اختلافمان با اداره مالیاتی را چگونه حل و فصل کنیم؟

در صورتی‌که برای شما برگ تشخیص مالیات صادر و به شما ابلاغ شده و شما نسبت به آن اعتراض داشته اما نسبت به حقوق خود آگاهی کاملی ندارید، نگران نباشید. در منشور حقوق مودیان که در 5 اصل و 24 بند نوشته شده است، سازمان امور مالیاتی کشور و کلیه کارکنان آن موظف به احقاق حقوق مودیان می‌باشند. در این مطلب سعی داریم تا شما مودی گرامی را نسبت به حقوق قانونی خود آگاه سازیم.

اصل5: مودی محترم حق اعتراض، شکایت و تجدید نظر خواهی دارد.

اما چگونه؟

در بند 1 اصل 5 آورده شده است که: «شما ابتدا می‌توانید از رییس اداره امور مالیاتی مربوطه بخواهید تا نسبت به حل اختلاف مالیاتی رسیدگی کند.»

پس، زمانی که برگ تشخیص مالیات صادر و به مودی ابلاغ می‌شود، اگر نسبت به آن اعتراض داشتید می‌توانید ظرف مدت 30 روز از تاریخ ابلاغ، شخصا یا از طریق وکیل تام‌الاختیار خود به اداره امور مالیاتی مراجعه و اعتراض خود را اعلام نمایید.

اما در مورد منبع مالیات بر ارزش افزوده، مودی فقط 20 روز از تاریخ ابلاغ فرصت دارد تا اعتراض خود را به اداره مالیات مربوطه تسلیم کند.

البته در اصل 4 منشور حقوق مودیان به‌موجب ماده 232 قانون مالیات‌های مستقیم، اداره امور مالیاتی و سایر مراجع می‌بایست اطلاعات شخصی مودیان را که در حین رسیدگی به‌دست می‌آورند محرمانه تلقی شوند، در غیر این صورت طبق قانون مجازات اسلامی با آن‌ها رفتار خواهد شد.

پیشنهاد می‌کنیم بخوانید: وکیل مالیاتی

یک سوال: اگر طبق بند 1 اصل 5 با رییس اداره امور مالیات به توافق نرسیدیم تکلیف چیست؟

جواب برای شمایی که در حال مطالعه این مقاله هستید قطعا ساده است. به موجب تبصره ماده 239 قانون مالیات‌های مستقیم، پرونده به هیات حل اختلاف مالیاتی ارجاع داده می‌شود. اما در کل سه حالت برای پرونده شما امکان وقوع وجود دارد:

1. دلایل و اسناد ابراز شده مودی از طرف اداره مالیات در تعدیل درآمد مشمول مالیات موثر واقع می‌شود و نظر آن اداره مورد تایید شما مودی گرامی واقع شود، صدور برگ قطعی تا حداکثر ده روز و ارجاع به وصول مالیات به اداره مالیات.
2. اداره مالیات دلایل ابرازی مودی را موثر در تعدیل درآمد مشمول مالیات تشخیص نمی‌دهد و نظر اداره مالیات مورد قبول شما واقع شده و طبق مورد یک عمل می‌شود.
3. اگر اداره مالیات دلایل شما را موثر در تعدیل درآمد مشمول مالیات تشخیص ندهد و نظر اداره مالیات مورد قبول شما واقع نشود! پس از ثبت نظر شما در ظهر برگ تشخیص (حداکثر ظرف مدت پنج روز) پرونده جهت درخواست تعیین وقت از دبیرخانه هیات های حل اختلاف مالیاتی ظرف همین مدت و انجام امور بعدی به واحد مالیاتی مربوط ارجاع داده می‌شود.

دقت داشته باشید که:

فاصله تاریخ ابلاغ توسط دبیرخانه حل اختلاف به مودی و روز تشکیل جلسه هیات نباید کمتر از ده روز باشد مگر به درخواست مودی و موافقت امور هیات حل اختلاف مالیاتی.

چه کسانی در هیات‌های حل اختلاف حضور دارند؟

طبق ماده 244 مالیات‌های مستقیم، هر هیات حل اختلاف از سه نفر تشکیل شده است:

1. نماینده سازمان امور مالیاتی (یک نفر)
2. قاضی دادگستری (یک نفر)
3. نماینده از اتاق بازرگانی و صنایع و معادن یا اتاق تعاون یا جامعه حسابداران رسمی یا مجامع حرفه‌ای یا تشکل‌های صنفی و یا شورای اسلامی شهر.

اما چند نکته مهم در خصوص هیات‌های رسیدگی:

1. طبق تبصره 1 ماده 244 جلسات هیات‌های حل اختلاف فقط و فقط با حضور هر سه نفر نماینده، رسمی می‌باشد و در صورت نبود حتی یک نفر، هیات صلاحیت رسیدگی به پرونده مودی را ندارد!
2. رای هیات با اکثریت آرا قطعی و لازم الاجرا می‌باشد.
3. تاریخ تشکیل جلسه حداکثر تا یک هفته قبل از تشکیل باید به صورت کتبی به اطلاع اعضا برساند. البته اگر مودی طی درخواست کتبی تقاضای رسیدگی خارج نوبت نماید در صورت موافقت، رسیدگی انجام خواهد شد.
4. اداره مالیات یا هیات حل اختلاف مالیاتی موظف و مکلف است که جزییات رونوشت گزارش را که مبنای صدور برگ تشخیص قرار گرفته و گزارش اجرای قرار را به وی اعلام کند و هرگونه توضیحی را در این رابطه بخواهد باید به او بدهند.

توجه داشته باشید که اگر برای پرونده خود وکیل گرفته باشید، در موارد فوت یا عزل و استعفای وکیل و یا ممنوعیت از وکالت، رسیدگی اعتراض به پرونده شما به هیچ عنوان به تاخیر نخواهد افتاد.

یک سوال:‌
آیا تغییر زمان جلسه‌ی رسیدگی به پرونده مالیاتی امکان پذیر است؟

–فقط یک‌بار! به غیر از حالت تبصره 1 ماده 244 که در بالا ذکر شد، مودی می‌تواند فقط برای یک‌بار بنا به درخواست کتبی خود برابر فرم مربوط و با ارایه مدارک و دلایل موجه، پس از بررسی مسئول دبیرخانه هیات مجاز خواهد بود.

طبق ماده 167 قانون مالیات‌های مستقیم اگر شما توانایی پرداخت بدهی مالیاتی خود را ندارید می‌توانید بدهی مالیاتی خود را اعم از اصل و جریمه را حداکثر به مدت سه سال تقسیط نمایید.

اگر شما در این نبرد پیروز شده و اعتراض شما نسبت به اضافه‌ی مالیات تشخیصی مورد قبول واقع شد، طبق ماده 242 قانون مالیات‌های مستقیم اداره امور مالیاتی موظف است در هر مورد که به علت اشتباه در محاسبه، مالیات اضافی دریافت شده است و همچنین در مواردی که‌ مالیات طبق مقررات این قانون قابل استرداد است، وجه قابل استرداد را از محل وصولی جاری ظرف یک ماه به مودی پرداخت کند و طبق تبصره این ماده خسارتی به نرخ یک و نیم درصد (۱.۵٪) در ماه از تاریخ‌ دریافت تا زمان استرداد به مودی پرداخت خواهد شد. به این معنا که هم اصل اضافه دریافتی باید پرداخت شود (به‌طور مثال 10 میلیون تومان اضافه‌ای که به اشتباه تشخیص داده شده است) و هم خسارت از تاریخ پرداخت تا زمان استرداد (برای مثال قبل و 12 ماه: ۱۲*۱۰۰۰۰۰۰۰*۱.۵٪ که برابر است با ۱۸۰هزارتومان).

شما می‌توانید در صورتی‌که به نحوه‌ی ارزیابی دارایی‌ها از سوی واحد مالیاتی ذیربط معترض باشید، برابر فرم مربوطه، اعتراض و درخواست استفاده از خدمات کارشناس رسمی دادگستری را البته با پرداخت هزینه آن به دبیرخانه هیات‌های حل اختلاف مالیاتی اعلام کنید. دبیرخانه موظف است پس از دریافت گزارش کارشناس رسمی حداکثر ظرف مدت 60 روز نسبت به احاله پرونده به هیات حل اختلاف مالیاتی جهت صدور رای اقدام کنید.

و در پایان طبق ماده 251 مکرر مورد مالیات‌های قطعی مستقیم و مالیات‌های غیرمستقیم (مالیات بر ارزش افزوده) که در هیچ مرجعی اعم از قوه مجریه یا قضاییه قابل طرح نباشد و به ادعای شما، مالیات غیر عادلانه باشد (البته به استناد مدارک و دلایل کافی)، مودی می‌تواند شکایت و تقاضای تجدید نظر کند. در این صورت وزیر امور اقتصادی و دارایی و فقط و فقط شخص ایشان و امضای ایشان می‌تواند پرونده را به هیاتی متشکل از سه نفر به انتخاب خود جهت رسیدگی ارجاع نماید. رای هیات به اکثریت آراء قطعی و لازم‌الاجرا می‌باشد. توجه داشته باشید پس از این مرحله تحت هیچ شرایطی هیچ مرجع دیگری برای رسیدگی نمی‌باشد و رای قطعی و لازم‌الاجرا می‌باشد.

به این نکته دقت کنید که لایحه دفاعیه مالیاتی و خصوصاً اولین لایحه دفاعیه، در تعیین نتیجه پرونده شما حتی در آخرین مرحله بسیار مهم می‌باشد.