منو
دوستان و همراهان گرامی سلام. در این روزهای سخت برای همه‌ی شما عزیزان سلامتی و آرامش و برای کسب و کارهاتون، برکت و رشد روزافزون آرزو داریم. در مقاله تجزیه و تحلیل گزارش های مالی (بخش اول)، مفاهیم و تعاریف اولیه تجزیه و تحلیل واریانس‌ها مورد بررسی قرار گرفت. در این مقاله قصد داریم به موضوعی بپردازیم که برای مدیران کسب و کار بسیار مفید و کارآمد است: پیشگیری از انحراف از برنامه‌ها و بودجه بندی کسب و کار در کاهش هزینه ها. مسئله‌ای که به مدیران برای تصمیم‌گیری‌های درست و به موقع کمک می‌کند. برای آشنایی با جزئیات این مهم مانند بررسی واریانس هزینه های متغیر و هزینه های سربار با ما همراه باشید.
تجزیه و تحلیل انحراف از برنامه‌ها به صورت زیر انجام می‌شود:
به این ترتیب می‌توان نسبت به اتخاذ تصمیمات مقتضی برای: کاهش هزینه‌ها و پیشگیری از اتلاف زمان و نیروی کار در کوتاه‌مدت و بلندمدت اقدام کرد.
برای آشنایی بیشتر با اهمیت انحراف از بودجه برنامه‌ها آن را به دو بخش کلی تقسیم می‌کنیم؛ سپس برای هر بخش توضیح منطقی و مناسب مطرح می‌کنیم.
از تجزیه و تحلیل موارد فوق می‌توان چنین نتیجه گرفت: بررسی و مقایسه علل انحراف‌ها می‌تواند به یافتن و رفع اختلاف‌ها در قیمت کل و کاهش هزینه‌ها کمک نماید.
هدف اصلی در بررسی انحراف از بودجه‌بندی و دلایل آن، مقایسه‌ی هزینه‌های واقعی و استاندارد است. نتایج عددی بررسی انحراف هزینه‌ها از میزان استاندارد، بخش مربوط به عملکرد نادرست را مشخص می‌کند. در واقع اعداد به دست آمده در تجزیه و تحلیل گزارش های مالی چند نکته را به ما گوشزد می‌کنند:
این مسئله به مدیر مجموعه برای اتخاذ تصمیمات درست و در زمان مناسب، در جهت: اصلاح و بهبود ساختار تولید و فروش کمک می‌کند.
توصیه می‌شود بخوانید: نقطه سر به سر
فرآیند تولید کالا به صورت کلی به سه عامل زیر وابسته است:
در تجزیه و تحلیل گزارش های مالی هریک از عناصر فوق دارای ارزش (قیمت) هستند؛ از سویی نحوه به کارگیری آنها متفاوت می‌باشد. در ادامه به بررسی تاثیر تک‌تک این عوامل در تولید محصول و چگونگی استفاده از آنها در کاهش هزینه‌ها می‌پردازیم.
استاندارد مواد اولیه: میزان (یا مقدار) مواد اولیه‌ای است که به صورت مستقیم برای تولید یک محصول به کار می‌رود. نکاتی که در انتخاب مواد مصرفی استاندارد باید به آن توجه نمود:
همچنین در این فرایند میزان ضایعات و یا اتلاف وقت و موارد مرتبط دیگر نیز در نظر گرفته می‌شود؛ زیرا ارزش زمان تلف شده نیز در هزینه مواد مستقیم، تاثیرگذار است. بر همین اساس مناسبترین قیمت و به شیوه رقابتی در نظر گرفته می‌شود.
محاسبه انحراف (اختلاف) قیمت واقعی یک محصول با قیمت استاندارد آن: میزان مواد مصرفی استاندارد و قیمت استاندارد بر اساس فرمول‌های بهای تمام شده با هم ترکیب می‌شوند؛ سپس با مقادیر واقعی مقایسه و مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت.
انحراف مواد اولیه مستقیم، نشان‌دهنده اختلاف قیمت مواد اولیه به دلیل استفاده از مقدار مصرف غیر استاندارد در تولید است. این انحراف را می‌توان به دو بخش مجزا یعنی انحراف مواد مستقیم مختلف و انحراف بازده مواد مستقیم تقسیم کرد. کاربرد این طریق محاسبه بیشتر در صنایعی است که از مواد مختلف در تولید یک محصول استفاده می‌شود؛ مانند صنایع تولید لاستیک اتومبیل که بیش از 40 نوع مواد مختلف در آن به کار برده می‌شود. در فرایند تولید این نوع محصولات
پس می‌توان چنین نتیجه گرفت: انحراف (واریانس) ناشی از مواد ترکیبی، در اثر تغییر آنها در حین تولید ایجاد می‌شود؛ که در واقع نشان‌دهنده میزان تغییر هزینه در ورودی مواد اولیه است. به عبارت دیگر، انحراف بازده مواد مستقیم، میزان تغییر در قیمت مواد مصرفی یا به عبارت دیگر، انحراف محصول نهائی از قیمت استاندارد می‌باشد.
با تمرکز بر استفاده از مواد اولیه استاندارد و کاهش انحرافات مواد اولیه، می‌توان به هدف اصلی یعنی کاهش هزینه تولید دست یافت.
برای به دست آوردن یک استاندارد قابل اعتماد برای نیروی کار باید به دو نکته زیر دقت کرد:
برای تعیین استاندارد مورد نظر می‌توان از روش‌هایی مانند “مطالعه زمان و حرکت” استفاده کرد. در این روش با مشاهده و تجزیه و تحلیل رفتار اپراتور در به کارگیری ابزار کار و زمان انجام کار می‌توان: بهترین حالت عملکرد و کمترین زمان مورد نیاز برای تهیه یک محصول را بدست آورد. سایر عناصر تاثیرگذار در تعیین استاندارد زمان کار و هزینه دستمزد مستقیم عبارتند از:
با در نظر گرفتن عوامل فوق و تجزیه و تحلیل آنها می‌توان زمان استاندارد برای تولید یک محصول را به دست آورد. بر این اساس، نرخ دستمزد استاندارد برای هر ساعت کار نیز، به دست خواهد آمد. هر گونه انحراف از استاندارد، منجر به ایجاد واریانس و افزایش هزینه‌ها و اختلال در بودجه بندی کسب و کار خواهد بود.
به منظور کاهش هزینه، باید اقدامات لازم در جهت استانداردسازی و حفظ کیفیت فضای کارگاه، تجهیزات و نیروی انسانی را به صورت منظم انجام داد.
هزینه های متغیر بر اساس فرآیند تولید محصول و عملیات مربوط به آن ایجاد می‌شود. برای به دست آوردن نرخ استاندارد هزینه های متغیر از روش‌های مختلف می‌توان استفاده کرد. نکته مهم برای هر کسب و کار، استفاده از روش مناسب برای محاسبه نرخ هزینه‌های سربار می‌باشد. نرخ هزینه های متغیر به روش تولید محصول و عوامل تاثیرگذار در تولید بیشتر بستگی دارد. عوامل موثر در محاسبه نرخ استاندارد هزینه‌های متغیر عبارتند از:
به این ترتیب نرخ استاندارد هزینه‌های متغیر برای هر واحد از تولیدات بر مبنای ساعات کار ماشین یا اپراتور محاسبه می‌شود؛ در نهایت محاسبه هزینه استاندارد برای هر واحد از تولیدات امکان‌پذیر خواهد بود.
محاسبه انحراف هزینه‌های متغیر به دو روش انجام می‌شود:
هزینه استاندارد: بر مبنای نرخ دستمزد مستقیم و یا ساعات ماشین‌آلات مورد استفاده و یا مواد مستقیم به دست می‌آید.
مهم‌ترین راهنمای مدیران برای تصمیم‌گیری تجزیه و تحلیل واریانس، هزینه‌های متغیر است. بررسی این انحرافات، پیگیری علل و رفع آنها موجب کاهش هزینه‌های واحد اقتصادی می‌شود؛ به مجموعه برای عملکرد بهتر جهت می‌بخشد؛ همچنین مجموعه از مسیر تعیین شده برای بودجه بندی کسب و کار منحرف نمی‌سازد.
هزینه‌های ثابت: هزینه‌هایی که مستقل از میزان فعالیت و کارکرد یک واحد اقتصادی و یا تولیدی است؛ اما هزینه‌ی تمامی فعالیت‌های یک سازمان را در طول مدت یک سال یا دوره پوشش می‌دهد. در برنامه‌ریزی‌های اصولی، عموما بودجه هزینه های سربار ثابت برمبنای میزان فعالیت شرکت در مقاطع زمانی مختلف محاسبه می‌شود؛ سپس استاندارد نرخ هزینه‌ای ثابت برای هر واحد از محصول محاسبه می‌شود.
نرخ استاندارد هزینه‌های ثابت، بر اساس نوع فعالیت و تولیدات محاسبه می‌شود. به عنوان مثال نرخ استاندارد هزینه‌های ثابت برای صنایعی که وابسته به ماشین‌آلات بوده نیروی انسانی کمتر در آنها دخالت دارند، بر مبنای ساعات کارکرد ماشین‌آلات محاسبه می‌شود؛ اما صنایعی که استفاده از نیروی انسانی بیشتر از ماشین‌آلات است، این نرخ بر مبنای ساعات نیروی کار بر هر واحد محاسبه می‌گردد.
برای نزدیک شدن هزینه های سربار ثابت به مقادیر استاندارد آنها و کاهش واریانس انجام اقدامات زیر الزامی است:
به این ترتیب کاهش انحراف هزینه های سربار ثابت از میزان استاندارد، کاهش هزینه‌ها و حرکت در مسیر بودجه بندی کسب و کار را به دنبال خواهد داشت.
مهم‌ترین بخش در تجزیه و تحلیل گزارش های مالی برای یک کسب و کار، بررسی افزایش درآمد و انحرافات فروش، همچنین تجزیه و تحلیل‌های وابسته به آن است؛ زیرا بدین وسیله می‌توان کارایی تیم فروش و بازاریابی را مورد ارزیابی قرارداد.
انحراف فروش: اختلاف بین میزان از قبل تعیین شده برای فروش و فروش واقعی را انحراف فروش می‌نامند. آنچه در این فرایند مهم است میزان سود حاشیه‌ای یا سود ناخالص است؛ نه حجم فروش. برای درک بهتر دقت کنید که با افزایش میزان تخفیفات می‌توان حجم فروش را بالا برد اما سود ناخالص افزایش نمی‌یابد.
در نمودار فوق کلیه انحرافات از بودجه بندی (فعالیت‌های از قبل تعیین شده) با واقعیت‌ها بیان شده است. در مقاله تجزیه و تحلیل گزارش های مالی(بخش سوم)، سعی خواهیم کرد کلیه موارد فوق را با ذکر مثال عددی بیان کنیم؛ تا تصویر بهتر و درک واضح‌تری از اهمیت واریانس‌ها برای شما عزیزان نمایان کنیم. مقاله بعدی ما را از دست ندهید.
گروه پرشین حساب در سال ۱۳۹۱ با کمک پروردگار، با هدف افزایش سطح آگاهی مجریان و مدیران در بازار کار مالی و مالیاتی کشور فعالیت خود را آغاز نمود تا به عنوان یک مرجع تخصصی در این حوزه شناخته شود. به اعتقاد ما هر چقدر سطح اگاهی فعالان اقتصادی و مجریان خدمات حسابداری و مالیاتی افزایش پیدا کند، بی شک هم مدیران کشور دغدغه ای بابت توسعه بازار و کسب سود نخواهند داشت و هم حسابداران و کارشناسان خدمات مالیاتی در بازار پر رونق این خدمات رکوردهای درآمدی خوبی را رقم میزنند. به امید داشتن یک جامعه همیشه شاد همراه با رونق بازار کار و تجارت.
