نسبت های مالی چیست؟
نسبتهای مالی که از تقسیم ارقام صورتهای مالی بر یکدیگر به دست می آید، یکی از روشهای تجزیه و تحلیل صورتهای مالی است
کاربرد نسبتهای مالی چیست؟
نسبتهای مالی در بررسی وضعیت عملکرد یک مجموعه اقتصادی، توان پرداخت دیون و بدهی ها و پیش بینی وضعیت آتی مجموعه کاربرد دارند
انواع نسبتهای مالی کدامند؟
نسبت نقدینگی، نسبت کارایی، نسبت اهرمی و نسبت سودآوری. در متن مقاله، جزئیات هر یک مطرح شده است
تجزیه و تحلیل نسبت های مالی یکی از روشهای اصلی بررسی وضعیت عملکرد یک واحد اقتصادی است. فرآیند تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی با بررسی شدت و ضعف روابط موجود بین ارقام در صورتهای مالی یک مجموعه، به تجزیه و تحلیل نحوه عملکرد آن مجموعه در دوره مالی مزبور میپردازد. در این مطلب آموزش رایگان حسابداری همراه ما باشید تا شما را با روشهای تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی آشنا نماییم.
یه خبر خوب: میدونستی توی دوره آموزش جامع حسابداری پرشین حساب میتونی هر اطلاعاتی که یه نفر برای موفقیت در بازار مالی و مالیاتی نیاز داره رو یکجا دریافت کنی؟
تعریف نسبت های مالی و تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی
یکی از روشهای تجزیه و تحلیل صورتهای مالی، بررسی نسبتهای مالی است. نسبتهای مالی از تقسیم ارقام موجود در صورتهای مالی بر یکدیگر به دست میآید. در حقیقت نسبتهای مالی اطلاعات موجود در صورتهای مالی را به زبان قابل استفاده جهت انجام تجزیه و تحلیلهای ریاضی و اقتصادی تبدیل میکند.
بعد از مطالعه دقیق صورتها و یادداشتهای پیوست صورتهای مالی، گام بعدی در تجزیه و تحلیل صورتهای مالی، تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی است. تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی به بررسی وجود روابط احتمالی میان عوامل مختلف موجود در صورتهای مالی و شدت و ضعف این روابط میپردازد.
کاربرد نسبت های مالی
تحلیل گران برای شناخت نقاط قوت و ضعف یک مجموعه از این نسبتها و تجزیه و تحلیل آنها به عنوان یک ابزار متداول استفاده میکنند. تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی به منظور تحقق سه هدف اصلی زیر انجام میشود:
- ارزیابی عملکرد یک شرکت طی سالهای گذشته
- پیش بینی وضعیت درآمدزایی شرکت در آینده
- مقایسه شرکتهای مختلف حتی در حوزههای متفاوت
انواع نسبت های مالی
نسبتهای مالی به چهار دسته اصلی زیر تقسیم میشوند:
1- نسبتهای نقدینگی
2- نسبتهای فعالیت (کارایی)
3- نسبتهای اهرمی (بدهی)
4- نسبتهای سودآوری
در ادامه در جدول نسبت های مالی با هر یک از این نسبتهای مالی و انواع آنها آشنا میشویم.
انواع نسبتهای نقدینگی و تجزیه و تحلیل آنها
نسبتهای نقدینگی به ارزیابی توانایی مالی شرکت در تحقق تعهدات مالی و بازپرداخت بدهیهای کوتاه مدت (جاری) میپردازد. نسبتهای نقدینگی به شرح زیر هستند:
- نسبت جاری
- نسبت آنی
- نسبت وجه نقد
- نسبت سرمایه در گردش به کل داراییها
در ادامه به توضیح این نسبتها، فرمول محاسبه و کاربرد آنها در قالب جدول زیر میپردازیم.
انواع نسبتهای فعالیت (کارایی) و تجزیه و تحلیل آنها
نسبتهای فعالیت یا نسبتهای کارایی، شاخصی برای بررسی نحوه استفاده یک شرکت از منابع خود است. نسبت کارایی، به بررسی میزان تغییر در فروش شرکت با سرمایه گذاری در داراییهای مختلف و همچنین بررسی بازدهی شرکت در یک دوره عملیات میپردازد. از مهمترین نسبتهای فعالیت به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
- نسبت گردش موجودی کالا (میانگین سنی کالا)
- نسبت متوسط دوره گردش موجودی کالا
- نسبت گردش کل داراییها
- نسبت متوسط دوره وصول مطالبات
- نسبت گردش حسابهای دریافتنی
در ادامه به توضیح این نسبتها، فرمول محاسبه و کاربرد آنها در قالب جدول زیر میپردازیم.
انواع نسبتهای اهرمی (بدهی) و تجزیه و تحلیل آنها
نسبت اهرمی یا نسبت بدهی، توانایی شرکت در پرداخت تعهدات بلندمدت را نشان میدهد؛ در واقع نسبتهای اهرمی، شاخص ریسک مالی شرکت هستند. انواع نسبتهای اهرمی عبارتند از:
- نسبت بدهی
- نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام
- نسبت مالکانه
- توان پرداخت بهره
- نسبت پوشش نقدی بهره
- ساختار سرمایه در مقابل مجموع داراییها (نسبت بدهی بلند مدت)
در ادامه به توضیح مهمترین این نسبتها، فرمول محاسبه و کاربرد آنها به ویژه نسبت ضریب مالکانه در قالب جدول زیر میپردازیم.
انواع نسبتهای سودآوری و تجزیه و تحلیل آنها
نسبت سودآوری، توانایی یک کسب و کار را در کسب سود مورد ارزیابی قرار میدهد. به بیان دیگر، نسبت سودآوری به ارزیابی عملکرد درآمدی یک شرکت در یک دوره مالی میپردازد. انواع نسبتهای سودآوری عبارتند از:
- حاشیه سود خالص
- حاشیه سود ناخالص
- نرخ بازده سرمایه گذاری یا نرخ بازده دارایی ROI
- بازده حقوق صاحبان سهام (نرخ بازده ارزش ویژه)
- سود هر سهم EPS
- سود تقسیمی DPS
در ادامه به توضیح مهمترین این نسبتها، فرمول محاسبه و کاربرد آنها در قالب جدول زیر میپردازیم.
مثال تجزیه و تحلیل نسبت های مالی در اکسل
برای درک بهتر در مثال زیر تجزیه و تحلیل نسبت های مالی برای دو صورت مالی اساسی (صورت وضعیت مالی و صورت سود و زیان مطابق استاندارد سازمان حسابرسی) در اکسل برای شرکت نمونه (شرکت گلبرگ) در اختیار شما قرار دادهایم. لازم است بدانید نمونه تجزیه و تحلیل صورتهای مالی را به صورت تجزیه و تحلیل افقی و عمودی میتوانید در مطلب تجزیه و تحلیل صورتهای مالی مشاهده نمایید.
سوال: صورت وضعیت مالی (ترازنامه) و صورت سود و زیان سال 1398 شرکت گلبرگ، در اکسل زیر درج شده است. مطلوب است: تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی.
دانلود فایل اکسل نسبت های مالی در اکسل (مثال شرکت گلبرگ)
کلام آخر
تجزیه و تحلیل نسبت های مالی یکی از مهمترین روشهای ارزیابی عملکرد یک مجموعه و پیش بینی وضعیت آتی آن است. از این رو آشنایی با نکات و تکنیکهای محاسبه این نسبتها و مهارت در محاسبه آنها میتواند برتری شما را به عنوان یک حسابدار حرفهای از حسابداران مبتدی آشکار نماید.
توصیه ما به شما کسب مهارت و آموزش تهیه و تنظیم صورتهای مالی اساسی است؛ بدین ترتیب علاوهبر آموزش تهیه صورتهای مالی، با ترفندهای تحلیل صورتهای مالی نیز آشنا خواهید شد.