استرداد مالیات بر ارزش افزوده مشاغل معاف چگونه است؟
برای کالاها و خدمات معاف، تنها ارزش افزوده ماشینآلات خطوط تولید قابل استرداد است
اولین شرط برای استرداد ارزش افزوده چیست؟
اولین شرط برای استرداد اضافه پرداخت ارزش افزوده، انجام تکالیف مالیاتی مودیان است
کدام یک از انواع مالیات و عوارض ارزش افزوده پرداختی قابل استرداد است؟
حالات مختلف ارزش افزوده قابل استرداد در متن مقاله ذکر شده است
استرداد مالیات بر ارزش افزوده امتیازی است که سازمان مالیاتی با هدف حمایت از صاحبان کسب و کارها برای آنان در نظر گرفته است. در این مطلب آموزش رایگان مالیات همراه ما باشید تا شما عزیزان را با شرایط و نحوه استرداد ارزش افزوده بر اساس قانون دائمی ارزش افزوده و جدیدترین دستورالعملهای سازمان مالیاتی آشنا نماییم.
استرداد اضافه پرداخت مالیات بر ارزش افزوده به چه معناست؟
یکی از مهمترین قوانین اجرایی ارزش افزوده در نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده، مسئله استرداد مالیات اضافه پرداختیهای مودی به سازمان مالیاتی است. این مسئله زمانی میتواند اتفاق بیفتد که جمع اعتبار مالیاتی ارزش افزوده مودی در یک دوره مالیاتی، بیشتر از میزان مالیات و عوارض ارزش افزوده دریافتی او در آن دوره باشد؛ یا به دلایلی نظیر اشتباهات محاسباتی، مودی مالیات بیشتری به سازمان پرداخت نموده باشد.
در حقیقت استرداد مالیات بر ارزش افزوده در اضافه پرداخت، در صورتی میتواند رخ میدهد که در یک دوره مالیاتی:
مالیات و عوارض ارزش افزوده دریافتی – اعتبار مالیاتی (مالیات و عوارض ارزش افزوده پرداختی) > 0 |
در این صورت به شرط اینکه مودی از دورههای پیشین، بدهی مالیاتی نداشته باشد، دو راهکار پیش روی او قرار دارد:
- انتقال اضافه پرداختی به دوره یا دورههای بعدی
- ثبت درخواست استرداد مالیات بر ارزش افزوده اضافه پرداخت
در صورتی که مودی دومین گزینه را انتخاب نماید و نسبت به ثبت درخواست استرداد اضافه پرداخت ارزش افزوده اقدام نماید، میتواند اضافه پرداختی ارزش افزوده خود را از سازمان مالیاتی دریافت نماید.
5 حالت برای مالیات قابل استرداد
بدون احتساب حالتی که مودی به دلیل اضافه پرداختی مشمول استرداد مالیات بر ارزش افزوده میشود، قانونگذار در ماده 8 قانون دائمی ارزش افزوده مصوب 1400/3/2، 5 حالتی که مودی میتواند نسبت به استرداد ارزش افزوده پرداختی اقدام نماید، به شرح زیر معرفی نموده است:
- مالیات و عوارض ارزش افزوده پرداختی بابت نهادههای مورد نیاز جهت تولید کالاها و خدمات مشمول مالیات بر ارزش افزوده (متن ماده 8)
! نکته: دقت کنید برای مودیانی که به عرضه توام کالاها یا خدمات مشمول و معاف اشتغال دارند، تنها مالیات و عوارض پرداختی بابت خرید نهادههای مورد نیاز جهت تولید کالاها و خدمات مشمول، قابل کسر، تهاتر یا استرداد است (تبصره 3 ماده 8)
برای اطلاع از نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده برای کالاها و خدمات همزمان، میتوانید مثال مالیات ارزش افزوده برای فعالیتهای همزمان را مطالعه نمایید.
- مالیات و عوارض پرداختی جهت خرید ماشین آلات خطوط تولید فارغ از اینکه محصول نهایی مشمول و یا معاف است (تبصره 4 ماده 8)
- مالیات و عوارض پرداختی واحدهای تولیدی یا معدنی دارای مجوز تاسیس در دورههای قبل از بهره برداری جهت خرید کالاها و خدمات مورد نیاز برای تاسیس و راهاندازی (تبصره 6 ماده 8)
- مالیات و عوارض پرداختی شهرداریها و دهیاریها جهت خرید کالاها و خدمات مورد نیاز برای انجام وظایف و خدمات قانونی
- مالیات و عوارض پرداختی توسط سفارتخانهها، ماموریتهای دیپلماتیک، پستهای کنسولی، ماموران دیپلماتیک و کارکنان اداری و فنی آنها که تبعه ایران نیستند به شرط عمل متقابل، و همچنین مالیات و عوارض پرداختی توسط دفاتر سازمانهای بینالمللی و اعضای آنان که مقیم ایران هستند (اتباع غیرایرانی)، با ارائه اسناد و مدارک مثبته (تبصره 8 ماده 8)
شرط استرداد اضافه پرداخت مالیات بر ارزش افزوده
لازم است بدانید شرط مهم استرداد مالیات بر ارزش افزوده، پذیرش اعتبار مالیاتی مودی، توسط سازمان مالیاتی است. در حقیقت در صورت عدم تایید صورتحسابها و یا عدم پذیرش اعتبار مودی، امکان استرداد ارزش افزوده وجود ندارد.
انواع مالیات غیر قابل استرداد چیست؟
بر اساس قانون دائمی، استرداد مالیات بر ارزش افزوده تنها در موارد زیر میسر نیست:
- مالیات و عوارض پرداختی جهت خرید نهادههای مربوط به طرحهای تملک داراییهای سرمایهای دولتی (عمرانی) قابل استرداد نیست؛ در واقع مالیات و عوارض ارزش افزوده پرداختی در این حالت، به بهای تمام شده داراییهای مذکور اضافه میشود
- در مواردی که مودی تنها به عرضه کالاها یا خدمات معاف اشتغال داشته باشد، مالیات و عوارض پرداختی مودی جهت خرید نهادههای تولید محصولات قابل تهاتر یا استرداد نیست
توصیه میکنیم بخوانید: معافیت ارزش افزوده
! نکته: سازمان مالیاتی، آن بخش از مالیات و عوارض پرداختی مودیان که بر اساس مقررات قابل تهاتر یا استرداد نیست، به عنوان هزینههای قابل قبول مالیاتی میپذیرد. (تبصره 5 ماده 8 قانون دائمی ارزش افزوده)
فرآیند استرداد مالیات و عوارض ارزش افزوده اضافه پرداخت
با راهاندازی سامانه مودیان مالیاتی و الزام مودیان به صدور صورتحساب الکترونیکی، نحوه ثبت درخواست استرداد اضافه پرداختی ارزش افزوده تغییراتی داشته است. در ادامه فرآیند استرداد مالیات بر ارزش افزوده پس از پیاده سازی و استقرار سامانه مودیان را بر اساس دستورالعمل 200/1401/525 مورخ 1401/2/21، شرح میدهیم. مطابق دستورالعمل مذکور، فرآیند استرداد ارزش افزوده در دو فاز به صورت زیر اجرا میشود:
- فاز اول: قبل از پیاده سازی و اجرای قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان
- فاز دوم: بعد از پیاده سازی و استقرار سامانه مودیان
مراحل استرداد ارزش افزوده قبل از اجرای کامل قانون سامانه مودیان
1- تکمیل و ارسال اظهارنامه ارزش افزوده از طریق سامانه مایتکس
2- انتخاب گزینه استرداد در اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده
3- رسیدگی به اظهارنامه مودیان متقاضی استرداد حداکثر ظرف پانزده روز از تاریخ ثبت درخواست و تعیین ارزش افزوده قابل استرداد
4- صدور و ابلاغ برگ مطالبه یا استرداد حداکثر ظرف مدت یک هفته بعد از 15 روز مذکور در بند قبل
در اینجا مودی دو انتخاب پیش رو دارد:
- تمکین و پذیرش مبلغ مالیات و عوارض قابل استرداد تعیین شده به موجب برگ استرداد ابلاغی
- اعتراض به مبلغ استرداد تشخیصی سازمان مالیاتی
تمکین مودی به مبلغ قابل استرداد تشخیصی
در این صورت، برگ مطالبه و استرداد صادره قطعی بوده و مبلغ تشخیصی قابل استرداد به مودی خواهد بود. در این صورت ادارات کل مالیاتی موظفند مالیات و عوارض قطعی را ظرف مهلت مقرر یک ماه از تاریخ ثبت درخواست به حساب مودی واریز نمایند.
اعتراض به مبلغ استرداد تشخیصی
در صورتی که مودی به مالیات و عوارض قابل استرداد تعیین و ابلاغ شده به موجب برگ مطالبه و استرداد معترض باشد، مراتب رسیدگی به اعتراض او به شرح زیر خواهد بود:
- رسیدگی مجدد در اداره مالیاتی مربوطه
چنانچه مابهالتفاوت ارزش افزوده مورد درخواست مودی، به تایید اداره مالیاتی برسد، اداره مربوطه موظف به واریز مبلغ قابل استرداد، بهعلاوه جرایم موضوع ماده 8 قانون ارزش افزوده به حساب مودی هستند (فارغ از اینکه مودی مجددا معترض باشد یا نباشد)
- رسیدگی در هیئت حل اختلاف بدوی در صورت اعتراض مودی به رسیدگی مجدد اداره مالیاتی
چنانچه مابهالتفاوت ارزش افزوده مورد درخواست مودی به تایید هیات حل اختلاف بدوی برسد، مابهالتفاوت تا سقف مورد تایید اداره مالیاتی بهعلاوه جرایم موضوع ماده 8 قانون ارزش افزوده به حساب مودی واریز خواهد شد (فارغ از اینکه مودی مجددا معترض باشد یا نباشد)
- رسیدگی در هیئت حل اختلاف تجدید نظر در صورت اعتراض مودی به رای هیئت بدوی
چنانچه مابهالتفاوت ارزش افزوده مورد درخواست مودی به تایید هیئت حل اختلاف تجدید نظر برسد مالیات و عوارض قطعی و ادارات کل مالیاتی موظفند مبلغ مابهالتفاوت مالیات و عوارض قطعی شده را بهعلاوه جرایم موضوع ماده 8 قانون ارزش افزوده به حساب مودی واریز نمایند.
! نکته:
ادارات کل مالیاتی و مراجع دادرسی تعیین شده در قانون موظفند رسیدگی به اعتراض مودیان معترض به مالیات و عوارض قابل استرداد تعیین شده را خارج از نوبت رسیدگی نمایند.
مراحل استرداد مالیات بر ارزش افزوده بعد از استقرار کامل سامانه مودیان
1- نخستین قدم جهت استفاده از امتیاز استرداد مالیات بر ارزش افزوده اضافه پرداخت، ثبت نام در سامانه مودیان است.
2- در مرحله بعدی مودی موظف به انجام تکالیف مقرر شده در قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان از جمله صدور صورتحساب الکترونیکی است.
3- در این مرحله مودی باید منتظر بررسی صورتحسابها از سوی اداره مالیاتی و درج میزان مبالغ قابل استرداد در کارپوشه خود بماند.
! نکته: مرکز تنظیم مقررات نظام پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان موظف است سامانه مودیان را به گونهای طراحی نماید تا ظرف یک ماه پس از پایان هر دوره مالیاتی، میزان مبالغ قابل استرداد (در خصوص مودیانی که جمع اعتبار مالیاتی آنان بیشتر از مالیات و عوارض فروش آنها باشد) را در کارپوشه مودی درج نماید.
4- سپس مودیان موظفند با رعایت مواد (4) و (8) قانون مالیات بر ارزش افزوده، مازاد مالیات و عوارض پرداختی قابل استرداد را مشخص و تقاضای خود مبنی بر استرداد یا انتقال به دوره بعد را در کارپوشه درج نمایند. عدم اقدام مودی به منزله عدم درخواست استرداد بوده و مالیات و عوارض قابل استرداد تعیین شده به دوره یا دورههای بعد انتقال خواهد یافت.
5- در نهایت ادارات کل مالیاتی موظفند، در صورتی که مودی مازاد پرداختی طی دورههای مربوط را درخواست استرداد نماید، نسبت به واریز مازاد پرداختی تعیین شده در سامانه توسط سازمان حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ ثبت درخواست استرداد به حساب مودی اقدام نمایند.
خوب است بدانید:
بر اساس قانون تسهیل سامانه مودیان تا پایان سال 1403 کلیه مشمولین ارزش افزوده، موظف به ثبت نام و انجام تکالیف سامانه مودیان خواهند شد.
موارد عدم پذیرش درخواست استرداد مالیات بر ارزش افزوده
مطابق اعلام سازمان مالیاتی در دستورالعمل 200/1401/525، در موارد زیر درخواست استرداد مودیان مورد پذیرش سازمان قرار نخواهد گرفت:
- در صورتی که مودیان متخلف موضوع ماده 9 قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان نسبت به ثبت اصلاحات اعلام شده طبق دستورالعمل اقدام ننمایند، اعتبار مالیاتی برای موارد اصلاح نشده، منظور نشده و در نتیجه استرداد مالیاتی موضوعیت نخواهد داشت.
- در صورتی که مودیان از ثبت نام در سامانه مودیان خودداری نمایند، مشمول استرداد مالیات و عوارض ارزش افزوده نخواهند بود.
3 نکته مهم از جدیدترین دستورالعمل استرداد ارزش افزوده
در ادامه به 3 نکته مهم که در دستورالعمل 200/1401/525 مورخ 1401/2/21 به آنها اشاره شده است، میپردازیم.
1- نحوه رسیدگی به درخواستهای استرداد مربوط به قبل از تصویب قانون دائمی ارزش افزوده
درخواستهای استرداد مودیان قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1387/02/17 نیز با رعایت مقررات این قانون، رسیدگی، لیکن از حیث زمان استرداد و مراجع دادرسی تابع مقررات موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/03/02 خواهند بود.
2- نحوه بازپرداخت ارزش افزوده قابل استرداد
در صورتی که مودی در هریک از منابع مالیاتی فارغ از سال و دوره، بدهکار باشد مازاد پرداختی پس از کسر بدهی قابل واریز به حساب مودی خواهد بود.
3- استرداد ارزش افزوده صادرکنندگان
در راستای بند 4 ماده 55 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/3/2 دستورالعمل شماره 63/95/200 مورخ 1395/9/30 با اصلاحات بعدی لغو میشود و استرداد مالیات و عوارض صادرکنندگان نیز تابع دستورالعمل 200/1401/525 مورخ 1401/2/21 خواهد بود.
خوب است بدانید:
نگهداری اسناد و مدارک 10 سال گذشته فعالیت اقتصادی از این جهت که از استقرار سامانه مودیان هنوز 10 سال نگذشته و برخی اطلاعات مودیان همچنان در سامانه موجود نیست، حائز اهمیت است.
مهلت ثبت درخواست استرداد مالیات بر ارزش افزوده اضافه پراخت
مطابق دستورالعمل ابلاغی سازمان مالیاتی، سامانه مودیان باید به گونهای تنظیم شود که اضافه پرداختی مالیات ظرف 30 روز پس از پایان دوره مالیاتی در کارپوشه مودی ثبت شود. بدین ترتیب مودی موظف است با رعایت مواد 4 و 8 قانون دائمی ارزش افزوده، نسبت به تعیین تکلیف اضافه پرداختی خود (اعم از ثبت درخواست استرداد و یا درخواست انتقال اضافه پرداختی به دوره بعد) اقدام نماید.
عدم واکنش مودی در این خصوص، به منزله عدم درخواست استرداد بوده و مالیات و عوارض قابل استرداد تعیین شده به دوره یا دورههای بعد انتقال خواهد یافت.
نمونه نامه درخواست استرداد مالیات
در سالهای اخیر کلیه امور مربوط به تکمیل، ارسال و پرداخت مالیات و عوارض ارزش افزوده به صورت الکترونیکی انجام میشود؛ تکمیل و ارسال درخواست مطالبه و یا استرداد اضافه پرداخت مالیات بر ارزش افزوده نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما برای آشنایی شما عزیزان در ادامه نمونهای از نامه درخواست مطالبه/استرداد ارزش افزوده را قرار دادهایم.
کلام آخر
استرداد مالیات بر ارزش افزوده اضافه پرداخت یکی از اقدامات سازمان مالیاتی در جهت حمایت از کسب و کارها است. اما همان گونه که گفته شد، برخورداری از این امتیاز در گرو ثبت نام در سامانه مودیان و انجام تکالیف مالیاتی است. برای آشنایی با نحوه ثبت نام در سامانه و ارسال صورتحساب، آموزش پیاده سازی و اجرای سامانه مودیان را از دست ندهید.