با بیمه کارفرمایان طبق قانون تامین اجتماعی بیشتر آشنا شوید

بیمه کارفرما یکی از مزایایی است که سازمان تامین اجتماعی برای کارفرمایان صنفی (اشخاص حقیقی) و اعضای هیئت مدیره و مدیران عامل اشخاص حقوقی در نظر گرفته است. اما شرایط استفاده از بیمه کارفرمایی و برخی مزایای آن با بیمه کارگری متفاوت است. از این رو در این مقاله آموزش حسابداری قصد داریم به بررسی پاسخ پرسش‌های زیر بپردازیم:  آیا کارفرما می‌تواند بیمه شود؟ نرخ حق بیمه کارفرمایان چقدر است؟ شرایط و نحوه ارسال نام کارفرما در لیست بیمه چگونه است؟ برای اطلاع از پاسخ این سوالات و کسب اطلاعات بیشتری در خصوص بیمه کارفرمایان همراه ما بمانید.

بیمه کارفرما چیست؟

بیمه کارفرما یا بیمه کارفرمایان تامین اجتماعی، امتیازی است که سازمان تامین اجتماعی برای استفاده کارفرمایان (اعضای هیئت مدیره و مدیران عامل) از مزایایی نظیر خدمات درمان، مستمری بازنشستگی یا از کارافتادگی و حتی فوت در اختیار این اشخاص قرار داده است.

ویدیو شرایط استفاده از بیمه کارفرمایی سازمان تامین اجتماعی

در این ویدیو با بیمه کارفرمایان و نحوه ثبت این بیمه در لیست بیمه آشنا می‌شوید.

انواع بیمه کارفرما

بیمه کارفرمایان تامین اجتماعی بر اساس سمت کارفرما در مجموعه به دو دسته تقسیم می‌شود:

• بیمه کارفرمایان موظف
• بیمه کارفرمایان غیرموظف

بیمه کارفرمایان موظف

کارفرمای موظف عنوانی است که تنها برای اشخاص حقوقی غیردولتی موضوعیت دارد؛ این عنوان برای اعضای هیئت مدیره‌ای استفاده می‌شود که علاوه‌بر عضویت قانونی در هیئت مدیره، دارای سمت اجرایی و شغل ثابت در همان مجموعه نیز باشند.

این اشخاص به استنباط از ماده 134 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، بر خلاف اعضای غیرموظف که نمی‌توانند از مجموعه حقوق دریافت کنند، به واسطه عقد قرارداد کار می‌توانند از مجموعه حقوق دریافت کنند. به بیان دیگر، اعضای موظف هیئت مدیره، فارغ از رابطه کارفرمایی، به عنوان یک کارگر با مجموعه قرارداد کار منعقد نموده‌اند؛ پس مشمول قانون کار و در نتیجه بیمه اجباری هستند.

نکته‌ قابل توجه در این خصوص این است که علیرغم اجباری بودن بیمه کارفرمایان موظف، نرخ حق بیمه این اشخاص 27% است. دلیل این موضوع این است که ماهیت وجودی اعضای هیئت مدیره بر هم زننده شرایط تعلق بیمه بیکاری است. در واقع برای این اشخاص بیکاری غیرارادی موضوعیتی ندارد. ازین رو دریافت حق بیمه بیکاری از این اشخاص موضوعیت ندارد.

مراحل ثبت نام بیمه کارفرمایی برای اعضای موظف هیئت مدیره

اعضای موظف هیئت مدیره برای برخورداری از مزایای بیمه تامین اجتماعی باید مراحل زیر را طی کنند:

• ارائه درخواست کتبی به سازمان تامین اجتماعی
• بررسی و تایید اشتغال به کار و حقوق بگیر بودن متقاضی عضو هیئت مدیره در کارگاه مذکور توسط مامورین سازمان
• برقراری بیمه کارگری و ارسال نام و سمت شخص در لیست بیمه کارگاه

بیمه کارفرمایان غیر موظف

کارفرمایان غیرموظف به اشخاص حقیقی صاحبان مشاغل و آن دسته از اعضای هیئت مدیره اشخاص حقوقی غیردولتی اطلاق می‌شود که به جز عضویت در هیئت مدیره، هیچ شغل مشخص یا سمت اجرایی دیگری در مجموعه ندارند.

از آنجا که این اشخاص قرارداد کار با مجموعه ندارند، مشمول قانون کار محسوب نمی‌شوند. در ادامه این مطلب ما به بیان شرایط استفاده از بیمه کارفرمایی برای این گروه بر اساس تبصره 5 ماده 4 قانون تامین اجتماعی و بخشنامه 9 مشترک فنی و درآمد می‌پردازیم.

مشمولین بیمه کارفرمایان طبق قانون تامین اجتماعی

کلیه کارفرمایان صنفی (اشخاص حقیقی) و یا اعضای هیئت مدیره و مدیران اشخاص حقوقی غیردولتی که حقوق دریافت نمی‌کنند، می‌توانند از بیمه کارفرمایان تامین اجتماعی استفاده نمایند.

شرایط استفاده از بیمه کارفرمایی

شرایط استفاده از بیمه کارفرمایان تامین اجتماعی عبارت است از:

• میان شخص متقاضی با کارگاه مورد نظر رابطه استخدامی وجود نداشته باشد
• متقاضی (کارفرما) تحت پوشش هیچ گونه بیمه دولتی نباشد
• متقاضی شرایط سنی و جسمی را احراز نماید

نحوه شمول و بیمه پردازی کارفرمایان

بر اساس بخشنامه شماره 1000/1400/10153 مورخ 1400/10/1، نرخ حق بیمه برای (مدیران اشخاص حقوقی غیر دولتی) شاغل در کارگاههای مشمول قانون اعم از مدیرعامل و اعضای هیات مدیره که مزد و حقوق دریافت می‌کنند، معادل 27% و با رعایت میزان افزایش سالانه مزد و حقوق مصوب شورای عالی کار آنان است. 3% کسر شده، همان حق بیمه بیکاری است که از آنجا که کارفرمایان و مدیران اشخاص حقوقی مشمول قانون کار نیستند، موظف به پرداخت این میزان نخواهند بود.

مهلت پرداخت حق بیمه کارفرمایان

مهلت مقرر از سوی سازمان تامین اجتماعی جهت پرداخت حق بیمه کارفرمایی برای مشمولین بخشنامه 9 مشترک فنی و درآمد مورخ 90/2/27 (بند 10 بخشنامه)، پایان آخرین روز ماهِ بعد از ارسال لیست بیمه است.

این مهلت برای کارگاه‌های مشمول طرح معافیت از پرداخت حق بیمه سهم کارفرما تا میزان 5 نفر کارگر، پایان آخرین روز 2 ماه بعد خواهد بود.

جریمه عدم پرداخت حق بیمه کارفرما

عدم پرداخت حق بیمه کارفرمایی جریمه‌ نقدی برای متقاضی به دنبال ندارد؛ بلکه در صورتی که عدم پرداخت حق بیمه بیش از 3 ماه به تعویق بیفتد، قرارداد بیمه لغو شده و ادامه بیمه پردازی منوط به احراز شرایط مجدد از سوی متقاضی خواهد بود. اما در صورتی که عدم پرداخت حق بیمه کمتر از 3 ماه باشد، در صورت پرداخت مبالغ حق بیمه معوق، مشکلی برای بیمه شده ایجاد نخواهد شد.

! نکته: از این رو برخی مهلت پرداخت حق بیمه کارفرمایی برای هر ماه را پایان 3 ماه پس از انقضای هر ماه در نظر می‌گیرند.

نحوه ثبت نام بیمه کارفرمایان

برای استفاده از مزایای بیمه کارفرمایان صنفی و مدیران اشخاص حقوقی غیردولتی قبل از هر کار باید نسبت به تکمیل فرم قرارداد کارفرمایی تامین اجتماعی اقدام نمود. نحوه ثبت درخواست بیمه کارفرمایی برای کارفرمایان صنفی و مدیران و اعضای هیئت مدیره غیرموظف اشخاص حقوقی غیردولتی به صورت انجام می‌شود:

• ارائه درخواست کتبی استفاده از بیمه کارفرمایی با مراجعه به سازمان تامین اجتماعی
• بررسی شرایط کارفرما و تایید درخواست توسط سازمان تامین اجتماعی
• تعیین حقوق و دستمزد مبنای حق بیمه و انعقاد قرارداد
• پرداخت حق بیمه و استفاده از مزایای بیمه تامین اجتماعی

مزایای بیمه کارفرمایان تامین اجتماعی

استفاده از بیمه کارفرمایی سازمان تامین اجتماعی، امتیازاتی در اختیار کارفرمایان قرار می‌دهد از جمله این امتیازات می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• برخورداری از خدمات بازنشستگی و درمانی نظیر پرداخت حقوق بازنشستگی کارفرمایان تامین اجتماعی، از کار افتادگی و بازماندگان و خدمات درمانی
• اختیاری بودن استفاده یا عدم استفاده از بیمه کارفرمایی
• مهلت پرداخت 3 ماهه برای حق بیمه و عدم تعلق جریمه و یا غرامت

تنها موردی که در خصوص بیمه کارفرما وجود دارد، این است که از آنجا که ماهیت این بیمه از نوع بیمه اختیاری و خویش فرما است، افراد تحت پوشش، مشمول استفاده از بیمه بیکاری نخواهند بود.

نکات مهم در مورد بیمه کارفرمایان

بخشنامه 9 مشترک فنی و درآمد مورخ 90/2/27، برای رفع برخی ابهامات در خصوص بیمه کارفرمایان، راهکارهای روشنی ارائه نموده است. در ادامه به برخی از این موارد مهم اشاره می‌کنیم:

شرایط سنی کارفرمایان برای بیمه

مطابق بند 3 بخشنامه 9 مشترک، حداکثر سن متقاضی در زمان درخواست بیمه، 55 سال است. اما در صورتی که سن متقاضی در زمان تقاضا بیش از سن مذکور باشد، پذیرش درخواست او منوط به داشتن سابقه پرداخت حق بیمه قبلی، معادل مازاد سن مقرر خواهد بود.

تعیین حقوق و دستمزد مبنای حق بیمه کارفرمایی

دستمزد مبنای پرداخت بیمه کارفرما تامین اجتماعی، میزانی بین حداقل و حداکثر دستمزد قانونی در سال مورد تقاضا است. مبنای دریافت حق بیمه کارفرمایی به مدت زمان بیمه پردازی مدیران وابسته است. مطابق بخشنامه 9 مشترک فنی و درآمد (بخشنامه قرارداد کارفرمایی تامین اجتماعی) حقوق و دستمزد مبنای دریافت حق بیمه به شرح جدول زیر است:

سابقه بیمه پردازی	حقوق و دستمزد مبنای بیمه کارفرما
کمتر از 10 سال	به انتخاب متقاضی بین حداقل و حداکثر دستمزد مشمول پرداخت حق بیمه
بیشتر از 10 سال	میانگین دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه در آخرین 12 ماه قبل از تاریخ ثبت تقاضا مشروط بر اینکه کمتر از حداقل دستمزد سال نباشد

نحوه احتساب و پذیرش سوابق گذشته کارفرما

کارفرمایان حقیقی و مدیران اشخاص حقوقی غیردولتی (اعم از کارگاههای با حداکثر 5 کارگر و یا کارگاههای مشمول قانون تامین اجتماعی) که قبل از صدور این بخشنامه اقدام به پرداخت حق بیمه نموده‌اند، سوابق آنها مورد پذیرش سازمان تامین اجتماعی خواهد بود.

! نکته: شرط پذیرش سوابق بیمه‌ای پیشین کارفرما منوط به پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی‌های قبلی او است.  

کلام آخر

بیمه کارفرما یکی از اقدامات سازمان تامین اجتماعی در راستای حمایت از کارفرمایان است. اما از آنجا که نرخ محاسبه حق بیمه برای کارفرما با کارگران در یک لیست بیمه اندکی متفاوت است، تهیه و ارسال لیست بیمه، نیازمند صرف وقت و دقت بالایی است. این مسئله در سایه آموزش حسابداری حقوق و دستمزد به صورت اصولی و حرفه‌ای امکان پذیر است.

بدین ترتیب علاوه‌بر آموزش مباحث مربوط به حقوق و دستمزد، با جزئیات تهیه و ارسال لیست بیمه تامین اجتماعی نیز آشنا خواهید شد.