منو
برخی از مهمترین تفاوتهای مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی عبارتند از: نرخ محاسبه مالیات، مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی و معافیتهای مالیاتی
مهمترین تفاوت مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی در مهلت ارسال اظهارنامه عملکرد آنهاست
مالیاتی است که به درآمد سالانه اشخاص حقیقی و حقوقی پس از کسر هزینه‌ها و معافیتها تعلق میگیرد.
شاید بتوان در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی را اصلی‌ترین منبع درآمدی دولت به شمار آورد. از این رو آشنایی با نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی و فرق حقیقی و حقوقی بودن اشخاص در محاسبه مالیات از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مطلب آموزش مالیات ما را همراهی نمایید تا شما را با مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی و همچنین تفاوت مالیات اشخاص حقیقی و حقوقی آشنا نماییم.
توی پکیج آموزش مالیات پرشین حساب، می‌تونی با همه تکنیکهای مالیات بر درآمد برای اشخاص حقیقی و حقوقی از تشکیل پرونده مالیاتی تا دفاع در هیئتهای حل اختلاف آشنا بشی. روی لینک زیر کلیک کن.
مالیات بر درآمد یا income tax، مالیاتی است که کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی بابت درآمدهای حاصل از فعالیتهای اقتصادی کسب شده در ایران و یا خارج از ایران باید پرداخت می‌نمایند. بر این اساس کلیه اشخاص (حقیقی یا حقوقی) موظفند در پایان هر سال مالی گزارشی از درآمدها و هزینه‌های خود تهیه و به سازمان مالیاتی ارائه نمایند.
از آنجا که اشخاص از منابع مختلفی به کسب درآمد می‌پردازند، مالیات بر درآمد انواع مختلفی دارد. مهمترین انواع مالیات بر درآمد عبارتند از:
به دلیل اهمیت مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی، در این مقاله تنها به معرفی مالیات بر درآمد این اشخاص و همچنین تفاوت مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی می‌پردازیم.
اشخاص حقیقی: فصل چهارم از باب سوم قانون مالیاتهای مستقیم (مواد قانونی 93 تا 103 ق.م.م)
اشخاص حقوقی: فصل پنجم از باب سوم قانون مالیاتهای مستقیم (مواد قانونی 105 تا 118 ق.م.م)
اشخاص حقیقی: کلیه درآمدهای حاصل از اشتغال به مشاغل در ایران و یا خارج از ایران، بعد از کسر معافیتهای وضع شده (ماده 93 ق.م.م)
نکته: درآمد شرکتهای مدنی (اختیاری یا قهری) و درآمدهای ناشی از فعالیتهای مضاربه (مشروط بر آن که صاحب سرمایه شخص حقیقی باشد) مشمول مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی هستند.
اشخاص حقوقی: مجموع درآمد شرکتها و درآمد ناشی از فعالیتهای انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌شود، پس از وضع زیان‌های حاصل از منابع غیرمعاف و کسر معافیتهای مقرر (ماده 105 ق.م.م)
اشخاص حقیقی: ارائه گزارش درآمد و هزینه‌های خود را برای یک سال مالی از طریق ارسال اظهارنامه مالیات بر عملکرد اشخاص حقیقی و یا فرم تبصره ماده 100 ق.م.م (ماده 97 ق.م.م)
اشخاص حقوقی: ارسال اطلاعات مربوط به درآمدها و هزینه‌های خود را برای عملکرد یک سال مالی، طی اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی، ترازنامه و حساب سود و زیان متکی به دفاتر و اسناد و مدارک آنها (ماده 110)
نکته: دقت کنید شرط برخورداری از هر گونه معافیت مالیاتی، انجام تکالیف مالیاتی است.
اشخاص حقیقی: ارسال اظهارنامه مالیاتی یا فرم تبصره ماده 100 برای هر سال، تا پایان روز 31 خرداد ماه سال بعد
اشخاص حقوقی: ارائه اظهارنامه عملکرد ظرف مدت 4 ماه پس از پایان سال مالی (که معمولا مصادف با 31 تیر ماه سال بعد است)
محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی به دو روش زیر انجام می‌شود:
در این حالت مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی (صاحبان مشاغل) مطابق ماده 131 قانون مالیاتهای مستقیم و با نرخ‌های زیر محاسبه می‌شود:
| درآمد اشخاص حقیقی (ريال) | نرخ مالیات سالانه |
| تا میزان 2,000,000,000 | 15% |
| نسبت به مازاد 2,000,000,000 تا 4,000,000,000 | 20% |
| نسبت به مازاد 4,000,000,000 | 25% |
در این حالت مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی به صورت مقطوع و بر اساس استعلام درآمد ایشان از حسابهای بانکی و بررسی مالیات پرداختی سالهای قبل محاسبه و مطالبه می‌شود.
محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی بر اساس اظهارنامه مالیاتی این اشخاص و با نرخ 25% انجام می‌شود.
قبل از اینکه به بیان تفاوت مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی بپردازیم، خوب است با تفاوت اشخاص حقیقی و حقوقی آشنا شویم.
همان گونه که تعریف اشخاص حقیقی و حقوقی با یکدیگر متفاوت است، نحوه محاسبه مالیات بر درآمد آنها نیز با یکدیگر متفاوت است. در جدول زیر به بررسی تفاوت مالیات بردرآمد اشخاص حقیقی و حقوقی می‌پردازیم.
| شرح تفاوت | اشخاص حقیقی | اشخاص حقوقی |
| مواد قانونی مربوطه | 93 تا 103 ق.م.م | 105 تا 118 ق.م.م |
| نرخ محاسبه مالیات | بر اساس میزان درآمد از 15% تا 25% | 25% |
| مهلت ارائه اظهارنامه مالیاتی | 31 خرداد سال بعد | 4 ماه پس از پایان سال مالی (معمولا 31 تیر) |
| اسناد و مدارک قابل ارائه | اظهارنامه مالیاتی و یا فرم تبصره 100 و دفاتر قانونی متناسب با گروه شغلی | اظهارنامه مالیاتی + ترازنامه + حساب سود و زیان متکی به دفاتر + فهرست هویت شرکا و تغییرات اشخاص حقوقی |
| تفاوت در نگهداری اسناد و مدارک | بر اساس گروه‌بندی مالیاتی مودیان اسناد و مدارک متفاوت است | کلیه اسناد و مدارک مربوط به درآمد و هزینه و دفاتر قانونی و آگهی تاسیس و آگهی‌های تغییرات |
| تفاوت مالیات اجاره اشخاص حقیقی و حقوقی | اگر موجر حقیقی باشد، ارسال اظهارنامه اجاره تا 31 تیر ماه | اگر موجر حقوقی باشد، درج درآمد اجاره در اظهارنامه عملکرد سالیانه |
| معافیتهای مالیاتی | برخورداری از معافیت تا سقف معافیت مالیات حقوق (ماده 84) | — |
علیرغم وجود تفاوتهایی که برای مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی مطرح شد، اشخاص حقیقی و حقوقی در پرداخت مالیات بر درآمد شباهت‌هایی نیز دارند. در ادامه به برخی از مهمترین این شباهتها اشاره می‌کنیم:
| ماده قانونی | شرح شباهت |
| 189 ق.م.م | در صورت قبول اسناد و مدارک مودی طی سه سال متوالی و پرداخت مالیات هر سال بدون مراجعه به هیئت حل اختلاف، 5% اصل مالیات سه سال به مودی مسترد می‌شود |
| حقیقی: 131 ق.م.م حقوقی: 105 ق.م.م | به ازای هر 10% افزایش درآمد ابزاری، نسبت به درآمد ابزاری سال گذشته، 1واحد درصد و حداکثر 5 واحد درصد از نرخ تعیین مالیات کاسته می‌شود شرط: تسویه بدهی‌های مالیاتی سال گذشته و ارائه اظهارنامه در مهلت مقرر |
| 192 ق.م.م | عدم تسلیم اظهارنامه در مهلت مقرر و یا کتمان درآمد مشمول 30% جرایم غیرقابل بخشودگی است |
| 190 ق.م.م | دیرکرد در پرداخت مالیات قابل پرداخت، به ازای هر ماه تاخیر موجب تعلق جریمه‌ای معادل 2.5% مالیات قابل پرداخت می‌شود |
| 194 ق.م.م | اختلاف بیش از 15% درآمد ابرازی با درآمد قطعی شده موجب لغو بخشودگی تا سه سال و تعلق جریمه می‌شود |
| 156 ق.م.م | مهلت رسیدگی به اظهارنامه‌های مودیان، حداکثر یک سال پس از تاریخ انقضای مهلت ارسال اظهارنامه است |
| 157 ق.م.م | مرور زمان مالیاتی جهت رسیدگی به تخلفات و اخذ مالیات، 5 سال از سررسید پرداخت مالیات است |
دریافت مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی یکی از مهمترین منابع درآمدزایی دولتها محسوب می‌شود. از این رو اطلاع از قوانین مالیات بر درآمد این اشخاص و همچنین فرق مالیات صاحبان مشاغل و شرکتها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اطلاع اشخاص حقیقی و حقوقی از حقوق و تکالیف مالیاتی خود در جهت اجرای صحیح تکالیف، موضوعی است که تنها با آموزش مالیات و بررسی جدیدترین اخبار و اطلاعات از بخشنامه‌های مالیاتی امکان پذیر است. زیرا کوچکترین بی‌دقتی و یا سهل‌انگاری منجر به تعلق جریمه‌های سنگین برای مودیان خواهد شد.
در این مسیر استفاده از راهنمایی‌ها و مشاوره مالیاتی اساتید خبره، تاثیر بسزایی در آشنایی با مفاهیم قوانین و استفاده صحیح از آنها در جهت کاهش مالیات اشخاص حقیقی و حقوقی دارد.
