تغییر روش استهلاک دارایی به دلیل تغییر مدت یا نرخ یا روش یعنی چه؟
گاهی با ارائه جدول استهلاکات جدید و یا تغییر شرایط داراییها، مدت استهلاک یک دارایی یا نرخ استهلاک و یا حتی روش مستهلک نمودن آن تغییر میکند
در مواردی که روش یا مدت و یا نرخ استهلاک تغییر کند، وظیفه صاحبان کسب و کار چیست؟
صاحبان کسب و کارها موظفند بر اساس دستورالعمل اعلامی سازمان مالیاتی روش استهلاک گیری را تغییر دهند
در موارد تغییر روش استهلاک از نزولی به مستقیم، چه باید کرد؟
نحوه محاسبه استهلاک در این روش در مطلب ارائه شده است
یکی از مهمترین هزینهها در هر کسب و کار، هزینههای مربوط به استهلاک دارایی ها است. از این رو آشنایی با محاسبه استهلاک داراییها در موارد تغییر روش استهلاک در موارد تغییر مدت، نرخ یا روش استهلاک از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مطلب آموزش حسابداری همراه ما باشید تا شما را با تکنیکهای محاسبه هزینه استهلاک دارایی در موارد تغییر روش و نرخ یا مدت استهلاک آشنا نماییم.
برای اینکه با کلیه مفاهیم و اصول پایهای حسابداری مثل محاسبه هزینه استهلاک و ثبتهای مربوطهاش آشنا بشی بسته آموزشی ما رو از دست نده.
استهلاک دارایی در حسابداری به چه معناست؟
یکی از مفاهیم بسیار مهم در حسابداری اقلام دارایی، استهلاک داراییها است. استهلاک به معنی تخصیص عمر مفید یک دارایی به میزان کارایی آن است. کارایی هر دارایی بر اساس میزان محصول تولید شده یا تعداد ساعات کارکرد آن دارایی سنجیده میشود.
توصیه میکنیم بخوانید: محاسبه استهلاک در اکسل
چرا روش یا رویه استهلاک گیری تغییر میکند؟
روش استهلاک مورد استفاده برای دارایی باید حداقل در پایان هر دوره مالی بازنگری شود. در صورت تغییر قابل ملاحظه در الگوی مصرف منافع اقتصادی آتی مورد انتظار دارایی مربوط، جهت انعکاس الگوی جدید، روش استهلاک باید تغییر یابد. چنین تغییری باید به عنوان تغییر در برآورد حسابداری محسوب و طبق استاندارد شماره 6 با عنوان “گزارش عملکرد مالی” شناسایی شود.
خوب است بدانید:
با توجه به استاندارد شماره 6 (گزارش عملکرد مالی) و استاندارد شماره 11 (داراییهای ثابت مشهود)، تغییر نرخ و یا روش استهلاک، تغییر در برآورد حسابداری در نظر گرفته شده و تغییر در برآورد، بر دورههای جاری و آتی اثر گذار است اما بر دورههای گذشته اثری ندارد.
نحوه محاسبه استهلاک دارایی در موارد تغییر روش استهلاک
در مواردی که با ارائه جدول استهلاکات جدید و یا تغییر شرایط داراییها، مدت استهلاک یک دارایی یا نرخ استهلاک و یا حتی روش مستهلک نمودن آن تغییر مینماید، صاحبان کسب و کارها موظفند مطابق بخشنامه مقررات و ضوابط اجرایی مربوط به هزینه استهلاک داراییها مورخ 1395/10/19 و اصلاحیه مورخ 1396/2/13، روش استهلاک گیری را تغییر دهند. نحوه محاسبه استهلاک دارایی در موارد تغییر روش استهلاک به دلیل تغییر و تعدیل نرخ، مدت یا روش مستهلک نمودن دارایی ها به شرح زیر است:
نحوه مستهلک نمودن دارایی در موارد تغییر روش محاسبه استهلاک
مطابق ماده 11 مقررات و ضوابط اجرایی مربوط به هزینه استهلاک دارایی ها و هزینه های تاسیس در اجرای مقررات، در صورتی که روش استهلاک یک دارایی نسبت به جداول قبل تغییر نموده باشد یا به عبارت دیگر در موارد تغییر رویه محاسبه استهلاک، انجام اقدامات زیر ضروری است:
تغییر روش استهلاک از نزولی به خط مستقیم
در موارد تغییر روش استهلاک از نزولی به مستقیم، مانده مستهلک نشده طی مدت باقیمانده عمر مفید (عمر مفید دارایی طبق جدول جدید منهای مدت مستهلک شده دارایی)، مستهلک خواهد شد.
چنانچه عمر مفید موضوع این جدول کمتر از مدت مستهلک شده دارایی باشد، مانده ارزش دفتری در سال اول اجرای این جدول، قابل استهلاک خواهد بود.
تغییر روش از خط مستقیم به نزولی
در موارد تغییر روش از مستقیم به نزولی، مانده مستهلک نشده با نرخ جدید، مستهلک خواهد شد.
نحوه محاسبه استهلاک دارایی در موارد تغییر مدت یا نرخ استهلاک نسبت به جدول استهلاکات قبل
بر اساس ماده 10 مقررات و ضوابط اجرایی مربوط به هزینه استهلاک دارایی ها و هزینه های تاسیس در اجرای مقررات، اگر ﻣﺪت و یا ﻧﺮخ اﺳﺘﻬﻼک یک دارایی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺪول استهلاکات قبلی تغییر کرده ﺑﺎﺷﺪ، نحوه محاسبه استهلاک به شرح زیر است:
نحوه محاسبه استهلاک در موارد تغییر مدت یا نرخ در روش خط مستقیم
مانده ارزش دفتری دارایی ظرف مدت باقیمانده عمر مفید (عمر مفید دارایی طبق جدول جدید منهای مدت مستهلک شده دارایی)، مستهلک خواهد شد.
در صورتی که باقی مانده عمر مفید معادل یا کمتر از یکسال باشد، کل مانده ارزش دفتری در سال اول اجرای این جدول، قابل استهلاک خواهد بود.
نحوه محاسبه استهلاک در موارد تغییر مدت یا نرخ در روش نزولی
مانده مستهلک نشده دارایی، طبق نرخ جدید قابل استهلاک است.
مثال تغییر روش استهلاک دارایی ها
فرض کنید بهای تمام شده دارایی ثابت شرکت الف 888,000,000 ریال و ارزش اسقاط آن 8,000,000 ریال برآورده شده باشد و عمر مفید آن 5 سال پیش بینی شده است.
بنابراین هزینه استهلاک سالانه دارایی فوق به روش خط مستقیم به صورت زیر محاسبه می شود:
هزینه استهلاک به روش خط مستقیم | عمر مفید / (ارزش اسقاط – بهای تمام شده) |
محاسبه استهلاک به روش خط مستقیم (ريال) | 176,000,000 = 5 / (8,000,000 – 888,000,000) |
به این ترتیب، هزینه استهلاک به روش خط مستقیم برای هر سال معادل 176,000,000 ریال خواهد بود، حال اگر روش استهلاک از ابتدای سال سوم از خط مستقیم به مانده نزولی با نرخ 8% تغییر کند، مانده مستهلک نشده با نرخ جدید، مستهلک خواهد شد.
هزینه استهلاک به روش مانده نزولی | نرخ استهلاک * (استهلاک انباشته – بهای تمام شده) |
استهلاک انباشته تا پایان سال دوم (ريال) | 352,000,000 = 2 * 176,000،000 |
هزینه استهلاک سال سوم به روش مانده نزولی (ريال) | 42,880,000 = 8% * (352,000,000 – 888,000,000) |
استهلاک انباشته تا پایان سال سوم (ريال) | 394,880,000 = 42,880,000 + 352,000,000 |
هزینه استهلاک سال چهارم به روش مانده نزولی (ريال) | 39,449,600 = 8% * (394,880,000 – 888,000,000) |
و به همین ترتیب ادامه میدهیم تا مانده ارزش دفتری دارایی به کمتر از 5 درصد بهای تمام شده آن برسد؛ در نهایت کل مانده ارزش دفتری در سال بعد به صورت یکجا قابل استهلاک خواهد بود.
کلام آخر
چگونگی محاسبه استهلاک دارایی در موارد تغییر روش استهلاک به دلیل تغییر مدت یا نرخ استهلاک یکی از موارد مهمی است که هر حسابدار باید برای پذیرش هزینههای قابل قبول از آن مطلع باشد. در غیر این صورت چالشهای بزرگی برای خود و مجموعهای که با آن همکاری میکند ایجاد خواهد نمود.
برای کسب مهارت در همه حوزههای حسابداری از جمله اطلاع از تکنیکهای محاسبه استهلاک استفاده از پکیج آموزش حسابداری پرشین حساب را به شما توصیه میکنیم.
بدین ترتیب یک بار برای همیشه پاسخ سوالات خود را در حوزه حسابداری و مالیات دریافت خواهید نمود.