبارات طرح ها با مقاصد از پیش تعیین شده به منظور ارزیابی تاثیر و کارایی طرح های دولتی انجام می پذیرد. حسابرسان دیوان محاسبات، شرکت های طرف قرارداد دولتی را رسیدگی می کنند تا صحت پرداختهای دولت طبق قرارداد را تایید کنند.
پیشنهاد میشود بخوانید: تفاوت حسابرس مستقل و بازرس قانونی
ممیزان مالیاتی نیروهای سازمان مالیاتی جهت رسیدگی به دفاتر مالی شرکت ها و موسسات هستند؛ تا با بررسی تطابق درآمدها و هزینه‌های آنها با هم نسبت به شناسایی و تعیین مالیات آنها اقدام نمایند. ممیزان مالیاتی، معمولا در واحدهای سازمان امور مالیاتی مستقر هستند.
وظایف ممیز مالیاتی چیست؟
بررسی دقیق اسناد و مدارک مالی: یکی از وظایف ممیز مالیاتی بررسی دقیق اسناد مالی شرکت‌ها، برای جلوگیری از فرار مالیاتی یا عدم پرداخت مالیات است.
ملاقات با مدیران شرکت‌ها: در مواردی ممکن است اطلاعات شرکت ابهاماتی داشته باشد. ممیز مالیاتی برای رفع این ابهامات از مودیان درخواست میکند در مجموعه حاضر شده و با ارائه مستندات معتبر ابهامات را رفع کنند.
بررسی وجود تقلب: ممیز مالیاتی تقلب‌های برخی از شرکت‌ها را بررسی کرده و برای جلوگیری از آنها اقدام میکند.
حل اختلافات از طریق مذاکره: هنگامی که مودیان نسبت به مالیات اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی اعتراض داشته باشند، با طرح شکایتی آن را اعلام می‌کنند از وظایف یک ممیز رسیدگی به این شکایت و مذاکره با مودیان است.
نماینده سازمان امور مالیاتی در دادگاه : زمانی که مودیان رای سازمان امور مالیاتی در مورد مالیات اعلام شده را قبول نداشته باشند. شکایت مودیان به مراتب بالاتر می‌رود، در زمان تشکیل دادگاه تجدید نظر ممیز نماینده سازمان امور مالیاتی برای شرکت در آن دادگاه است.
رابط بین شرکت‌ها و سازمان امور مالیاتی: شرکت‌های مشمول مالیات همیشه با سازمان امور مالیاتی در ارتباط هستند. یکی از وظایف ممیزان مالیاتی حفظ ارتباط بین شرکت‌ها و سازمان است.
بازرسی‌ها: اگر سازمان نیاز به بازرسی از شرکتی را داشته باشد، ممیز وظیفه دارد با مودیان به گونه‌ای رفتار کند تا در بازرسی همکاری را باممیز مالیاتی داشته باشند.
کلیه کارکنانی که انجام وظایف موضوع ماده 219 «قانون» شامل: شناسایی، تشخیص، مطالبه و وصول مالیاتهای موضوع «قانون» را انجام میدهند. ماموران مالیاتی نامیده می‌شوند. عناوین شغلی «ماموران مالیاتی» عبارت است از:
کمک ممیز مالیاتی با مدرک تحصیلی دیپلم و کاردانی به عنوان کاردان مالیاتی و کمک ممیز مالیاتی با مدرک تحصیلی لیسانس به عنوان کارشناس مالیاتی. این افراد دارای تحصیلات مرتبط و فارغ التحصیل امور مالی یا اقتصادی دارند. معمولا کار نگارش نامه‌ها و ابلاغیه‌ها زیر نظر ممیزان بر عهده دارند.
ممیز مالیاتی به عنوان کارشناس ارشد مالیاتی، از بین کارمندان با تحصیلات کارشناسی یا بالاتر با 3 سال سابقه در کارشناسی مالیاتی انتخاب می شود و سرپرستی واحد مالیاتی را عهده دار بوده و مسئولیت تایید گزارشات و عملکرد افراد تحت سرپرستی به عهده اوست و زیر نظر رئیس گروه مالیاتی انجام وظیفه می کند.
سر ممیز مالیاتی به عنوان رئیس گروه مالیاتی، از بین کارمندان سازمان با تحصیلات کارشناسی یا با بالاتر با حداقل 3 سال سابقه خدمت در کارشناس ارشد مالیاتی انتخاب می شود و سرپرستی واحدهای مالیاتی را عهده دار بوده و تحت نظر رئیس امور مالیاتی انجام وظیفه می کند.
ممیز کل مالیاتی به عنوان رئیس امور مالیاتی، از بین کارمندان سازمان با تحصیلات لیسانس یا بالاتر با حداقل 3 سال سابقه خدمت در شغل رئیس گروه مالیاتی انتخاب می شود و مسئولیت نظارت بر گروه های مالیاتی و نظارت بر حسن اجرای مقررات را عهده دارد.
مالیات بخش بزرگی از درآمد دولت‌ها به حساب می‌آید. بنابراین برای اجرای دقیق آن، نیاز به افرادی است که قابل اعتماد باشند و نظارتی ریزبینانه به امور مالی داشته باشند تا از تخلف جلوگیری شود. وجود شغل ممیزی، در سازمانهای امور مالیاتی از این نظر ضروری است.
برای آشنایی بیشتر بخوانید: موفقیت در حسابرسی متفاوت از حسابداری است
طبق تعریف ماده 31 قانون محاسبات عمومی، ذی حساب ” ماموری است که به موجب حکم وزارت امور اقتصادی و دارایی از بین مستخدمین رسمی واجد صلاحیت به منظور اعمال نظارت و تامین هماهنگی لازم در اجرای مقررات مالی و محاسباتی در وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شرکت‌های دولتی و دستگاه‌های اجرایی محلی و موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی به این سمت منصوب میشود.” و دارای حداقل مدرک کارشناسی است.
ذی حساب یا اصطلاحا صاحب حساب، بیشتر در سازمان‌ها و شرکت‌هایی اهمیت بیشتری دارد که از بودجه عمومی کشور استفاده می‌کنند. در واقع وظیفه ذی حساب نظارت و بررسی، هزینه‌کرد بودجه عمومی درون سازمانهای دولتی را به عهده دارد. ذی‌حسابان مستقل از مجموعه اقتصادی هستند و از آنها حقوق دریافت نمی‌کنند.
🔻نکته
ذی حساب اصلی ترین مهره برای تنظیم و اجرای مقررات مالی دولتی و جلوگیری از فساد مالی است.
وظایف ذی حساب چیست؟
بنابر قانون محاسبات عمومی، ذی حساب وظایف زیر را بر عهده دارد:
♦️نظارت بر امور مالی و محاسباتی و نگهداری و تنظیم حساب‌ها طبق قانون و ضوابط و مقررات مربوط و صحت و سلامت آنها.
♦️ نظارت بر حفظ اسناد و دفاتر مالی
♦️ نگهداری و تحویل و تحول وجوه و نقدینه و سپرده‌ها و اوراق بهادار
♦️ نگهداری حساب و اموال دولتی و نظارت بر اموال مذکور
ممیز وظیفه رسیدگی به حسابهای شرکت‌های خصوصی را به عهده دارد. ذیحساب عملیات‌های مالی سازمانهای دولتی و شرکت‌هایی که به دولت وابسته هستند را رسیدگی میکند. اما حسابرس ممکن است کار رسیدگی به شرکت‌های دولتی یا خصوصی را انجام دهد.
حسابرس، ممیز مالیاتی و یا ذی حساب واحدهای مستقلی هستند و نفعی از منافع شرکت‌های مورد رسیدگی ندارند.
حسابرس ممکن است شخصیتی مستقل داشته باشد یا وابسته به یک موسسه حسابرسی باشد. در حالی که ممیز و ذیحساب هر دو افراد وابسته به سازمان امور و اقتصادی هستند.
حق الزحمه حسابرس از طرف موسسه‌ای که با او قرارداد دارد، پرداخت میشود؛ این شرکت ممکن است یک موسسه حسابرسی باشد و یا شرکتی که موظف به حسابرسی آن است. در حالی که حق الزحمه ممیز مالیاتی و ذیحساب از طرف سازمان امور مالیاتی پرداخت میشود.
حسابرس معمولا در محل مورد توافق یا در محل موسسه حسابرسی فعالیت میکند. در حالی که ممیز وارد محل فعالیت کارفرما نمی‌شود. ذیحساب در یک واحد دولتی یا وابسته به دولت بصورت تمام وقت فعالیت میکند.
حسابرس و ممیز در زمان کوتاهی کار رسیدگی را انجام میدهند. اما ذی حساب به صورت بلندمدت و تمام وقت کار رسیدگی را انجام می‌دهد.
یک حسابرس کلیه اسناد و مدارک مالی مورد قرارداد را رسیدگی میکند. ممیز مالیاتی دفاتری که مودی تسلیم سازمان مالیاتی کرده، رسیدگی میکند. ذی حساب کار نظارت به کلیه درآمدها و هزینه‌ها را بر عهده دارد.
حسابرس مسئولیت نهایی اظهارنظر در خصوص صورتهای مالی را برعهده دارد؛ اما تعیین میزان مالیات بر اساس مدارک کارفرما بر عهده ممیز مالیاتی است. همچنین ذی حساب بررسی هزینه‌های واحد مورد بررسی و ارزیابی صحت آنها را بر عهده دارد.
کلام آخر
حسابرسان، ممیزان مالیاتی و ذی حسابان در واقع متخصصانی هستند که حساب‌ها و عملیات مالی شرکت‌ها و افراد را بررسی می‌کنند تا قانونی بودن عملیات حسابداری آنها را تایید کنند. در واقع آنها کار حسابدار را تایید یا رد می‌کنند. در این مقاله تفاوت حسابرس ممیز مالیاتی و ذی حساب را بررسی کردیم و دانستیم که حسابرس و ممیز مالیاتی و ذی حساب باید در ظاهر و محتوا بی‌طرف نسبت به صاحب کار باشد. کسب آموزش حسابداری اصولی برای تهیه صورتهای مالی مورد تایید حسابرس داخلی و ممیز مالیاتی و ذی حسابان ضروری است.
