اصلاح حساب در حسابداری یکی از مهمترین اقدامات حسابداری است که بر اساس رویدادهای مالی ممکن است در میانه سال یا پایان سال مالی انجام شود. یک مجموعه برای ارائه صورتهای مالی صحیح و قابل اتکا، باید کلیه درآمدها و هزینههای مربوط به یک دوره مالی را در محاسبات خود لحاظ نماید. اما گاهی تاثیر رویدادها تا پایان یک دوره مالی به اتمام نمیرسد؛ در این صورت تفکیک و ثبت بخش تحقق یافته درآمد یا هزینه در تهیه دقیق گزارشات مالی بسیار حائز اهمیت است. اینجاست که اصلاح حسابها در پایان سال مالی به کمک حسابدار میآید. برای آشنایی با عملیات اجرایی اصلاح حسابها در حسابداری تا انتهای این آموزش رایگان حسابداری همراه ما بمانید.
دوست خوبم یه خبر خوب برات دارم؛ اساتید ما در پرشین حساب صفر تا صد اطلاعات لازم برای انجام امور مالی یه کسب و کار رو توی یه بسته آموزشی جمع کردن. روی لینک زیر کلیک کن و از این فرصت بینظیر استفاده کن.
اصلاح حساب در حسابداری به چه معناست؟
گاهی ماهیت بخشی از یک حساب با گذشت زمان تغییر میکند؛ به عنوان مثال بخشی از یک حساب دارایی مستهلک میشود یا بخشی از یک حساب درآمد تحقق مییابد. در چنین مواقعی نیاز است با اصلاح و تعدیل حساب، بخش تغییر ماهیت یافته را از حساب تفکیک نمود. فرآیندی که طی آن حسابهای یک مجموعه با تفکیک بخش مستهلک شده یا تحقق یافته از بخش تحقق نیافته، تعدیل و به روز رسانی میشوند، اصلاح حساب در حسابداری نامیده میشود.
اصلاح حساب در پایان دوره مالی
در مواردی که تغییر ماهیت یک حساب به گونهای است که تاثیر آنها در یک دوره مالی تمام نمیشود. به عبارت دیگر، این رویدادها علاوهبر دوره مالی جاری، بر دورههای مالی بعدی نیز تاثیرگذار هستند؛ در چنین مواردی باید میزان تاثیر رویداد بر دوره مالی جاری به صورت دقیق، اندازهگیری و ثبت شود. بدین ترتیب عملیات اصلاح و تعدیل حساب در پایان دوره مالی را اصلاح حساب در پایان دوره مالی میگویند.
خوب است بدانید:
اصلاح حساب در حسابداری بنا به ضرورت ممکن است در طول دوره مالی و یا در پایان سال مالی انجام شود. اما از آنجا که عملیات اصلاح حسابها و درج ثبت های اصلاحی معمولا در پایان سال مالی انجام میشوند و به عنوان یکی از مهمترین اقدامات حسابداری پایان سال مالی قلمداد میشوند.
ضرورت اصلاح حسابها در حسابداری
گزارشات مالی یک واحد اقتصادی زمانی میتوانند نشان دهنده عملکرد واقعی مجموعه باشند و به درستی برای تصمیمگیریها به استفاده کنندگان از جمله تصمیم گیرندگان مجموعه و حسابرسان و یا سازمان مالیاتی کمک نمایند که به روز، درست و واقعی باشند. از این رو مطابق اصول “تطابق درآمد و هزینه” و “تحقق درآمد” از اصول و مفروضات حسابداری، حسابداران مجموعه باید از ثبت کلیه درآمدها و هزینههای یک دوره مالی در صورتهای مالی همان دوره اطمینان حاصل نمایند.
در این میان ممکن است حسابهایی باشند که به تناسب نوع قرارداد، در پایان دوره مالی تنها بخشی از آنها تحقق یافته باشد؛ در چنین مواردی حسابداران موظفند قبل از بستن حسابها، با استفاده از ثبتهای اصلاحی مناسب، مبالغ تحقق یافته را شناسایی و در دفاتر قانونی درج نمایند؛ همچنین ثبت اصلاحی مناسبی برای موارد تحقق نیافته در دفاتر در نظر بگیرند.
2 قانون مهم اصلاح حساب در حسابداری
برای تعدیل و اصلاح انواع حساب در حسابداری در پایان سال مالی، دقت به دو نکته زیر ضروری است:
- تنها حسابهای با ماهیت مختلط و یا حسابهای درآمد و هزینه ثبت نشده باید اصلاح شوند
- تعدیل و اصلاح حساب در حسابداری، منجر به تصحیح اشتباهات حسابداری نمیشود. برای اصلاح اشتباهات مربوط به ثبت رویدادهای مالی در دفتر روزنامه، نقل آنها به دفتر کل و یا ماندهگیریها باید نسبت به ثبت سند اصلاحی اقدام نمایید
طبقه بندی اصلاح حساب ها در حسابداری
اصلاح حساب در حسابداری در پایان دوره مالی، در یکی از 4 دسته زیر طبقه بندی میشود:
- اصلاح حساب پیش پرداخت های هزینه
- اصلاح حساب پیش دریافت های درآمد
- اصلاح حساب هزینههای ثبت نشده
- اصلاح حساب درآمدهای ثبت نشده
اصلاح حساب پیش پرداخت هزینه ها
هر گاه مجموعه در یک دوره مالی هزینهای متحمل شود که منافع آن بیش از آن دوره مالی عاید مجموعه شود، هزینه مورد نظر پیش پرداخت هزینه نامیده میشود. پیش پرداخت به عنوان یکی از داراییهای جاری شناخته شده و حساب آن ماهیت بدهکار دارد. به بیان سادهتر پیش پرداخت، مبلغی است که مجموعه نزد دیگران دارد که پس از انجام تعهد مورد نظر (دریافت کالا یا خدمات) به هزینه تبدیل میشود.
در واقع با دریافت کالا یا تحقق یافتن خدمت بخشی از دارایی که در طول دوره مالی مورد استفاده قرار گرفته، به هزینه تبدیل میشود. ثبت حسابداری پیش پرداخت به صورت زیر انجام میشود:
شرح | بدهکار | بستانکار |
پیش پرداخت هزینه (بیمه یا اجاره یا …) | *** | |
صندوق | *** | |
ثبت پیش پرداخت هزینه در طول سال مالی |
در نتیجه اصلاح حساب پیش پرداخت هزینهها پس از تحقق کالا یا خدمت با ثبت حسابداری زیر انجام میشود:
تاریخ | شرح | بدهکار | بستانکار |
29 اسفند | هزینه منقضی شده پیش پرداخت (بیمه یا اجاره یا …) | *** | |
پیش پرداخت هزینه (بیمه یا اجاره یا …) | *** | ||
ثبت اصلاح حساب پیش پرداخت در پایان سال مالی |
اصلاح حساب پیش دریافت درآمدها
در مواردی که مجموعه مبلغی از مشتریان خود دریافت میکند اما تحویل کالا و یا ارائه خدمات در طول بیش از یک دوره مالی انجام میشود، مبلغ دریافت شده را پیش دریافت مینامند. ماهیت حساب پیش دریافت بستانکار است. به عبارت دیگر، تا زمانی که مجموعه تعهد خود را در برابر پرداخت کننده پیش دریافت انجام نداده، مبلغ دریافتی، بدهی بوده و تنها پس از ایفای تعهد به درآمد تبدیل میشود.
ثبت اولیه حساب پیش دریافت به صورت زیر انجام میشود:
شرح | بدهکار | بستانکار |
صندوق | *** | |
پیش دریافت درآمد | *** | |
ثبت پیش دریافت درآمد در طول سال مالی |
در پایان دوره مالی، معادل آن بخش از کالاها یا خدمات ارائه شده به مشتری، از حساب پیش دریافت کسر و در حساب درآمد ثبت میشود.
ثبت های اصلاحی در حسابداری مربوط به پیش دریافتها در حسابداری به صورت زیر انجام میشود:
تاریخ | شرح | بدهکار | بستانکار |
29 اسفند | پیش دریافت درآمد | *** | |
درآمد (فروش کالا یا ارائه خدمت) | *** | ||
ثبت اصلاح حساب پیش دریافت درآمد در پایان سال مالی |
اصلاح حساب هزینه های ثبت نشده
هزینههای ثبت نشده، هزینههایی هستند که تا پایان دوره مالی تحقق یافته اما در دفاتر ثبت نشدهاند. از جمله این هزینهها میتوان به بهره روزشمار وامهای دریافتی و یا حقوق تحقق یافته کارکنان تا پایان سال مالی اشاره نمود، که باید به عنوان هزینه دوره مالی جاری ثبت شوند.
انواع حساب هزینههای ثبت نشده که در پایان دوره مالی باید اصلاح شوند عبارتند از:
- حساب هزینههای روزشمار جاری مانند هزینه حقوق کارکنان یا بهره وامها
- حساب استهلاک داراییها
- حساب ملزومات اداری
اصلاح حساب هزینه های روزشمار جاری
این هزینهها هزینههایی هستند که به صورت روزانه تحقق مییابند. به عنوان مثال ثبت اصلاحی هزینه حقوق پرداخت و ثبت نشده در پایان دوره مالی به صورت زیر است:
تاریخ | شرح | بدهکار | بستانکار |
29 اسفند | هزینه حقوق کارکنان | *** | |
حقوق پرداختنی | *** | ||
اصلاح حساب هزینه حقوق در پایان دوره مالی |
اصلاح حساب استهلاک دارایی ها
یکی از مهمترین موارد اصلاح حساب در حسابداری، تعدیل حساب استهلاک دارایی ها در پایان دوره مالی است. بدین ترتیب بخشی از دارایی که طی دوره مالی استفاده شده از ارزش دارایی کسر میشود. ثبت اصلاحی این حساب عبارت است:
تاریخ | شرح | بدهکار | بستانکار |
29 اسفند | هزینه استهلاک | *** | |
استهلاک انباشته | *** | ||
ثبت اصلاح حساب استهلاک در پایان سال مالی |
اصلاح حساب ملزومات
ملزومات اداری بخشی از دارایی جاری مجموعه است که در جریان کار جاری از بین میرود. اصلاح حساب ملزومات در پایان دوره مالی به صورت زیر است:
تاریخ | شرح | بدهکار | بستانکار |
29 اسفند | هزینه ملزومات اداری | *** | |
موجودی ملزومات اداری | *** | ||
ثبت اصلاح حساب ملزومات اداری در پایان سال مالی |
اصلاح حساب درآمدهای ثبت نشده
یکی دیگر از انواع اصلاح حساب در حسابداری، اصلاح حساب درآمدهای تحقق یافته ثبت نشده (وصول نشده) تا پایان دوره مالی است. مثال این نوع درآمدها را میتوان معادل تحقق یافته درآمدهای مربوط به خدمات ارائه شده تا پایان دوره مالی جاری دانست. ثبت های اصلاحی پایان سال مربوط به این حسابها به شکل زیر انجام میشود:
تاریخ | شرح | بدهکار | بستانکار |
29 اسفند | درآمد دریافتنی | *** | |
درآمد (فروش کالا یا ارائه خدمت) | *** | ||
اصلاح حساب مربوط به درآمد تحقق یافته در پایان دوره مالی |
خوب است بدانید:
اصلاح حساب در حسابداری از یک طرف در صورت سود و زیان و از طرف دیگر در صورت وضعیت مالی (ترازنامه) تاثیر میگذارد.
کلام آخر
اصلاح حساب در حسابداری یکی از اصلیترین عملیاتی است که حسابداران به ویژه در پایان سال مالی موظف به انجام آن هستند. از آنجا که برخی از رویدادهای مالی بر نتایج عملیات بیش از یک دوره مالی اثر میگذارند؛ ثبت اصلاحات در حسابداری برای تهیه و تنظیم صورتهای مالی دقیق و قابل اعتماد برای تصمیم گیری ضروری است. انجام اصلاح حساب در حسابداری و تهیه و تنظیم صورتهای مالی به روز و دقیق، در سایه آموزش حسابداری جامع و عملی محور قابل اجرا است؛ که پرشین حساب این فرصت را برای همه حسابداران در نظر گرفته است.
همین الان اقدام کنید.