منو
گزارشی که سازمان مالیاتی بر اساس اطلاعات سامانه های متصل به سازمان از عملکرد سالیانه مودیانی که اظهارنامه نداده و یا اظهارنامه را مطابق مقررات تهیه نکرده اند، تولید میکند
بر اساس فعالیت مودی و اطلاعات اقتصادی کسب شده مودیان از طرح جامع مالیاتی
1- کسانی که اظهارنامه مالیاتی ارائه نکرده اند 2- کسانی که اظهارنامه آنها منطبق با مقررات نبوده است 3- مودیانی که مشمول تبصره 100 نبوده ولی فرم تبصره 100 ارسال کرده اند
اظهارنامه برآوردی مالیاتی چیست و بر چه اساسی تهیه میشود؟ آیا تهیه اظهارنامه برآوردی از تکالیف مالیاتی مودیان است؟ در پاسخ به این پرسش‌ها باید بگوییم از آنجا که با وجود سختگیری‌ها و جرایم سنگین مالیاتی، برخی از مودیان همچنان از ارائه اظهارنامه برای مالیات عملکرد خود امتناع می‌کنند، سازمان مالیاتی اقدام به تهیه نوعی اظهارنامه جهت برآورد تقریبی درآمد مودیان تحت عنوان اظهارنامه مالیاتی برآوردی نموده است. برای آشنایی با اظهارنامه براوردی، مشمولین آن و نحوه تهیه آن با ما همراه باشید.
یکی از انواع اظهارنامه مالیاتی، اظهارنامه مالیاتی براوردی است. این اظهارنامه که از سوی سازمان مالیاتی و به منظور دریافت مالیات از متخلفین تهیه میشود، گزارشی از عملکرد سالانه مودیانی است که در ارائه اظهارنامه و یا رعایت مقررات تهیه اظهارنامه مالیاتی کوتاهی نموده‌اند. این اظهارنامه بر اساس فعالیت مودی طی سال و اطلاعات اقتصادی کسب شده مودیان از طرح جامع مالیاتی تهیه میشود؛ سپس مطالبه مالیات متعلق به موجب برگ تشخیص مالیات صورت می‌گیرد.
از آنجا که تکلیف ارائه اظهارنامه مالیاتی برای کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی وجود دارد، بر اساس مفاد قانونی مختلف، تولید اظهارنامه مالیاتی برآوردی برای کلیه متخلفین اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی انجام میشود.
بر اساس ماده 97 ق.م.م، در صورتی که مودی از ارائه اظهارنامه مالیاتی در مهلت قانونی و مطابق با مقررات فصل سوم آیین نامه اجرایی ماده 95 ق.م.م خودداری نماید، سازمان مالیاتی می‌تواند نسبت به تهیه اظهارنامه مالیاتی براوردی برای وی اقدام نماید.
مطابق تبصره 3 ماده 22 آیین نامه اجرایی ماده ۲۱۹ ق.م.م مورخ 98/9/9، در صورتی که مودیان اشخاص حقوقی، یکی از تخلفات زیر را مرتکب شوند، اظهارنامه مالیاتی مطابق مقررات قانونی تلقی نشده، مشمول تهیه اظهارنامه مالیاتی برآوردی خواهند بود:
اظهارنامه برآوردی مالیاتی که هدف از تولید آن صرفا تعیین درآمد مودی است، بر اساس اطلاعات زیر تهیه میشود:
نکته: از درآمدهای مودی تنها هزینه‌های مستند که دارای شرایط هزینه‌های قابل قبول مالیاتی (موضوع ماده 147 ق.م.م) را داشته باشند، کسر خواهد شد.
در ادامه توضیحات اظهارنامه مالیاتی برآوردی را از زبان آقای حاجی محمدی بشنوید.
تولید اظهارنامه برآوردی مالیاتی در دو حالت صورت می‌گیرد:
در اینجا 5 حالت برای اطلاعات مودی می‌توان در نظر گرفت:
اظهارنامه برآوردی با کسر هزینه‌های مستند و قابل قبول، از درآمدهای مستند و یا برآوردی تهیه میشود. همچنین در صورتی که اطلاعات فروش مندرج در سامانه‌ها کمتر از حجم فعالیت مودی باشد، معادل برآورد با ادله کافی و قابل دفاع در مراحل دادرسی به فروش اظهارنامه اضافه میشود.
اظهارنامه برآوردی بدون احتساب هزینه و تنها با احتساب رقم فروش مستند سامانه به علاوه درآمد فروش تا سطح فعالیت برآوردی قابل دفاع توسط ماموران مالیاتی با ادله کافی تهیه میشود.
| درآمد ارائه شده در اظهارنامه برآوردی | درآمد فروش مستند به سامانه + درآمد فروش تا سطح فعالیت برآوردی |
میزان فروش در اظهارنامه برآوردی به یکی از دو حالت زیر در نظر گرفته میشود:
در این حالت اطلاعاتی از بیمه نامه‌ها یا صورت وضعیت‌ها، اطلاعات مالی و پولی و یا اطلاعات دارایی‌ها و اموال مودی و یا نقل و انتقال آنها در دسترس است.
فروش مودی با توجه به حجم اطلاعات و فعالیت مودی به استناد گزارش‌های بازدید و ادله کافی قابل دفاع در مراحل دادرسی، برآورد میشود. همچنین معادل بهای دارایی‌های مستند و یا ورودی به حساب‌های بانکی مودی (با رعایت دستورالعمل رسیدگی به تراکنشهای بانکی) و بدون احتساب هزینه‌ها به درآمد مودی اضافه میشود.
با توجه به متن “اظهارنامه مالیاتی برآوردی بر اساس فعالیت” مندرج در ماده 97 ق.م.م ماموران مالیاتی با بازدید از محل فعالیت و معاینه و ارائه گزارش‌هایی که دارای ادله کافی و قابل دفاع از حجم فعالیت و درآمد مودی باشد و تنها بر اساس درآمدها اقدام به تهیه اظهارنامه برآوردی برای مودی می‌نمایند.
در این حالت مودی اظهارنامه مالیاتی خود را در مهلت مقرر ارائه نموده ولی از ارائه اسناد و مدارک کافی خودداری نموده است. به بیان دیگر در این حالت “اظهارنامه مطابق با مقررات قانونی تلقی نمی‌شود”. در اینجا دو حالت برای تولید اظهارنامه برآوردی در نظر گرفته میشود:
در این حالت، هزینه‌هایی که اطلاعات و مستندات آنها ارائه نشده و یا شرایط هزینه‌های قابل قبول را ندارد به درآمد مودی اضافه میشود.
در این حالت معادل درآمد مغایر و هزینه‌هایی که مستنداتی برای آنها ارائه نشده، همانند حالتی که مودی اظهارنامه ارائه نکرده که در بالا مطرح شد، به درآمد ابرازی مودی اضافه میشود.
بر اساس اعلام مدیر کل دفتر حسابرسی مالیاتی سازمان مالیاتی کشور، از ابتدای سال 1401 تولید اظهارنامه برآوردی مالیاتی برای سه گروه زیر آغاز شده است:
📌 نکته
در حالتی که مودیان اظهارنامه مالیاتی خود را به همراه کلیه اسناد و مدارک مورد نیاز و مطابق مقررات به سازمان ارائه نموده‌اند؛ اگر اطلاعات ابرازی آنان در اظهارنامه تسلیمی با اطلاعات موجود در پایگاه‌های اطلاعاتی سازمان مطابقت نداشته باشد، این مسئله منجر به تولید اظهارنامه برآوردی مالیاتی برای مودیان نخواهد شد. بلکه در صورت عدم تطابق اطلاعات ابرازی مودیان در اظهارنامه تسلیمی با اطلاعات موجود در پایگاه‌های اطلاعاتی سازمان، مودیان مذکور به عنوان مودیان دارای ریسک بالا، شناسایی و اظهارنامه آنها برابر مقررات مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.
سازمان مالیاتی، زمان دقیقی برای تولید اظهارنامه برآوردی مالیاتی برای عملکرد هر سال، ارائه نکرده است. اما بر اساس اطلاعات فوق می‌توان چنین نتیجه گرفت که زمان تولید اظهارنامه برآوردی برای مودیان متخلف، مدت کوتاهی پس از انقضای مهلت ارسال اظهارنامه عملکرد و اظهارنامه اصلاحی است.
در صورتی که مودی نسبت به برگ تشخیص مالیات برآوردی صادر و ابلاغ شده معترض باشد، باید مراحل زیر را طی نماید:
نکته: در صورتی که مودیان مالیاتی همراه با تسلیم اعتراض خود، نسبت به ارائه اظهارنامه مالیاتی منطبق با مقررات قانونی اقدام ننمایند، اعتراض آنها قابل رسیدگی نخواهد بود.
اظهارنامه برآوردی مالیاتی یکی از ابزارهای سازمان مالیاتی برای مالیات‌ستانی از مودیانی است که به تکالیف مالیاتی خود در خصوص ارائه اظهارنامه عملکرد عمل نکرده و یا به مقررات تنظیم اظهارنامه مالیاتی بی‌توجه هستند. تنها راه پیشگیری از چالش‌های اظهارنامه برآوردی، آگاهی از تکالیف مالیاتی و اجرای دقیق آنها در مهلت مقرر است؛ این مسئله جز با آموزش مالیات به صورت حرفه‌ای و اطلاع از آخرین قوانین و بخشنامه‌های مالیاتی ممکن نیست.
