منو
بازنشستگی رسیدن به شرایطی که بر اساس آن توان کاری فرد کم شده و قدرت و توانایی سابق را برای ادامه کار و فعالیت ندارد.
ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی و تبصره های الحاقی آن، شرایط برخورداری از مزایای بازنشستگی را مشخص کرده است.
به صورت معمول هر فرد تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی اگر ۲۰ سال حق بیمه پرداخت کرده و به سن ۶۰ سال برای مردان و ۵۵ سال برای زنان رسیده باشد، می‌تواند بازنشسته شود.
در ایران افراد مشمول قانون کار از خدمات بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی استفاده می‌نمایند. این موضوع به این صورت است که فرد شاغل، هر ماه مقداری از درآمد خود را به حساب سازمان تامین اجتماعی واریز کرده پس از رسیدن به سن بازنشستگی هر ماه مبلغی را دریافت خواهد کرد.
آگاهی دقیق از میزان و نحوه دریافت حقوق بازنشستگی برای افراد راه حل خوبی جهت برنامه ریزی مالی است. به همین دلیل در این سری از مقالات آموزش رایگان حسابداری به پرسش شرایط بازنشستگی چیست و چطور محاسبه میشود؟ پاسخ می‌دهیم، همراه ما باشید.
دورانی را که معمولاً پس از سالها خدمت بدون انجام دادن کار، حقوق خود را بیمه تامین اجتماعی دریافت می‌کنند. کناره‌گیری از ادامه دادن شغل می‌تواند به دلایل مختلفی روی دهد. از جمله این دلایل میتوان به بالا بودن سن، بروز بیماری، از کار افتادگی و…اشاره کرد. لازم به ذکر است که فردی که بازنشسته میشود تا زمانی که زنده است از حقوق بازنشستگی استفاده میکند و پس از مرگ وی نیز بازماندگانش میتوانند حقوق او را دریافت نمایند.
به عبارتی وقتی کارگر یا بیمه شده پس از سالها کار و فعالیت و پرداخت حق بیمه از شغل خود کناره گیری میکند، بازنشسته می شود و برای این مدت حقوق بازنشستگی دریافت میکند.
سن و سال بازنشستگی و یا پایان کار و کناره‌گیری از آن برحسب سختی و زیان‌آور بودن شغل متفاوت است و در کشورهای مختلف قوانین متفاوتی دارد. همان‌طور که می‌دانید در کشور ایران کارگران مشمول قانون کار از خدمات بازنشستگی سازمان تأمین اجتماعی استفاده می‌کنند. به این صورت که فرد در حال کار و شاغل هر ماهه مقداری از درآمد خود را به حساب سازمان تامین اجتماعی واریز میکند. بنابراین پس از رسیدن به سن بازنشستگی می‌تواند هر ماه مبلغی را دریافت کند.
ماده ۲۳ قانون کار امور مستمری بازنشستگی کارگران را به قانون تامین اجتماعی سپرده است و فصل هفتم این قانون، به شرایط برخورداری و میزان مستمری بازنشستگی اشاره دارد.
انواع بازنشستگی متفاوت است و به عوامل مختلفی مثل سال‌های پرداخت حق بیمه، سن بیمه‌شده، سختی کار و شرایط بیمه‌شده و جنسیت او بستگی دارد. به طور کلی میتوان بازنشستگی را در حالت های زیر طبقه بندی کرد که شرایط هر یک متفاوت است.
♦️ بازنشستگی در حالت معمول
♦️ بازنشستگی پیش از موعد بر اساس حق بیمه پرداختی
♦️ بازنشستگی بدون در نظر گرفتن شرط سنی
♦️ بازنشستگی در سن ۶۵ سالگی
♦️ بازنشستگی با سابقه کاری کمتر از۲۰ سال
♦️ بازنشستگی با 10 سال سابقه و 60 سال سن
♦️ بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور
♦️ بازنشستگی زنان
♦️ بازنشستگی جانبازان و آزادگان
♦️ بازنشستگی معلولان
پیشنهاد می‌کنیم برای اطلاع کامل از بازنشستگی پیش از موعد بر روی لینک کلیک نمایید.
برای بازنشستگی و استفاده از خدمات تامین اجتماعی چند شرط اساسی در قانون بازنشستگی تامین اجتماعی ذکر شده است. با داشتن این شرایط فرد می‌تواند بازنشسته شود و مستمری و حقوق بازنشستگی خود را از صندوق تامین اجتماعی دریافت کند. از جمله این شرایط میتوان به سن و سال اشاره کرد. از طرف دیگر میزان سختی کار و جنسیت و زن و یا مرد بودن و… نیز می‌تواند شرایط بازنشستگی افراد را تغییر دهد.
یکی از شروط اصلی و مهم در بازنشستگی افراد، رسیدن به سن مشخص شده در قانون است. میتوان گفت قانون‌گذار سنی را برای بازنشستگی افراد، در نظر گرفته است. اما شرط سنی بازنشستگی و استفاده از خدمات تامین اجتماعی تحت برخی از شرایط ممکن است دچار تغییراتی شود.
🔻نکته
لازم به ذکر است که طبق ماده 76 قانون تأمین اجتماعی، در صورتی که مشمولان این قانون سابقه پرداخت حداقل بیست سال حق بیمه را داشته باشند، میتوانند از خدمات مستمری سازمان تامین اجتماعی استفاده کنند. از طرف دیگر لازم است در چنین شرایطی مردان به حداقل سن شصت سال رسیده باشند و زنان دارای حداقل سن پنجاه و پنج سال باشند. در این صورت میتوانند از مستمری و یا حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی استفاده نمایند.
در حالت کلی و بر طبق قانون مردان باید به سن شصت سال رسیده باشند و زنان حداقل دارای پنجاه و پنج سال سن باشند تا بتوانند از مستمری و حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی استفاده کنند. اما لازم است بدانید که یک تبصره در این ماده قانونی وجود دارد که به موجب آن در صورتی‌که زنان و مردانی به جای بیست سال سابقه سابقه سی سال کار و اشتغال داشته باشند میتوانند شرط سن ذکر شده در بالا را مد نظر قرار ندهند.
در چنین شرایطی لازم است شرط سنی دیگری رعایت شود. در این صورت مردان باید حداقل پنجاه سال سن داشته باشند و زنان نیز چهل و پنج سال سنشان تمام شده باشد. نکته دیگری که لازم است در نظر گرفته شود این است که بازنشستگی برای مشاغل سخت و زیان‌آور به نحو دیگری مورد محاسبه واقع میشود. یعنی در صورتی که در این مشاغل بیست سال متوالی و یا بیست و پنج سال به طور پیوسته سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشید می‌توانید بدون رعایت شرط سن و سال بازنشسته شوید و از خدمات سازمان تامین اجتماعی بهره مند گردید.
همان‌طور که پیش از این نیز گفته شد افراد مختلف و شاغل به کار میتوانند پس از پرداخت کردن چندین سال متوالی حق بیمه پس از این که به سن مورد نظر و ذکر شده در قانون تامین اجتماعی رسیدند بازنشسته شوند. در حقیقت در این شرایط بدون این که کاری انجام دهید می‌توانید مبلغی را به عنوان مستمری دریافت نمایید.
طبق ماده 82 برنامه ششم توسعه، محاسبه مستمری بازنشستگان برای کلیه بیمه شدگان صندوق های بازنشستگی ( اعم از کشوری، لشکری، تأمین اجتماعی و سایر صندوق های بازنشستگی دستگاه‌ها، نهاد ها و بانک ها ) بر مبنای میانگین دو سال آخر دریافتی است که دارای کسور بازنشستگی است.
🔻نکته
لازم به ذکر است که طبق ماده 77 قانون تامین اجتماعی این مستمری عبارت است از:
♦️یک سی ام متوسط مزد یا حقوق بیمه شده ضرب در سنوات پرداخت حق بیمه به شرط اینکه از (35.30) سی‌وپنج، سی ام متوسط مزد یا حقوق تجاوز نکند.
♦️ تبصره متوسط مزد یا حقوق برای محاسبه مستمری بازنشستگی عبارت است از مجموع مزد یا حقوق بیمه شده که بر اساس آن حق بیمه پرداخت شده ظرف آخرین دو سال پرداخت حق بیمه تقسیم بر بیست و چهار.
طبق احکام جدید مستمری بازنشستگی تامین اجتماعی در اجرای متناسب سازی مرحله دوم که در تاریخ 10 اردیبهشت ماه 1400 اعلام شد به این صورت عمل میشود:
♦️ ماده 96 (افزایش سنواتی) در مورد مجموع مبالغ مستمری و متناسب سازی اسفند سال 99 مستمری بگیران اعمال گردد.
♦️ 75% عقب ماندگی مستمری سال برقراری حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی به نسبت حداقل مستمری جبران شود.
♦️ مستمری بازنشستگی هیچ یک از بازنشستگان تامین اجتماعی کمتر از ۱.۵ برابر مجموع پرداختی اسفند سال 99 نخواهد بود.
بنابراین حقوق بازنشستگی بازنشستگان تامین اجتماعی، با 30 سال سابقه از فروردین 1400 ، 42،000،000 ریال تا 43،000،000 ریال است.
همچنین، مستمری بازنشستگی بازنشستگان با بیش از 30 سال سابقه نیز باتوجه به سنوات، افزایش یافته و بازنشستگان کمتر از 30 سال سابقه هم، باتوجه به سنوات کمتر از این مبلغ دریافت خواهند کرد.
و علاوه بر حقوق، صندوق بازنشستگی کشوری تسیهلاتی را برای بازنشستگان مانند وام ازدواج فرزندان بازنشسته کشوری در نظر گرفته است.
برخی از زنان با داشتن چند سال سابقه به عنوان نمونه 10 سال و یا 15 و یا 20 سال و… قصد بازنشستگی و استفاده از خدمات مستمری تامین اجتماعی را دارند. همان‌طور که می‌دانید در حالت کلی و بر طبق قانون تامین اجتماعی سن بازنشستگی زنان 55 سال است. یعنی زنانی که به این سن می‌رسند میتوانند حقوق و مستمری خود را از سازمان تامین اجتماعی دریافت کنند. اما مشروط بر اینکه متقاضی بازنشستگی حداقل 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد.
در چنین شرایطی در صورتی که مستمری و حق بازنشستگی زنان کمتر از حداقل حقوق تصویب شده در قانون باشد همان میزان از حقوق به آن‌ها پرداخت خواهد شد. اما در صورتی که یک زن دارای ده سال سابقه کاری باشد و از طرف دیگر سن وی نیز 55 سال باشد می‌تواند با دریافت حداقل حقوق به طور کاملا متناسب با سال‌های پرداخت حق بیمه بازنشسته شود. اما در صورتی که متقاضی کمتر از 10 سال سابقه داشته باشد با پرداخت یک جای حق بیمه سنوات کسری تا ده سال می‌تواند بازنشسته شود.
🔻نکته
لازم به ذکر است که بازنشستگی زنان با داشتن حداقل بیست سال سابقه پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی و حداقل چهل و دو سال سن دارای یک شرط اساسی است و آن شرط این است که این دسته از زنان در زمان تقاضای بازنشستگی و ترک کار باید حتما مشمول قانون کار باشند.
پیشنهاد ویژه
برای اینکه بیشتر و بهتر بدانید که تکالیف و نحوه استخدام بازنشستگان بر چه منوالی است؟ تیم پرشین حساب آموزش قانون کار و تامین اجتماعی را تهیه و تنظیم نموده است. تمامی سوالات و نکات مهمی که باید از قوانین کار و تامین اجتماعی بدانید در این فیلم ویدئویی آماده است تا با استفاده از آن برای همیشه به شبهات خود پایان دهید و بخوبی از حق و حقوق خود دفاع کنید.
