منو
افراد در زمان تورم تمایل زیادی به خرج کردن پول بی ارزش دارند، تمایل به خرج کردن منجر به گردش پول بیشتر شده و افراد کمتر به سرمایه گذاری و راه اندازی کسب وکار می‌پردازند.
نبود یک استاندارد مناسب و تعریف شده برای استفاده حسابداران است.
از طریق میانگین موزون یا شاخص قیمت معیار می‌توان تغییر سطح عمومی قیمتها را به دست آورد.
در سالهای اخیر با نوسانات قیمت و کاهش قدرت خرید پول، رو به رو بوده‌ایم. این نوسانات قیمت باعث به وجود آمدن مشکلات زیادی در جامعه و همچنین اقتصاد شده است. بنابراین می‌توان تورم را افزایش سطح عمومی قیمتها (کاهش قدرت خرید مردم) در یک بازه زمانی مشخص عنوان کرد. در این سری از مقالات آموزش رایگان حسابداری به تعریف حسابداری تورمی، نتیجه آن بر اقتصاد، موانعی که از اجرای آن جلوگیری می‌کند و روش‌های پذیرفته شده آن می‌پردازیم.
افراد در زمان تورم تمایل زیادی به خرج کردن پول بی ارزش دارند، این تمایل به خرج کردن منجر به گردش پول بیشتر شده و افراد کمتر به سرمایه گذاری و راه اندازی کسب و کار می‌پردازند. بسیاری از سرمایه داران در زمان تورم ترجیح می‌دهند دارایی خود را به صورت ارزی که ثبات ارزش داشته باشد، نگهداری کنند. بنابراین در زمان تورم با رکود اقتصادی در بلند مدت مواجه خواهیم بود. در این راستا این سوال نیز مطرح است که آیا حذف صفر از پول ملی موجب تورم خواهد شد؟
یکی از آثار تورم مخصوصا در شرکت‌ها، اثر گذاری آن در صورتهای مالی، مخصوصا صورت سود و زیان است، به نوعی ارزش دارایی‌های شرکت را افزایش می‌دهد در حالی که ممکن است در عملکرد و سودآوری آن چنین چیزی رخ نداده باشد. اگر در چنین شرایطی بدون تاثیر تغییر سطح قیمتها، در صورتهای مالی شرکت‌ها، سود شناسایی شود قطعا این صورت مالی برای مدیران گمراه کننده خواهد بود. بنابراین وجود صورتهای مالی مکمل بر پایه حسابداری تورمی، که تصویر شفافی از واحد تجاری نشان دهد ضروری به نظر می‌رسد.
همانطور که گفته شد تورم افزایش سطح عمومی قیمتها (کاهش قدرت خرید مردم) در یک بازه زمانی مشخص است. تصمیم‌گیری در زمانی که قیمتها در حال افزایش است، سخت تر است. مدیران واحد های اقتصادی وظیفه دارند تصمیمات درست، به موقع و مناسب گرفته تا سود بیشتری عاید شرکت شود.
اگر واحدهای تجاری بخواهند مناسب ترین تصمیمات را اخد کنند باید دقیق ترین و بروز ترین اطلاعات را از صورتهای مالی کسب کنند. مثلا اگر اطلاعات مربوط به چند ماه قبل باشد، این فاصله زمانی از دقت و صحت تصمیمات می کاهد.
حال با وجود تورم دقت و صحت تصمیمات بسیار کمتر از زمان معمول است. بنابراین تورم آثار مخربی بر فعالیت بنگاه‌های اقتصادی دارد که مهم ترین آن عدم تصمیم گیری مناسب و سخت‌تر کردن شرایط تصمیم‌گیری است.
برای کاهش آثار تورم، پس از مشاجرات فراوان، هیئت استانداردهای حسابداری آمریکا، نشریه بین الکللی استاندارد شماره 33 را منتشر کرد که شرکت‌ها در زمان تورم ملزم به رعایت موارد زیر هستند:
1-ارائه مجدد سود حاصل از فعالیت‌های جاری شرکت با توجه به تورم
2-سود یا زیان ناشی از قدرت خرید
3-سود به دست آمده بر مبنای ارزش‌های جاری
4-ارزش جاری موجودی‌ها، اموال، ماشین آلات، تجهیزات در پایان سال مالی
5-افزایش یا کاهش ارزش جاری موجودی‌ها، اموال، تجهیزات، ماشین آلات پس از کسر آثار تورم
باید توجه داشت در کشورهای توسعه یافته استفاده از حسابداری تورمی توجیحی ندارد تنها در کشورهایی مثل ونزوئلا که دچار تورم حاد هستند صورتهای مالی بر مبنای بهای تمام شده تاریخی قابل استفاده نخواهد بود و نیاز به استفاده از حسابداری تورمی و تعدیل صورتهای مالی ضروری است.
در شرایطی که تورم حاد در جامعه وجود دارد گزارشگیری وضعیت مالی شرکت‌ها بدون در نظر گرفتن تجدید ارزیابی دارایی‌ها، اثر بخش نخواهد بود.
نتیجه شرایط اقتصادی در دوران تورم به صورت زیر است:
1-عموم مردم ترجیح می‌دهند دارایی خود را به صورت غیر پولی و ارزهای خارجی نگهداری کنند.
2-عموم مردم قیمتها را بر حسب ارزهای خارجی پایدارتری پیشنهاد می‌کنند و پایه پولی محلی خود را کمتر به کار می‌برند.
3-خرید و فروش نسیه با قیمت‌هایی صورت می‌گیرد که مدت اعتبار و شرایط نسیه را جبران کند.
4-وابسته بودن نرخ‌های بهره، دستمزدها و قیمتها به شاخص قیمت بیشتر میشود.
5-نرخ تورم انباشته در طی سالها به 100درصد یا بیشتر خواهد رسید.
حسابداری تورمی، حسابداری قیمت‌های عادلانه نیست بلکه حسابداری تغییر سطح قیمت‌هاست. این تغییرات قیمتها با چند روش مشخص میشود:
در این روش در زمان رکود و تورم ارزش پول اندازه گیری میشود. در این روش در واقع قیمتها باید با سطح یکسانی با هم تغییر کنند و اگر قیمتها با نرخ‌های مختلفی تغییر کنند باید از طریق میانگین موزون یا شاخص قیمت معیار تغییر سطح عمومی قیمتها را به دست آورد.
یکی از دلایل افزایش قیمت کالاهای خاص نگهداری آنهاست که منجر به سود غیر عملیاتی میشود. معمولا براساس سلیقه مشتریان، تغییر ارزش پول، تغییرات مصنوعی یا طبیعت در جهت سودآوری، بهبود بازدهی اتفاق می افتد.
در این روش معیار تغییر قیمت، منعکس کننده تغییر نوع و یا شکل قیمت در مقایسه با سایر کالاهای جامعه اقتصادی است. که به عنوان تغییرات عمومی یا نسبی هم از آن یاد میشود. لذا از حسابداری بهای تمام شده در این روش نمی‌توان استفاده کرد.
هنوز هم نظری یکسان برای استفاده یا عدم استفاده از صورتهای مالی تعدیل شده وجود ندارد. معمولا در زمان تورم این مباحث بالا گرفته و بعد از عبور از تورم دوباره به فراموشی سپرده میشود.
در هر حال وجود صورتهای مالی که قابل استفاده برای حسابداران باشد در هر زمانی از ضروریات است.
در جامعه ما نیاز است به این پرسش ها پاسخ داده شود که تهیه صورتهای مالی نیاز حسابداران را برطرف می‌سازد؟ آیا صورتهای مالی که در ایران در دسترس حسابداران قرار می‌گیرد قابل اتکا هست؟ با رعایت کلیه استانداردهای حسابداری بین المللی، آیا هزینه تهیه صورتهای سود و زیان و ترازنامه قابل توجیه خواهد بود؟
مطابق تحقیقات انجام شده در بررسی عواملی که مانع استفاده حسابداری تورمی در ایران است، پنج فرضیه اصلی و دو فرضیه فرعی کنترل کننده وجود دارد:
1-عدم آشنایی و اطلاع کافی مدیران سطح عالی مالی شرکت‌ها با حسابداری تورمی
2-در دسترس نبودن و ناکافی بودن شاخص‌های افزایش قیمت
3-افزایش داشتن بدهی‌های مالیاتی بعد از عملیات تجدید ارزیابی دارایی‌ها
4-افزایش هزینه‌های حسابداری به طوری که از درآمد بالاتر میشود
5-عدم حمایت دولت
و نیز دو فرضیه فرعی برای کنترل شرایط تورم وجود دارد که مورد تایید اغلب پژوهشگران قرار نگرفته است :
1-وجود رابطه مستقیم بین درک آزمودنی‌ها و تحصیلات از موانع به کارگیری حسابداری تورمی
2-وجود رابطه مستقیم بین درک موارد آزمودنی و وجود تنوع در جامعه
دلایل اجرا نشدن حسابداری تورمی در ایران، از نظر پژوهشگران، نبود یک استاندارد مناسب و تعریف شده برای استفاده حسابداران است و متولی تدوین استانداردهای حسابداری در ایران سازمان حسابرسی است.
پیشنهاد ما
راهکار تیم پرشین حساب برای حسابداران در زمان تورم، بالابردن دانش و اطلاعات کافی در زمینه حسابداری است که می‌توانند دوره آموزش حسابداری را تهیه کرده و به شکل کاملا کاربردی سطح علمی خود را افزایش دهند تا در دوره تورم بهترین تصمیمات را بگیرند.
