منو
مدیریت انبار شامل اصول و فرآیندهای مربوط به اجرای روزانه عملیات انبار که شامل دریافت کالا و محصولات، سازماندهی فضای انبار، برنامه‌ریزی نیروی کار، مدیریت موجودی و تکمیل سفارشات است.
عدم اطلاع دقیق از موجودی کالا، آماده نبودن سفارش، چیدمان نامناسب، عدم دسترسی آسان به محصولات پر سفارش و… از مشکلات مدیریت انبارداری است.
عناصر اصلی عبارتند از: مدیریت انبار، عملیات انبارداری، سیستم مدیریت انبار
مشکلات مدیریت انبار موضوعی است که اکثر مدیران انبار با آن مواجه هستند. فرآیندهای اساسی و ارائه راه‌کارهای مناسب در جهت حل مشکلات موضوعاتی است که نیاز به آن در این مواقع احساس می‌شود. سیستم مدیریت انبار مجموعه‌ای از فرآیندهاست که به شرکت‌ها امکان کنترل ورود کالا و یا موارد دیگر به انبار تا زمان انتقال کالا را می‌دهد. در این سری از مقالات آموزش رایگان حسابداری به موضوع مشکلات مدیریت انبار و ارائه راه حل جهت رفع آن و نکاتی از این حیث می‌پردازیم.
مدیریت انبار شامل اصول و فرآیندهای مربوط به اجرای روزانه عملیات انبار که شامل دریافت کالا و محصولات سازماندهی فضای انبار، برنامه‌ریزی نیروی کار، مدیریت موجودی و تکمیل سفارشات است. با مدیریت موثر که هدف آن بهینه‌سازی و یکپارچه‌سازی موجودی انبار است، می‌توان به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها دست یافت.
قسمت‌های اصلی انبارداری عبارتند از:
مدیریت انبار مجموعه عملیات استراتژیک روزانه‌ای است که در جهت ارتقاء، بهبود و کاهش مشکلات انبار انجام می‌شود.
♦️ پیش بینی و مدیریت حجم کالای انبار و نیروی کار
♦️ استفاده از تجهیزات ایمنی کارآمد
♦️ مدیریت عملیات و برنامه ریزی مداوم
♦️ ایمنی و در دسترس بودن کالا
♦️ ارائه راهکار برای بهینه سازی نحوه دریافت، بسته بندی، مدیریت موجودی کالا و ارسال
♦️ ثبت مستندات مربوط به ورود و خروجهای انبار در سیستم
به فرآیندی که مربوط به جابه‌جایی و پیگیری موجودی کالا در انبار است، عملیات انبارداری گفته می‌شود.
این عملیات شامل اموری مانند دریافت موجودی و نگهداری موجودی کالا، در یک مکان خاص مثل قفسه یا روی پالت و ارسال محصول به مقصد بعدی آن است. عملیات انبارداری به طور صحیح باعث کاهش هزینه، موجود مودن مقادیر لازم از کالاها، رضایت مشتریان و در نتیجه کاهش مشکلات انبارداری خواهد شد.
سیستم مدیریت انبار WMS یک نرم افزار انبارداری ساده نیست و از اجزای مختلف تشکیل شده و نرم افزار انبار تنها یکی از اجزای آن به شمار می‌رود. سیستم مدیریت انبار (WMS) با بهینه سازی ذخیره و ردیابی موجودی، عملیات انبارداری، توزیع بار و حمل و نقل کالا به انبارداران جهت صرفه جویی در وقت و کاهش مشکلات انبارداری دستی کمک می‌کند.
مدیریت انبار، به این دلیل که انبار در هر شرکت و موسسه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، بسیار مهم است و البته با مشکلاتی نیز مواجه است. مهم‌ترین مشکلات مدیریت انبار عبارتند از:
| ردیف | مشکلات مدیریت انبار | شرح | راه حل مشکل مدیریت انبار |
| 1 | چیدمان و طراحی فضای انبار | استفاده نادرست از فضای انبار و نحوه چیدمان اجناس | 1) استفاده از استانداردها و طراح برای چیدمان مناسب 2) استفاده از اتوماسیون سیستم انبارداری جهت صرفه‌جویی در زمان، راندمان‌کاری و هزینه‌ها 3) قرار گرفتن کالای پرفروش در قسمت جلوی انبار |
| 2 | ردیابی محل موجودی | بسیاری از شرکت‌ها برای امور کسب و کار خود در مقاطع زمانی خاص، تعداد زیادی کالا خریداری و در انبار ذخیره می‌کنند. حال ممکن است مدیر انبار بعد از مدتی از محل قرارگیری کالاهای تازه وارد شده به انبار اطلاعی نداشته باشد. عدم آگاهی از محل موجودی کالا، باعث کندشدن عملیات انبارداری و مشکلاتی در حمل و نقل کالا می‌شود. | استفاده از سیستم بارکدگذاری و فناوری RFID برای ردیابی محصولات همچنین استفاده از کد QR مدرن ، بارکد ، NFC و سایر فن آوری های بی سیم |
| 3 | نادرست بودن موجودی کالا | رایج‌ترین مشکل انبار، موضوع نادرست بودن موجودی کالا است. کاهش موجودی کالا در انبار باعث می‌شود با سفارش مشتری مطابقت نداشته و منجر به تاخیر در ارسال کالا و نارضایتی مشتری و از دست رفتن فروش شود. در مقابل داشتن بیش از حد از یک کالا در انبار در مواقعی منجر به عدم احساس نیاز به آن کالا با توجه به شرایط روز و اشغال فضای بیشتری در انبار برای ذخیره کردن خواهد شد | استفاده از یک سیستم مدیریت انبار، جهت افزایش دقت در رابطه با موجودی کالا در انبار |
| 4 | کنترل کیفیت | معمولا کارگران انبار که وظیفه کنترل کیفیت کالا را به عهده دارند، وظیفه چیدمان، بسته‌بندی و حمل کالا را نیز دارند. متاسفانه این نوع روند کار موجب می‌شود میزان و نوع خطاها به درستی یافت نشود. | استفاده از سیستم کنترل کیفیت، جهت انطباق برنامه‌های مدیریت سیستم انبار با لیست برنامه‌ریزی شده |
| 5 | نوسانات تقاضا | عواملی از جمله فصل، آب و هوا و اقتصاد و… در نوسات تقاضا تاثیر‌گذار است و یکی از مشکلات مدیریت انبار از آن جهت که خارج از کنترل است می‌تواند باشد. | جایگذاری محصولات با تقاضای زیاد در فصل جاری در قسمت جلوی انبار، باعث کاهش تأثیرات منفی تقاضای فصلی می‌شود. |
| 6 | فهرست غلط و نادرست محصولات | یکی از مشکلات مدیریت انبار ثبت اشتباه کالا است. ممکن است موجودی کالا درست ثبت شود ولی به دلایلی نظیر نبود فضای کافی، عدم چیدمان درست و حجم کاری بالا، کالا در جای دیگری ذخیره شود که سبب صرف زمان و توان بالا و تاخیر در ارسال کالا می‌شود. | استفاده از نرم‌افزار سیستم مدیریت برای ثبت دقیق مشخصات کالاها و محل قرار گیری آنها و ثبت به موقع رسیدها و حواله های انبار |
| 7 | فعالیت‌های زائد و غیرضروری | کارهای غیر ضروری هنگام حمل و نقل، بسته بندی کالاها، پیگیری ارسال محموله و… از مشکلات مدیریت انبارداری است. | استفاده از سیستم نرم‌افزاری هوش مصنوعی به‌جای نیروی انسانی در امور بسته‌بندی برچسب‌گذاری و … |
| 8 | محصولات آسیب دیده | محصولاتی که در نتیجه چیدمان اشتباه دچار آسیب می‌شوند، می‌توانند یکی از مشکلات مدیریت انبار باشد. | استفاده از قفسه‌ها و پالت‌های مدرن برای چیدمان محصولات |
| 9 | آماده نبودن سفارش | اتفاقاتی نظیر بدی آب و هوا، نوسانات اقتصادی و ارزی و … که از پشتیبانی مدیریت انبار خارج است و در آماده نبودن سفارش مشتری تاثیر‌گذار است، از مشکلات دیگر مدیریت انبار است | جلوگیری از کسری یا آماده نبودن سفارش با اطلاعات به روز، پیش‌بینی تقاضا، ذخیره موجودی اضافی و …، |
| 10 | رسیدگی به موارد برگشتی | با پیشرفت تجارت الکترونیکی موارد برگشت کالا به انبار افزایش یافته است و این نیز می‌تواند از مشکلات مدیریت انبار باشد. | جلوگیری از برگشت کالاها با استاندارد سازی کالاها و تطبیق کامل با خواشته مشتریان |
| 11 | مشکلات منابع انسانی | عدم آموزش صحیح و ادغام کلیه کارکنان واحدهای انبار، باعث ناکارآمدی فعالیت‌ها و همچنین بالا رفتن هزینه‌ها می‌شود. | آموزش کارمندان هر بخش و ارزیابی بازده‌کاری آنان |
دانستن بعضی از مشکلات انبار، که باعث حل مشکلات مدیریت انبار می‌شوند عبارتند از:
♦️ انبار، به کارگران، سیستم‌ها و فرآیندهای بیشتری نیاز دارد.
♦️ عمر کوتاه محصول، برنامه‌ریزی برای نوسانات تقاضا را با مشکل مواجه می‌کند.
♦️ انبارها، مستقیم به خرده‌فروشان و مشتریان خدمات‌رسانی می‌کنند.
♦️ فرآیندهای مازاد برای حمل و نقل باعث افزایش هزینه و کاهش دقت در سفارش کالا می‌شود.
بهترین راهکار برای طول عمر و پایداری انبار، پیگیری و نظارت تغییرات در محیط کسب و کار و ارائه راه حل های مفید توسط مدیران انبار است.
جهت بهبود عملکرد سیستم مدیریت انبار و حل مشکلات سیستم انبارگردانی راه‌حل‌های زیر مفید است:
♦️ دارا بودن برنامه برای مدیریت تامین کننده کالا و رابطه مابین شرکت و تامین‌کننده، بهبود زمان و حمل و نقل کالا را در پی دارد.
♦️ استفاده از سیستم اطلاع‌رسانی الکترونیکی موجب راحت‌تر شدن سیستم مدیریت انبارداری، برنامه‌ریزی نیروی کار و رضایت مشتری می‌شود.
♦️ تجهیزات مکانیزه، در جهت حل مشکل انبارداری تاثیر به سزایی دارد.
♦️ استفاده از تکنیک‌های سیستم مدیریت انبار این امکان را فراهم کرده که بدون ذخیره کردن، کالا مستقیم از کارخانه به مشتری انتقال یابد و موجب صرفه‌جویی در زمان شود.
ذخیره کردن کالا چند روش دارد. بعضی از آنها عبارتند از:
♦️ انبارکردن با در نظر گرفتن حداکثر موجودی به ترتیب شماره یا حروف
♦️ انبارکردن با در نظر گرفتن حداقل موجودی به ترتیب شماره یا حروف
♦️ انبارکردن به ترتیب ورود کالا
♦️ انبار کردن به ترتیب ورود با در اختیار داشتن سیستم شماره قفسه
کلام آخر
انبارداری در نگاه اول شاید شغل ساده‌ای باشد ولی همواره مشکلات مدیریت انبار در این شغل وجود دارد. از آنجایی‌که انبار نقش اساسی در یک شرکت را دارد مدیریت بهینه انبار منجر به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه می‌شود. مهم‌ترین مشکل در انبارداری عدم اطلاع دقیق از موجودی کالا است که با داشتن سیستم انبارداری می‌توان این مشکل را حل نمود. به عنوان مدیر موفق انبار لازم است همواره آموزش حسابداری کامل و آشنایی با سیستم‌های اتوماسیون انبارداری را فراگرفته تا بتوان بر مشکلات ایجاد شده در انبار غلبه نمود.
