منو
سرمایه و تعداد اعضای شرکت تعاونی بر اساس امکانات و ظرفیت شرکت تعیین می‌شود و سقف مشخصی ندارد
هر عضو در مجمع عمومی، فارغ از تعداد سهام او، تنها حق یک رای با ارزش برابر با سایر اعضا را دارد.
کلیه اشخاصی که به تمام یا بخشی از خدمات شرکت تعاونی نیاز دارند، می‌توانند برای عضویت در شرکت اقدام نمایند.
یکی از انواع شرکت‌های تجاری که با هدف کمک به معیشت قشر کم درآمد از یک سو و تامین نیازهای شرکا از سوی دیگر تشکیل می‌شود، شرکت‌های تعاونی است. شرکت‌های تعاونی برای آنکه بتوانند به صورت رسمی با سایر شرکت‌ها وارد معامله شوند، همچنین بتوانند خط مشی اقتصادی خود را بهتر تعیین کنند باید به صورت قانونی ثبت گردند. در این مقاله از سری مقالات آموزش رایگان حسابداری، قصد داریم شما را با چگونگی ثبت شرکت تعاونی آشنا نماییم. با ما همراه باشید.
در مطلب هدف شرکت های تعاونی چیست، به تعریف شرکت تعاونی پرداخته و اهداف و مزایای این نوع شرکت ها را مورد بررسی قرار دادیم. در این مطلب در مورد شرایط ثبت و موضوعات قابل ثبت و مدارک مورد نیاز جهت ثبت صحبت میکنیم.
افراد فعال در یک صنف یا فعالیت‌های مشابه، با یک هدف مشترک می‌توانند یک شرکت تعاونی تشکیل دهند. شرکت‌های تعاونی معمولا در دو حوزه تولید و توزیع فعالیت می‌کنند؛ اما شرایط تشکیل آنها یکسان و به شرح زیر است:
♦ تعداد اعضای شرکت تعاونی نباید کمتر از 7 نفر باشد
♦ میزان سرمایه و ارزش سهام شرکت توسط هیئت موسس تعیین و در اساسنامه ذکر می‌شود
♦ سهامداران موظفند هنگام ثبت شرکت تعاونی، حداقل یک سوم سرمایه مورد نیاز شرکت را به صورت نقدی یا نقدی و جنسی آماده نمایند
♦ حداقل میزان سرمایه برای شرکت‌های تعاونی سرمایه گذاری، 1,000,000,000 ریال است
♦ سهم همه اعضا در تامین سرمایه برابر است
نکته: در صورتی که مجمع عمومی تصویب کند، برخی از اعضا می‌توانند سهم بیشتری دریافت کنند؛ در این صورت حداقل یا حداکثر میزان سهام برای هر عضو، توسط وزارت تعاون بر اساس نوع شرکت تعاونی تعیین می‌شود.
♦ سهام شرکت‌های تعاونی با نام و غیرقابل تقسیم است؛ همچنین سهام پس از واریز وجه نقد به سهامدار منتقل می‌شود
♦ ثبت شرکت تعاونی با خرید حداقل دو سوم سهام آن توسط شرکا امکان‌پذیر است
عضویت در شرکت تعاونی برای کلیه اشخاصی که به تمام یا قسمتی از خدمات آن احتیاج داشته باشند، آزاد است. اما از آنجا که پذیرفتن بی قید و شرط اعضا موجب ایجاد مشکل خواهد شد، قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران برای عضویت در این نوع شرکت‌ها بر اساس کفایت امکانات و ظرفیت شرکت برای قبول عضو جدید، شرایطی در نظر گرفته است؛ این شرایط به دو دسته شرایط عمومی و اختصاصی تقسیم می‌شوند.
شرایط عمومی عضویت در شرکت تعاونی
♦ شخص تبعه ایران باشد
♦ منع قانونی، حجر و ورشکستگی به تقصیر نداشته باشد؛ برای مثال: گذراندن خدمت سربازی از شرایط عضویت است
♦ توانایی خرید حداقل سهام اساسنامه را داشته باشد
♦ درخواست عضویت خود را کتبا اعلام کند
♦ تعهد کتبی نسبت به رعایت مقررات اساسنامه ارائه دهد
♦ در هیچ گونه شرکت تعاونی مشابه عضویت نداشته باشد
♦ سابقه کلاهبرداری، اختلاس و یا ارتشا نداشته باشد
شرایط اختصاصی عضویت در شرکت تعاونی
گاهی برخی از شرکت‌های تعاونی با توجه به نوع فعالیت و حوزه تشکیل شرکت برای عضوگیری شرایط اختصاصی در نظر می‌گیرند. به عنوان مثال ممکن است قرار گرفتن محل فعالیت یا سکونت اعضا در محل تشکیل شرکت تعاونی یکی از معیارهای عضویت باشد؛ یا کارگر یا دانشجو بودن یا نبودن اعضا دارای اهمیت باشد.
🔻 نکات
♦ اعضاء اولیه شرکت تعاونی توسط هیئت تاسیس انتخاب می‌شوند؛ اما گزینش اعضا در طول دوره بر عهده هیئت مدیره خواهد بود.
♦ هر عضو با توجه به میزان سهام خود نسبت به مقررات مالی شرکت مسئولیت دارد؛ مگر آنکه در قرارداد عضویت، ترتیب دیگری شرط شده باشد.
بر اساس دستورالعمل شرکت‌های تعاونی مصوبه وزارت کار و رفاه اجتماعی، حداقل تعداد اعضا برای تشکیل شرکت تعاونی، 7 نفر است. اما برای حداکثر اعضا هیچ محدودیتی برای شرکت‌های تعاونی در نظر گرفته نشده است؛ مگر اینکه ظرفیت فنی تاسیسات و یا امکانات شرکت برای افزایش اعضا، کافی نباشد. به عبارت دیگر، حداکثر تعداد اعضا بستگی به میزان فعالیت، حجم و نوع شرکت تعاونی دارد.
شرکت‌های تعاونی برای اداره امور خود، دارای رکن هستند:
مجمع عمومی
مجمع عمومی بالاترین مرجع تصمیم‌گیری و نظارت بر امور شرکت تعاونی است؛ این مجمع با حضور اعضای تعاونی یا نمایندگان تام‌الاختیار آنها تشکیل می‌شود.
🔻 نکات
♦ هر عضو در مجمع عمومی، فارغ از تعداد سهام او، تنها حق یک رای با ارزش برابر با سایر اعضا را دارد.
♦ وظیفه انتخاب اعضای هیئت مدیره و بازرسان شرکت، بر عهده مجمع عمومی شرکت است.
هیئت موسس: عبارت است از عده‌ای از افراد واجد شرایط عضویت در شرکت تعاونی، که اقدام به تاسیس این شرکت می‌کنند.
هیئت مدیره
اداره امور شرکت تعاونی بر عهده هیئت مدیره است. تعداد اعضای هیئت مدیره نباید کمتر از 3 نفر باشد؛ اما بر اساس نوع فعالیت شرکت تعاونی، حداکثر تعداد اعضای هیئت مدیره متفاوت است.
بازرسی
بازرس یا بازرسان انتخابی به مدت یک سال مالی بر اداره امور شرکت نظارت می‌کند؛ انتخاب مجدد این افراد برای سال‌های بعد نیز بلامانع است.
انتخاب نام قابل قبول برای ثبت شرکت شرایطی دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
♦ فارسی باشد
♦ بر اساس شئونات نظام جمهوری اسلامی ایران باشد
♦ تکراری نباشد
♦ اسم عام نباشد
♦ اعداد (در صورت وجود) به حروف نوشته شود
♦ از عناوین ایثارگر، شاهد و موارد مشابه آنها استفاده نشود
♦ از عناوین نام‌داران عصر حاضر مانند شعرا، دانشمندان استفاده نشود
♦ از کنار هم قرار دادن مخفف چند کلمه یا چند حرف بی‌معنی تشکیل نشده باشد
نکته: برای ثبت شرکت تعاونی، عنوان “تعاونی” حتما باید در کنار نام شرکت ذکر شود.
شرکت‌های تعاونی بر اساس فعالیت و نوع خدماتی که ارائه می‌دهند، انواع مختلفی دارند:
♦ تولیدی
♦ اعتباری و خدماتی
♦ کشاورزی، دام، دامپروری، شیلات، پرورش و صید ماهی
♦ معدن
♦ توزیع، مصرف کنندگان و مسکن
♦ جامع
♦ چندمنظوره
شرکت‌های تعاونی موظفند پس از تصویب طرح شرکت ارائه شده به وزارت تعاون، مدارک زیر را به سازمان ثبت شرکت ها جهت ثبت شرکت تعاونی ارائه دهند:
♦ دعوت نامه تشکیل اولین مجمع عمومی
♦ صورتجلسه تشکیل مجمع موسس، اولین مجمع عمومی و همچنین اسامی اعضای مجمع و هیئت مدیره منتخب و بازرسان شرکت
♦ اساسنامه مصوب توسط مجمع عمومی
نکته: اساسنامه باید حاوی اطلاعات زیر باشد:
♦ درخواست تقاضانامه کتبی ثبت شرکت تعاونی
♦ طرح پیشنهادی و ارائه مجوز صادره از وزارت تعاون
♦ مدرک پرداخت سرمایه شرکت طبق اساسنامه به صندوق تعاون
♦ لیست اسامی و ریز مشخصات اعضای تشکیل دهنده و حاضرین در اولین مجمع عمومی عادی و اعضای هیئت مدیره و بازرسان
♦ مدارک هویتی شامل تصویر شناسنامه، کارت ملی، تصویر کارت پایان خدمت برای هیئت مدیره و هیئت موسس
♦ رزومه شامل مدارک تحصیلی، سوابق کاری، مهارت‌ها و تخصص‌های مرتبط با نوع تعاونی تمامی اعضا
یکی از اصلی‌ترین مدارک برای ثبت شرکت تعاونی، که بدون آن امکان ثبت شرکت وجود ندارد، مجوز ثبت دریافتی از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. این مجوز در واقع تاییدیه‌ای برای مطابقت برنامه‌ها و اقدامات انجام شده شرکت با قوانین و مقررات مصوب کشوری است.
برای دریافت مجوز ثبت، مدارک مورد نیاز جهت ثبت شرکت تعاونی توسط اولین هیئت مدیره (یا وکیل آنها) به وزارت تعاون ارسال می‌شود؛ وزارت تعاون پس از بررسی مدارک و در صورت مطابقت اقدامات انجام شده با قوانین، مجوز ثبت شرکت تعاونی را صادر می‌کند.
در صورتی که شرکت تعاونی جهت فعالیت خود موظف به دریافت مجوز از سایر مراجع ذی‌صلاح است، قبل از تشکیل اولین مجمع عمومی باید نسبت به دریافت آنها اقدام نماید.
برای ثبت شرکت تعاونی نیز مانند سایر شرکت‌ها مستلزم مراحلی است که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
♦ تشکیل هیئت موسس و تهیه طرح پیشنهادی شرکت تعاونی جهت ارسال به وزارت تعاون
♦ ارسال طرح پیشنهادی و مدارک مورد نیاز و تقاضانامه دریافت مجوز ثبت شرکت به وزارت تعاون
نکته: اداره تعاون پس از بررسی طرح و مدارک و تایید آن، ظرف 5 روز مجوز ثبت شرکت را همراه با نمونه اساسنامه و فرم‌های مورد نیاز در اختیار هیئت موسس قرار می‌دهد.
♦ دریافت مجوزهای قانونی مورد نیاز جهت فعالیت موضوع شرکت (در صورت نیاز)
♦ تدوین پیش نویس اساسنامه شرکت تعاونی
♦ افتتاح حساب در بانک توسعه تعاون
♦ دعوت از واجدین شرایط عضویت در تعاونی با ذکر شرایط و مهلت پذیرش مبلغ مورد نیاز و شماره حساب
♦ بررسی و پذیرش واجدین شرایط و دریافت فیش واریز وجه جهت ارائه دعوتنامه حضور در مجمع عمومی شرکت
♦ بررسی نقدینگی اولیه و آورده‌های غیرنقدی اعضا توسط کارشناس رسمی دادگستری
♦ انتشار آگهی تشکیل اولین مجمع عمومی عادی شرکت در روزنامه رسمی کشور (در فاصله زمانی بین 20 الی 40 روز تا زمان تشکیل مجمع)
♦ ارسال یک نسخه آگهی روزنامه رسمی و دعوت از ناظر منتخب وزارت تعاون جهت حضور در مجمع عمومی شرکت
♦ تشکیل اولین مجمع عمومی شرکت جهت تصویب اساسنامه با رای حداقل دو سوم اعضای اولین مجمع عمومی عادی شرکت (با امضای رئیس و منشی جلسه در همه صفحات و اعضای هیئت رئیسه در صفحه آخر)
نکته: هر یک از اعضا که با مصوبات اولین مجمع عمومی شرکت در خصوص اساسنامه موافق نباشند، می‌توانند عضویت خود را باطل و وجه خود را مسترد نمایند.
♦ انتخاب اعضای هیئت مدیره، بازرسان و سایر سمت‌ها جهت اداره شرکت
♦ ارسال فهرست اطلاعات هویتی تمامی اعضا به اداره تعاون جهت تشکیل پرونده شرکت
♦ شرکت در کلاس آموزشی یک روزه وزارت تعاون با حضور هیئت مدیره، بازرسان و مدیرعامل
♦ انتشار آگهی تاسیس شرکت تعاونی در روزنامه رسمی کشور و همچنین چاپ آگهی تاسیس در روزنامه کثیرالانتشار منتخب در اولین مجمع عمومی
پیشنهاد ما
راه‌اندازی هر شرکت علاوه‌بر طی کردن مراحل قانونی و تهیه مجوزها، نیازمند رسیدگی به امورات مالی و حسابداری است؛ که در صورت بروز کوچک‌ترین خطا در ابتدای راه، شرکت با چالش‌های بزرگ مالی و مالیاتی مواجه خواهد شد؛ حتی ممکن است متهم به کتمان درآمد و پولشویی نیز بشود. به ویژه حسابداری شرکت های تعاونی که با سایر شرکت‌ها در تخصیص سود متفاوت است. با این مقدمه توصیه میکنیم آموزش حسابداری را به شکل حرفه ای جدی بگیرید و با اطمینان خاطر و با مهارت بالا به کار بپردازید. به این ترتیب شما امور مالی و حسابداری خود را از پایه کنترل و مدیریت می‌کنید.
