منو
دوستان و همراهان عزیز سلام. هر وقت صحبت حسابداری پیش می‌آید، معمولا جمع‌آوری اسناد و ثبت آنها در دفاتر و نرم‌افزار به ذهن می‌رسد. اما امروز قصد داریم جنبه دیگر و شاید مهم‌تری از حسابداری را به شما معرفی کنیم؛ تجزیه و تحلیل گزارش های مالی شرکت.
مجموعه برای موفقیت در کسب و کار و رسیدن به اهداف خود، نیازمند استراتژی‌های مالی قدرتمند است. تعیین قیمت تمام شده کالا و خدمات، بررسی شرایط بازار کار و ارائه راهکارهای مدیریتی همه وابسته به تحلیل گزارش های مالی است. به همین خاطر قصد داریم شما را با تجزیه و تحلیل گزارش های مالی آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
بنا به تعاریف استاندارد، حسابداری را می‌توان به سه بخش عمده تقسیم نمود. این بخش‌ها عبارتند از:
1– حسابداری مالی: این بخش به جمع‌آوری و ثبت اسناد مالی، ارائه گزارش و تجزیه و تحلیل گزارش های مالی می‌پردازد. این گزارشات و تجزیه و تحلیل آنها در درجه اول مورد استفاده مدیران یک واحد اقتصادی هستند؛ سرمایه‌گذاران، مسئولان بانک‌ها و بستانکاران از دیگر استفاده‌کنندگان این گزارش‌ها هستند.
2– حسابداری مدیریتی: این بخش به مدیریت دارائی‌ها و بدهی‌های یک کسب و کار می‌پردازد؛ ارائه یک استراتژی برای موفقیت واحد اقتصادی در آینده نیز زیرمجموعه فعالیت‌های این بخش می‌باشد. اطلاعات این بخش مورد استفاده مدیران ارشد واحد اقتصادی برای اهداف کوتاه و بلند مدت است.
3– حسابداری صنعتی: این بخش به محاسبه قیمت تمام شده کالا و خدمات می‌پردازد. بهای تمام شده رکن اصلی برای تصمیم‌گیری قیمت فروش کالا و خدمات است؛ تجزیه و تحلیل تفاوت‌های بین قیمت برنامه‌ریزی شده فروش و قیمت تمام شده از مشخصات این بخش از حسابداری است. در این مقاله قصد داریم شما را با تجزیه و تحلیل واریانس‌ها در بخش حسابداری صنعتی و مدیریتی آشنا کنیم.
نکته: همواره به خاطر داشته باشید که هر سه بخش حسابداری بهم ارتباط دارند؛ ارتباط مدیران هر بخش و هماهنگی آنان در ارائه اطلاعات مالی و عملیاتی یک شرکت، جزئی از یک استراتژی موفق برای پیشبرد اهداف واحد اقتصادی است.
همان‌گونه که در ابتدای مقاله ذکر شد، حسابداری مدیریتی دربرگیرنده تجزیه و تحلیل گزارش های مالی برای اهداف داخلی شرکت می‌باشد. این اهداف توسط مدیریت مجموعه و برای تصمیم‌گیری‌های کلیدی کسب و کار ارائه و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
حسابداری مدیریتی بسیاری از جنبه‌های حسابداری مانند
و سایر تجزیه و تحلیل‌های مالی را در بر می‌گیرد.
آنچه در اینجا مورد بررسی قرار می‌گیرد، قیمت تمام شده استاندارد کالا و یا خدمات است. قیمت تمام شده استاندارد حاصل تجزیه و تحلیل ارزش‌ها و به دست آوردن قیمت تمام شده کالا و خدمات است؛ بر اساس این عملیات قیمت فروش کالا و خدمات تعیین می‌گردد. در بیشتر کشورهای صنعتی و پیشرفته از روش قیمت تمام شده استاندارد به منظور کنترل قیمت تمام شده کالا و خدمات و همچنین رقابت در بازار کار استفاده می‌شود؛ به این ترتیب می‌توان مبدا مشخصی در مقابل قیمت تمام شده واقعی در نظر گرفت؛ همچنین با آنالیز این اختلاف‌ها یا واریانس‌ها علت وجود تفاوت‌ها مشخص شده و تصمیم مقتضی گرفته می‌شود.
بر مبنای تعاریف موسسه حرفه‌ای حسابداری مدیریتی انگلستان CIMA (با عنوان Charter Institute of Management Accounting) مفهوم و تعریف قیمت تمام شده استاندارد و واریانس به صورت زیر در نظر گرفته می‌شود.
قیمت تمام شده استاندارد کالا و خدمات: قیمت تمام شده یک واحد کالا و یا خدمات تولیدی که از قبل برنامه‌ریزی شده است؛ مانند اجزای کالای تولیدی و خدماتی در یک زمان یا دوره معین.
نکته: محاسبه بهای تمام شده کالا بر مبنای روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد؛ مهم‌ترین استفاده قیمت تمام شده استاندارد در تعیین کارایی، کنترل و ارزیابی کالای ساخته شده برای تعیین قیمت فروش کالا می‌باشد.
واریانس: واریانس مهم‌ترین شاخص در تجزیه و تحلیل گزارش‌های مالی است؛ از این رو برای تصمیم‌گیری درست و به موقع برای حفظ منابع و منافع مجموعه از این شاخص استفاده می‌شود. تعریف این شاخص عبارتند از:
واریانس = اختلاف بین قیمت تمام شده کالا – قیمت تمام شده واقعی کالا
آنالیز واریانس (Variance Analysis): تجزیه و تحلیل عملکرد موسسه از طریق ارزیابی واریانس‌ها و با هدف تصمیم‌گیری، مدیریت و کنترل وضعیت اقتصادی شرکت صورت می‌پذیرد.
قیمت تمام شده: ارزیابی عملکرد و تهیه بودجه و کنترل وضعیت مالی موسسه.
قیمت تمام شده حاشیه‌ای: هزینه‌یابی مبتنی بر فعالیت؛ حسابداری کلی.
قیمت تمام شده استاندارد یک سیستم به صورت دقیق‌تر عبارت است از: کنترل هزینه و درآمدی که هرگونه اختلاف (واریانس) از استاندارد یا بودجه را امکان پذیر می‌نماید. با استفاده از قیمت تمام شده استاندارد، امکان تجزیه و تحلیل جزئیات فراهم می‌شود؛ که در کنترل هزینه‌ها موثر خواهد بود.
قیمت تمام شده استاندارد دارای چهار عنصر اصلی می‌باشد.
1– تنظیم استانداردها برای هر عملیات
2– مقایسه عملکرد واقعی با عملکرد استاندارد
3– تجزیه و تحلیل و گزارش واریانس‌ها ناشی از تفاوت بین عملکرد واقعی و استاندارد
4– بررسی واریانس‌های قابل توجه و اقدام مناسب و مقتضی
بهای تمام شده استاندارد به طور کلی مناسب سازمان‌ها است؛ به ویژه تولیدی‌هایی که دارای فعالیت‌های یکسان و تکراری هستند. فرآیند هزینه‌های استاندارد را به راحتی نمی‌توان برای فعالیت‌های غیرتکراری اعمال و استفاده نمود؛ زیرا هیچ مبنای روشنی برای مشاهده و ثبت عملیات وجود نخواهد داشت. از این رو تعیین استاندارد برای کالاها و خدمات غیرتکراری بسیار دشوار و غیرمشخص خواهد بود.
برای تعیین هزینه‌های استاندارد معمولا از دو روش استفاده می‌شود.
1- بررسی سوابق تاریخی و عملکرد گذشته واحد اقتصادی؛ در این مورد همچنین شرایط بازار کار جهت برآورد هزینه‌ها مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
2- استفاده از مطالعات مهندسی؛ برای این مورد می‌توان از گزینه‌های زیر کمک گرفت.
در این روش که با عنوان “مطالعه کار” شناخته می‌شود، مطالعه عملکرد ابزار، نیروی کار و مواد مصرفی به طور مستمر انجام می‌شود؛ تا چگونگی استفاده بهینه از فاکتورهای مهم عملیاتی (نیروی کار، ابزار و مواد مصرفی مورد استفاده) مشخص شود.
به عنوان مثال نحوه استفاده از ابزار کار مورد مطالعه قرار می‌گیرد؛ تا با بهترین روش و کمترین زمان بیشترین محصول از ابزار کار بدست آید.
امیدوارم تا اینجا از مطالب استفاده کرده باشید. با توجه به طولانی بودن این مبحث آن را در چند بخش دیگر ادامه خواهیم داد. در بخش بعد مبحث واریانس‌ها، کاربرد آنها و مزایا و محدودیت‌های آنها به صورت مفصل مورد بررسی قرار می‌گیرد. ما را دنبال کنید.
گروه پرشین حساب در سال ۱۳۹۱ با کمک پروردگار، با هدف افزایش سطح آگاهی مجریان و مدیران در بازار کار مالی و مالیاتی کشور فعالیت خود را آغاز نمود تا به عنوان یک مرجع تخصصی در این حوزه شناخته شود. به اعتقاد ما هر چقدر سطح اگاهی فعالان اقتصادی و مجریان خدمات حسابداری و مالیاتی افزایش پیدا کند، بی شک هم مدیران کشور دغدغه ای بابت توسعه بازار و کسب سود نخواهند داشت و هم حسابداران و کارشناسان خدمات مالیاتی در بازار پر رونق این خدمات رکوردهای درآمدی خوبی را رقم میزنند. به امید داشتن یک جامعه همیشه شاد همراه با رونق بازار کار و تجارت.
