منو
قرارداد حسابداری توافقنامه‌ای میان دو شخص (اعم از حقیقی یا حقوقی) حسابدار و کارفرما جهت اجرای امور مالی کارفرما است
قرارداد حسابداری بر اساس شرایط کارفرما و حسابدار و موضوع قرارداد به دو دسته تقسیم می‌شود؛ قرارداد کار حسابداری و قرارداد پیمانکاری حسابداری
مهم‌ترین مسئله قبل از انعقاد قرارداد اطمینان از حسن اعتبار و صداقت طرف مقابل است
قرارداد حسابداری یکی از انواع قراردادهای مهم تجاری است؛ که بسیاری از حسابدارها از انواع آن و نحوه تنظیم آن بی‌اطلاع هستند. از این رو گاهی در زمینه حقوق و وظایف خود با کارفرما دچار چالش می‌شوند. اهمیت قراردادهای حسابداری از یک سو و ناآگاهی حسابداران از نحوه تنظیم آن ما را بر آن داشت که در این مقاله از سری مقالات آموزش رایگان حسابداری، به قراردادهای حسابداری، انواع آن و نحوه تنظیم آنها بپردازیم. با ما همراه باشید.
توافقنامه‌ای میان دو شخص (اعم از حقیقی یا حقوقی) حسابدار و کارفرما است؛ که بر اساس آن حسابدار برای مدت زمان مشخص به صورت تمام وقت یا پاره وقت به انجام امور حسابداری کارفرما می‌پردازد؛ همچنین پرداخت حق الزحمه بر اساس ساعات اشتغال و یا حجم کار انجام شده خواهد بود.
بر اساس شرایط کارفرما و حسابدار و موضوع قرارداد به دو دسته زیر تقسیم می‌شود:
🔸 قرارداد کار حسابداری
🔸 قرارداد پیمانکاری حسابداری
این نوع از قرارداد نوعی قرارداد کار است که بر اساس فصل دوم قانون کار، مابین حسابدار و کارفرما به صورت دائم یا موقت منعقد می‌شود.
در این نوع، حسابدار نیروی انسانی استخدامی کارفرما محسوب می‌شود. به بیان دیگر، کارفرما در ازای پرداخت حق الزحمه، حسابدار را بر اساس اصول مشخصی به کار می‌گیرد.
از شرایط حاکم بر قراردادهای کار حسابداری می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
🔹 ساعات کاری مشخص
بر اساس قرارداد کار دائم در قانون کار، شخص موظف است میزان 44 ساعت در هفته (معادل 7 ساعت و 33 دقیقه در روز) در ساعات مشخصی در اختیار کارفرما باشد.
در صورتی که کار انجام شده بیش از این زمان باشد کارفرما موظف به پرداخت اضافه کاری است؛ در حالتی که مدت زمان کار روزانه او کمتر از این زمان باشد، متناسب با میزان کارکرد حقوق و مزایا دریافت خواهد نمود.
🔹 استفاده از مزایای قانون کار
مطابق ماده 34 قانون کار، حسابدار به واسطه انعقاد قرارداد کار حسابداری مستحق دریافت حق السعی از سوی کارفرما است؛ حق السعی عبارت است از حقوق پایه و مزایای به تبع شغل و همچنین کلیه مزایای رفاهی دریافتی به تبع عقد قرارداد کار. برخی از این مزایا عبارتند از:
نوع دیگری از این قراردادها، قراردادهای پیمانکاری حسابداری است که بر اساس ماده 10 قانون مدنی و مطابق با توافقات میان کارفرما و پیمانکار منعقد می‌شود. انعقاد قرارداد پیمانکاری حسابداری در واقع نوعی برون سپاری حسابداری است.
در این نوع، حسابدار در ازای دریافت حق الزحمه متعهد به انجام امور حسابداری کارفرما می‌شود؛ اما نیروی استخدامی کارفرما محسوب نمی‌شود. در نتیجه حقوق و وظایفی متفاوت با حسابدار استخدامی دارد. به عنوان مثال در نوع پیمانکاری ساعات انجام کار مهم نیست؛ بلکه اتمام کار موضوع قرارداد در زمان مقرر شده اهمیت دارد.
انواع قراردادهای حسابداری از جنبه‌های مختلف با یکدیگر متفاوت هستند.
همان‌گونه که اشاره شد قرارداد کار حسابداری بر اساس انجام کار در زمان‌های مشخص منعقد می‌شود؛ اما در قراردادهای پیمانکاری زمان پایان کار اهمیت دارد.
در این نوع، حسابدار برای انجام کار در ساعات خارج از زمان تعیین شده اضافه کاری دریافت می‌کند؛ در صورتی که در قرارداد پیمانکاری حسابداری انجام کار در خارج از زمان تعیین شده مشمول پرداخت خسارت خواهد بود.
حسابدار برای انعقاد قرارداد کار حسابداری مشمول دریافت مزایای قانون کار است. اما برای قرارداد پیمانکاری حسابداری، مزایای خاصی به حسابدار تعلق نمی‌گیرد؛ مگر اینکه مزایای خاصی در قرارداد در نظر گرفته شده باشد.
قرارداد حسابداری پیمانکاری معمولا برای انجام امور مقطعی حسابداری نظیر حسابرسی یا تحریر دفاتر قانونی و مواردی از این دست منعقد می‌شود؛ در حقیقت برای اجرای امور جاری نظیر ثبت اسناد، بایگانی مدارک و… انعقاد قرارداد کار حسابداری (به صورت پاره وقت یا تمام وقت) منطقی‌تر است.
نحوه محاسبه حق بیمه نیز در انواع قراردادهای حسابداری متفاوت است:
حق بیمه در قرارداد کار حسابداری
بر اساس ماده 148 قانون کار، کارفرما موظف است پس از انعقاد این قرارداد ، حسابدار را بیمه نماید. به این ترتیب بر اساس ماده 28 قانون کار، نحوه محاسبه بیمه سهم کارگر و کارفرما در این نوع قرارداد عبارت است از:
♦️ حسابدار: پرداخت 7% مبلغ حق بیمه
♦️ کارفرما: پرداخت 23% مبلغ حق بیمه
حق بیمه در قرارداد پیمانکاری حسابداری
قرارداد پیمانکاری حسابداری، بر اساس ماده 38 قانون تامین اجتماعی مشمول حق بیمه قراردادهای غیرعمرانی است. در این نوع، با توجه به دستمزدی (غیرمکانیکی) بودن موضوع قرارداد، معادل 16.67% مبلغ کل ناخالص کارکرد به عنوان حق بیمه در نظر گرفته می‌شود؛ معمولا کارفرما این مبلغ را از حق الزحمه پیمانکار کسر نموده به حساب بیمه واریز می‌نماید.
تنظیم قرارداد حسابداری یکی از اولین و مهم‌ترین اقدامات پیش از آغاز به کار است؛ از مزایای انعقاد آن می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
🔹 تعیین شرح وظایف و انتظارات طرفین از یکدیگر
🔹 وجود ضمانت اجرایی مکتوب برای اجرای تعهدات
🔹 پیشگیری از بروز اختلافات
🔹 وجود اسناد و مدارک معتبر در زمان بروز اختلاف
مهم‌ترین وظایف یک حسابدار که عموما مورد انتظار کارفرما بوده و در قراردادهای حسابداری درج می‌شوند، عبارتند از:
🔹 اجرای کلیه امور مالی و حسابداری مجموعه بر اساس آخرین تغییرات در استانداردهای حسابداری و مالیاتی
🔹 آشنایی با نحوه ثبت اسناد در نرم افزارهای حسابداری
🔹 آشنایی با نحوه بایگانی صحیح اسناد و مدارک
🔹 تهیه گزارشات مالی مورد نیاز و صورت‌های مالی اساسی
🔹 تحریر دفاتر قانونی مطابق با آیین نامه مربوطه
🔹 تکمیل و ارسال اظهارنامه عملکرد و ارزش افزوده و همچنین ارسال معاملات فصلی در موعد مقرر
🔹 انجام محاسبات مربوط به حقوق و دستمزد کارکنان
🔹 تنظیم و ارسال لیست بیمه
🔹 امانت‌داری و حسن نیت در انجام امور
🔻 نکته
در قراردادهای پیمانکاری حسابداری، ممکن است اجرای تمامی موارد فوق و یا برخی از آنها از حسابدار خواسته شود.
متن قرارداد حسابداری بر اساس نوع آن متفاوت است؛ اما به طور کلی ذکر موارد زیر در انواع قرارداد حسابداری الزامی است:
🔹 معرفی دقیق طرفین قرارداد
🔹 درج موضوع قرارداد با ذکر جزئیات امور قابل اجرا
🔹 محل اجرای موضوع قرارداد
🔹 درج کلیه تعهدات طرفین با ذکر کامل جزئیات
🔹 تعیین حق الزحمه انجام کار و نحوه پرداخت آن
🔹 مدت زمان انجام کار و یا مهلت تحویل کار انجام شده
🔹 تاریخ پایان قرارداد
🔹 تاریخ انعقاد قرارداد
برای انعقاد قرارداد پیمانکاری حسابداری علاوه‌بر نکاتی که گفته شد، ذکر چند نکته دیگر در قرارداد حسابداری، الزامی است. این موارد عبارتند از:
🔹 نحوه نظارت بر اجرای پروژه توسط کارفرما
🔹 تعیین ضمانت اجرای قرارداد
🔹 معرفی هیئتی جهت داوری یا حل اختلاف در صورت بروز مشکل
🔹 تعیین خسارت/جریمه در صورت عمل نکردن طرفین به تعهدات
🔹 تعیین شرایط فسخ قرارداد
نکته: قرارداد پیمانکاری حسابداری در دو نسخه تنظیم می‌شود؛ یکی از نسخه‌ها در اختیار کارفرما و دیگری در اختیار حسابدار قرار می‌گیرد.
برای دانلود نمونه قرارداد کار حسابداری کلیک کنید.
نکته: شرایط فسخ قرارداد کار حسابداری بر اساس مبحث سوم قانون کار تعیین می‌شود.
قرارداد حسابداری، راهنمای کارفرما و حسابدار در اجرای وظایف تعهدات خود است؛ از این رو دقت به کوچک‌ترین جزئیات و درج کلیه انتظارات در زمان انعقاد قرارداد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در ادامه به چند نکته مهم در این خصوص اشاره می‌کنیم.
🔸 هر یک از طرفین موظفند قبل از انعقاد قرارداد از حسن اعتبار و صداقت طرف مقابل مطمئن شوند
🔸 قرارداد باید بر اساس جدیدترین قوانین موجود منعقد شود
🔸 متن قرارداد باید شفاف باشد و هیچ یک از بندهای قرارداد هیچ گونه ابهامی نداشته باشد
🔸 کلیه وظایف و مسئولیتهای طرفین باید به صورت دقیق و با جزئیات درج شود؛ همچنین مسئولیت حسابدار در پیگیری امور کاملا تبیین شود
🔸 کلیه ضمانت‌های ارائه شده و یا مورد نیاز جهت حسن انجام کار را در قرارداد قید گردد
کلام آخر
قرارداد حسابداری، سند تایید توانمندی شما به عنوان یک حسابدار برای یک مجموعه است؛ در واقع کارفرما با انعقاد قرارداد حسابداری، مسئولیت نظارت بر کلیه رویدادهای مالی خود را به شما سپرده است. شما نیز در ازای این اعتماد باید نسبت به کسب آموزش حسابداری و سایر مهارت‌های مرتبط بکوشید، تا بتوانید به خوبی از عهده اجرای تعهدات خود بر آیید.
