منو
جاری شرکا یک حساب موقت است که مبادلات مالی بین شرکت و سهامداران را نمایش میدهد
کاربرد اصلی این حساب، تامین مالی شرکت و حمایت از کسب و کار توسط سهامداران است
بله برای آشنایی با محدودیتهای حساب شرکا، مطلب را مطالعه نمایید
حساب جاری شرکا عموما به عنوان یک حساب واسط برای دریافت و پرداخت‌های صاحبان سهام در شرکتها در نظر گرفته میشود. حسابی که در صورت بی‌دقتی و انجام تراکنش‌های نادرست می‌تواند یکی از منابع تعیین مالیات شرکت قرار گیرد. در این مطلب آموزش رایگان مالیات همراه ما باشید تا شما را از اینکه چرا نباید حساب جاری شرکا در اظهارنامه مالیاتی تکمیل شود؟ آگاه نماییم. این مطلب به درخواست بسیاری از دوستان برای انجام اقدامات صحیح جهت شفاف سازی ابهاماتی که برای ممیزین مالیاتی در مورد ماهیت این حساب به وجود می‌آید، آماده شده است.
جاری شرکا یک حساب دائمی است که مبادلات مالی بین شرکت و سهامداران را نمایش میدهد. نحوه کار بدین صورت است که هر گاه شرکت با مشکل نقدینگی مواجه میشود، صاحبان سهام با هدف حمایت از شرکت، وجوهی به حساب شرکت واریز می‌کنند و همچنین زمانی که اوضاع مالی شرکت مناسب باشد، مبالغی را از شرکت برداشت می‌کنند.
کاربرد اصلی حساب جاری شرکا تامین مالی شرکت و حمایت از کسب و کار توسط سهامداران است. از این رو میتوان از مهم‌ترین موارد استفاده از جاری شرکا را دریافت و پرداخت وجوه نقد به سهامداران دانست. به بیان دیگر، ارتباط جاری شرکا فقط با بانک شرکت و به منظور تامین مالی است.
تصور نادرستی که در خصوص حساب جاری سهامداران وجود دارد این است که این حساب به منظور سر و سامان دادن به اوضاع مالی شرکت تعریف شده است. از این رو هر تراکنش سرگردان بدون سند و مدرک را در این حساب پنهان می‌کنند. در صورتی که لازم است بدانید انجام تراکنش‌های مربوط به خرید و فروش‌ها در راستای فعالیت اقتصادی و یا هزینه‌کرد به عنوان تنخواه گردان از این حساب مورد تایید سازمان مالیاتی نبوده موجب حساسیت ممیزان مالیاتی خواهد بود. این مسئله ممکن است منجر به بروز چالش‌هایی نظیر تعلق جرایم مربوط به کتمان درآمد شود.
حساب جاری سهامداران دارای ماهیتی دوگانه (بدهکار – بستانکار) است. بدین ترتیب که بدهکاری این حساب نشان دهنده بدهکار بودن سهامداران به شرکت است و بستانکاری آن نشان دهنده بدهکاری شرکت به سهامداران است. به این ترتیب نمی‌توان برای این حساب ماهیت ثابتی در نظر گرفت. برای آشنایی با ماهیت انواع حسابها در حسابداری مطلب “ماهیت حسابها در حسابداری” را مطالعه نمایید.
حساب جاری شرکا در صورتهای مالی، می‌تواند زیرگروه حسابهای کل “سایر حسابهای دریافتنی” و یا “سایر حسابهای پرداختنی” باشد. به عبارت دیگر این حساب در صورتهای مالی (به استثنا صورت وضعیت مالی) به صورت مستقل گزارش نمی‌شود.
در صورت وضعیت مالی (ترازنامه) در اظهارنامه مالیاتی حساب جاری شرکا در فیلد مستقلی گزارش میشود. در واقع، جاری شرکا در اظهارنامه دارای عنوان مجزایی است. همچنین جایگاه حساب جاری شرکا در ترازنامه بر اساس ماهیت آن در زمان تنظیم ترازنامه تعیین میشود.
نکته مهمی که در استفاده از حساب جاری شرکا وجود دارد این است که مبادلات مالی این حساب تنها با بانک شرکت است و استفاده از این حساب برای سایر رویدادهای مالی مورد تایید سازمان مالیاتی نیست. به عبارت دیگر تنها ثبت حسابداری مجاز برای جاری شرکا به شرح زیر است:
در حالت استقراض شرکت از سهامداران داریم:
| شرح | بدهکار | بستانکار |
| بانک | *** | |
| سایر حسابهای پرداختنی / جاری شرکا | *** | |
| بابت قرض شرکت از سهامداران |
| شرح | بدهکار | بستانکار |
| سایر حسابهای پرداختنی / جاری شرکا | *** | |
| بانک | *** | |
| بابت بازپرداخت قرض شرکت به سهامداران |
و در حالت استقراض سهامداران از شرکت داریم:
| شرح | بدهکار | بستانکار |
| سایر حسابهای دریافتنی / جاری شرکا | *** | |
| بانک | *** | |
| بابت قرض سهامداران از شرکت |
| شرح | بدهکار | بستانکار |
| بانک | *** | |
| سایر حسابهای دریافتنی / جاری شرکا | *** | |
| بابت بازپرداخت قرض سهامداران از شرکت |
بر این اساس موارد ممنوعیت استفاده از حساب جاری شرکا به شرح زیر است:
استفاده از حساب شرکا جهت هزینه‌ها و یا خرید اقلام مورد نیاز شرکت (اعم از عملیاتی یا غیرعملیاتی):
| شرح | بدهکار | بستانکار |
| هزینه‌ها / خرید | *** | |
| جاری شرکا | *** | |
| بابت هزینه حقوق / خرید مواد اولیه شرکت |
استفاده از حساب جاری شرکا برای تسویه مطالبات شرکت:
| شرح | بدهکار | بستانکار |
| جاری شرکا | *** | |
| سایر حسابهای دریافتنی | *** | |
| بابت تسویه مطالبات شرکت |
استفاده از جاری شرکا برای پرداخت بدهی‌های شرکت:
| شرح | بدهکار | بستانکار |
| حسابهای پرداختنی | *** | |
| جاری شرکا | *** | |
| بابت تسویه بدهی‌های شرکت |
از آنجا که حساب جاری شرکا دارای ماهیتی دو گانه است، برای بستن این حساب ابتدا باید ماهیت بدهکار و یا بستانکار آن مشخص شده و سپس سند معکوس متناسب با ماهیت حساب ثبت شود.
توصیه می‌کنیم بخوانید: آموزش گام به گام بستن حسابها در حسابداری
حساب جاری شرکا از دید ممیزان سازمان مالیاتی، معمولا حسابی با تراکنش‌های غیرواقعی تلقی میشود. در واقع بسیاری از ممیزان تراکنش‌های مشکوک این حساب را پولشویی، فرار مالیاتی و یا حتی در صورت وجود صورتحساب، حساب سازی در نظر می‌گیرند. آنچه واضح و مبرهن است این است که در بسیاری اوقات، فرارهای مالیاتی، بیمه‌ای، دو دفتره بودن شرکتها، درآمدها و فروش ثبت نشده، مصرف تسهیلات و وجوه بانکی، خارج از محلی به غیر از چارچوب‌های مصوب و پولشویی، همه و همه می‌تواند در این حساب و حسابهای مشابه انجام شود.
همان گونه که پیش‌تر اشاره شد، تراکنش‌های حساب جاری سهامداران برای سازمان مالیاتی مشکوک تلقی میشود. از این رو حسابداران و مدیران مالی شرکتها موظفند به منظور شفاف سازی و رفع ابهامات در خصوص این حساب، نسبت به تهیه مستندات قانونی، با ریز جزئیات و بر اساس تاریخ دقیق رویدادها اقدام نمایند.
در حقیقت میتوان حساب جاری سهامداران را یک حساب ممنوعه در نظر گرفت که تنها مجاز به مبادله مالی با بانک شرکت است و انجام سایر تراکنش‌ها در آن مورد تایید نیست.
بازرس قانونی شرکت و یا حسابرس، در نگاه اول، کلیه مبالغ موجود در حساب جاری سهامداران را “فروش و یا درآمد ثبت نشده” در نظر می‌گیرد. در واقع افزایش سالیانه حساب جاری سهامداران هشداری برای حسابرسان و ممیزان مالیاتی مبنی بر این موضوع است که برخی از درآمدهای شرکت در این حساب ثبت می‌شوند. بدین ترتیب حسابداران باید بسیار مراقب تراکنش‌های این حساب و ثبت رویدادهای آن باشند.
در صورتی که ادامه فعالیت شرکت برای سهامداران دارای منافع باشد، آنان در مقابل صورتهای مالی زیان‌ده هر ساله سکوت نخواهند نمود. پس بی‌تفاوتی سهامداران به زیان‌ده بودن شرکت در سالهای متوالی در کنار بستانکاری‌های فزاینده جاری شرکا، نشان دهنده کتمان برخی درآمدها از محل این حساب است.
مطابق ماده 129 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، اعضاء هیات مدیره و مدیر عامل شرکت و همچنین موسسات و شرکتهایی که اعضای هیئت مدیره و یا مدیر عامل شرکت، شریک یا عضو هیئت مدیره یا مدیر عامل آن‌ها باشند، نمی‌توانند بدون اجازه هیئت مدیره در معاملاتی که با شرکت یا به حساب شرکت میشود به طور مستقیم یا غیرمستقیم طرف معامله واقع و یا سهیم شوند و در صورت اجازه نیز هیئت مدیره مکلف است بازرس شرکت را از معامله‌ای که اجازه آن داده شده بلافاصله مطلع نماید و گزارش آن را به اولین مجمع عمومی عادی صاحبان سهام بدهد و بازرس نیز مکلف است ضمن گزارش خاصی حاوی جزئیات معامله نظر خود را درباره چنین معامله‌ای به همان مجمع تقدیم کند. عضو هیئت مدیره یا مدیر عامل ذینفع در معامله، در جلسه هیئت مدیره و نیز در مجمع عمومی عادی، هنگام اخذ تصمیم نسبت به معامله مذکور، حق رای نخواهد داشت.
خوب است بدانید:
در صورتی‌که سهامدار عضو هیئت مدیره نباشد، صحت تراکنش‌های حساب جاری سهامداران با ارائه مدارک مستدل و واقعی که مورد تایید بازرس قانونی و یا حسابرسان مستقل باشد، تایید میشود.
حساب جاری سهامداران تنها مجاز به گردش میان بانک و سهامداران شرکت است. از این رو در صورتی که عملیات دیگری نظیر دریافت مستقیم مطالبات از بدهکاران شرکت و یا پرداخت مستقیم وجوه به طلبکاران (بستانکاران) شرکت از این حساب انجام شود، مصداق فرار مالیاتی تلقی میشود.
از سوی دیگر، پنهان نمودن واریز و برداشت‌های بدون مستندات و نامشخص در این حساب، مصداق کتمان درآمد در نظر گرفته میشود.
خوب است بدانید:
پرداخت هزینه حقوق از حساب جاری سهامداران مورد پذیرش اداره کار نیست؛ بدین ترتیب در صورت پرداخت حقوق از این حساب و شکایت پرسنل در خصوص حقوق و دستمزد، شرکت موظف به پرداخت مجدد هزینه حقوق خواهد شد.
بله این رویداد برای شرکتهای با مسئولیت محدود امکان پذیر است. برای این کار ابتدا جاری شرکا را با حساب پرداختنی بنام سهامداران دارای مطالبه می‌بندیم؛ سپس از محل حسابهای پرداختنی، سرمایه شرکت را افزایش می‌دهیم.
عوامل زیر می‌تواند موجب ایجاد شک و ابهام برای ممیزین سازمان مالیاتی شود:
در پاسخ به این سوال دقت به این نکته ضروری است که سهامداران از طریق حساب جاری شرکا نمی‌توانند اقدام به پرداخت دیون و یا دریافت مطالبات شرکت نمایند. در صورتی که شخصی از سهامداران قصد داشته باشد به صورت قانونی نسبت به انجام مبادلات مالی به جای شرکت اقدام نماید، شرکت موظف است تراکنش‌های مالی را به نام شخص سهامدار و در حساب شخصی او انجام دهد و نه حساب جاری شرکا.
نکته‌ای که باید به آن توجه نمایید این است که با وجود صحیح بودن تراکنش‌های فوق، در این حالت نیز بهتر است سهامداری که قصد مراوده مالی با شرکت را دارد، وجوه را از بانک شرکت دریافت و یا به بانک پرداخت نماید و مستقیما طرف مقابل بدهکاران یا طلبکاران قرار نگیرد.
در صورتی که کلیه موارد مربوط به ورود و خروج وجوه به حساب، تهیه اسناد و مدارک و مجوزهای مربوط به تراکنش‌ها با دقت بررسی شود و معامله و گردش این حساب قانونی و مورد تایید بازرسان قرار گیرد، تکمیل این حساب در اظهارنامه مالیاتی مشکلی ایجاد نمی‌کند.
حساب برداشت حسابی موقت و با ماهیت بدهکار است که معمولا در شرکتهای انفرادی و یا تک مالکی به کار می‌رود. اما حساب جاری شرکا (سهامداران) یک حساب دائمی و دارای ماهیتی دوگانه است؛ این حساب معمولا در شرکتهایی با چندین سهامدار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
حساب جاری شرکا یکی از حسابهای پرخطر در یک کسب و کار است؛ زیرا بسیاری از حسابرسان و ممیزان مالیاتی ورودی‌های این حساب را به عنوان فروش ثبت نشده و یا درآمد کتمان شده در نظر می‌گیرند. از این رو تهیه مستندات در خصوص تراکنش‌های این حساب ضروری است. نکته مهم در این خصوص این است که تنظیم حسابهای بانکی و تهیه مستندات قانونی برای تراکنش‌های بانکی اولین قدم در انجام تکالیف مالیاتی است. انجام دقیق و صحیح تکالیف مالیاتی با کسب آموزش صفر تا صد مالیات امکان پذیر است. پرشین حساب این فرصت را در اختیار شما قرار داده است که با سرمایه‌گذاری مناسبی می‌توانید از این فرصت بی‌نظیر برخوردار شوید.
