فهرست مطالب

در روند آموزش های حسابداری بیان نکات مربوط به استاندارد های حسابداری این بار هم مطلبی در خصوص آموزش اصول حسابداری و دارایی ها بیان خواهد شد. دارایی هایی که وجود آن رشد شرکت را به همراه دارد اما گاها از ارزش گذاری آن صرف نظر می شود.

دارایی نامشهود در حسابداری به آن دسته از دارایی هایی اطلاق می شود که به عینه قابلیت مشاهده ندارند اما برای شرکت دارای ارزش خاصی است مثلا حق اختراع یا حق تالیف موجودیت عینی ندارند ولی نوعی امتیاز برای دارنده محسوب می‌شود که باید در زمره دارایی ها از آن یاد کرد.

استاندارد حسابداری شماره 17 در مورد دارایی های نامشهود بیان شده و نکات مهمی را توضیح داده است. همچنین در این مقاله سرفصل دارایی نامشهود در ترازنامه و استهلاک دارایی نامشهود را توضیح می‌دهیم.

موارد زیر جز دارایی نامشهود نیست

۱- سرقفلی ناشی از ترکیب تجاری

بـه اسـتاندارد حـسابداری شـماره 19 بـا عنـوان ترکیبهای تجاری مراجعه شود.

۲- حق امتیاز منابعی که احیاشونده نیست

حق امتیاز معادن و مخارج اکتشاف، توسعه و استخراج معادن، نفت، گاز طبیعـی و منابع مشابهی که احیاشونده نیست.

۳- اجاره ها

به استاندارد حسابداری شماره 21 با عنوان حسابداری اجاره ها مراجعه شود.

۴- داراییهای نامشهود به قصد فروش

داراییهای نامشهودی که در روال عادی عملیات واحـد تجـاری بـه قـصد فـروش نگهداری می‌شود

به لیست استانداردهای حسابداری شماره 8 یا 9 با عنـاوین حـسابداری موجودی مواد و کالا و حسابداری پیمانهای بلندمدت مراجعه شود.

۵- مخارج قبل از بهره برداری

به استاندارد حسابداری شماره 24 با عنوان گزارشـگری مالی واحدهای تجاری در مرحله قبل از بهره‌برداری مراجعه شود.

۶- داراییهای نامشهودی با عنوان داریی غیرجاری

داراییهای نامشهودی که طبق استاندارد حـسابداری شـماره 31 بـا عنوان داراییهـای غیر جاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده، به طور مستقل یا در قالب یک مجموعه واحد، به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقه بندی شده است.

آیا مخارج تبلیغات، آمـوزش، تحقیـق و توسـعه دارایی نامشهود به حساب می آید؟

استاندارد حسابداری شماره 17 برای مخارج تبلیغات، آمـوزش، تحقیـق و توسـعه بکـار مـیرود. فعالیتهای تحقیق و توسعه در راستای توسعه دانش است. بنـابراین، اگرچـه ایـن فعالیتهـا ممکن است منجر به ایجاد یک دارایی با ماهیت عینی گردد (برای مثال نمونه سـازی یـک محصول)، اما عنصر عینی دارایی نسبت بـه وجـه نامـشهود، یعنـی دانـش مـستتر در آن، در درجه دوم اهمیت قرار دارد.

پیشنهاد میشود بخوانید: حسابداری مخارج تحقیق و توسعه چگونه است؟

دارایی نامشهود در حسابداری

2 ویژگی دارایی نامشهود

واحدهای تجاری معمولاً منابعی را صرف تحصیل، توسعه، نگهداری و بهبـود داراییهـای نامشهود از قبیل دانش فنی یا علمی، طراحی و اجرای سیـستمهای جدیـد، حـق امتیـاز و علائم تجاری میکنند. نمونه های رایج از سرفـصلهای کلـی فـوق، نـرم افـزار رایانـه ای، حق اختراع، حق تألیف، حق تکثیر یا نمایش فیلمهای سینمایی و ویدیویی، سرقفلی محـل کسب (حقکسب یا پیشه یا تجارت)، حق استفاده از خدمات عمومی، حق امتیاز تولید یـا خدمات است.

ماهیت غیر عینی

داراییهای نامشهود با تکیه بر ماهیت غیرعینی و غیرپولی آن تعریف میشود. بدین ترتیـب اقلامی از قبیل حسابهای دریافتنی در زمره این داراییها قرار نمیگیرد.

برخی داراییهای نامشهود ممکن است بر روی یا در درون یک عنصر عینی از قبیل لوحهای فشرده (در مورد نرم افزار رایانه ای)، مدارک قانونی (در مورد حق اختراع یا پروانه رسمی) یا فیلم باشد. در چنین شرایطی طبقه بندی قلم مزبور به عنوان دارایی ثابت مشهود یا دارایـی نامشهود مستلزم قضاوت در باره این امر است که کدام عنصر مهمتر است. مثلاً نـرم افـزار رایانه ای مربوط به راه اندازی ماشین آلات، عملاً بخشی از ماشین آلات است و بنـابراین در سرفصل داراییهای ثابت مشهود طبقه بندی میشود.

پیشنهاد میشود بخوانید: ماهیت حسابها در حسابداری چیست و چگونه تشخیص داده میشود؟

قابلیت تشخیص

♦ دارایی نامشهود قابل تشخیص است، یعنی می‌توان آن را از سـرقفلی واحـد تجاری متمایز کرد (از قبیل حق اختراع و حق تالیف). بدین ترتیب سرقفلی واحد تجـاری که از کل واحد تجاری یا سایر داراییهای واحد تجاری قابل تـشخیص نیـست بـه عنـوان دارایی نامشهود شناسایی نمی‌شود، حتی اگـر دارای منـافع اقتـصادی آتـی باشـد.

منـافع اقتصادی آتی ممکن است از هم افزایی داراییهای قابل تشخیص تحصیل شده یا دارایی هایی حاصل شود که به صورت جداگانه حائز معیارهای شناخت در صـورت‌های مـالی نیـستند. با این حال واحد تحصیل کننده مبالغی را بابت آنها در ترکیب تجاری می‌پردازد (سـرقفلی ناشی از ترکیب تجاری در استاندارد حسابداری شماره 19 مطرح شده است).

♦ طبق استاندارد حسابداری شماره 17 یک دارایی هنگامی معیار قابلیت تشخیص را در تعریف دارایی نامشهود احراز می‌کند که یکـی از شرایط زیر را داشته باشد:

  1. جدا شدنی باشد، یعنی بتوان آن را به منظور فروش، انتقال، اعطای حق امتیـاز، اجـاره یـا مبادلـه (به صورت جداگانه یا همراه با یک قرارداد، دارایی یا بـدهی مـرتبط) از واحـد تجاری جدا کرد.
  2. از حقوق قراردادی یا سایر حقوق قانونی ناشی شود، صـرف نظر از اینکـه آیـا چنـین حقوقی قابل انتقال یا جدا شدنی از واحد تجاری یـا سـایر حقـوق و تعهـدات باشـد یا خیر.

پیشنهاد میشود بخوانید: حسابداری مقایسه اجاره دارایی در مقابل خرید چگونه است؟

دسته بندی دارایی های نامشهود

شرکت ها دارایی های خود را به بهای تمام شده ثبت می‌کنند. اما در کل دارایی های نامشهود به دو دسته تقسیم می‌شوند. دارایی های نامشهود استهلاک پذیر و دارایی‌های نامشهود استهلاک ناپذیر.

اگر دارایی نامشهود دارای عمر محدود باشند در بخش دارایی‌های نامشهود استهلاک پذیر طبقه بندی می‌شوند. ولی اگر دارای عمر مفید نامعینی باشند، مستهلک نمی شوند و در واقع استهلاک پذیر نیستند.

اما نکته مهمی که قابل توجه است موضوع مربوط به شناسایی دارایی های نامشهود است. دارایی نامشهود نیز مانند دارایی مشهود به بهای تمام شده خرید ثبت می‌شود.

سرفصل دارایی نامشهود در ترازنامه

دارایی نامشهود در ترازنامه در سرفصل دارایی های غیر جاری قرار دارد. برای مشاهده کدینگ حسابداری دارایی نامشهود می‌توانید بر روی جدیدترین کدینگ حسابداری سال ۹۹ منطبق با صورتهای مالی کلیک نمایید.

اندازه گیری دارایی مشهود و نامشهود

♦ بهای تمام شده دارایی ثابت مشهود قیمت خرید دارایی و هزینه های متحمل شده جهت طراحی و ساخت دارایی را شامل می‌شود.

هزینه های جانبی مربوط به اخذ دارایی های نامشهود مثل حق الاختراع یا حق تالیف نیز باید به بهای تمام شده آن اضافه شده و جز هزینه های دوره در نظر گرفته نخواهد شد.

♦ نکته بسیار مهم دیگری که در خصوص دارایی نامشهود در حسابداری باید بیان نمود موضوع استهلاک است.

همانند دارایی های ثابت مشهود که برای استهلاک از حساب استهلاک انباشته استفاده می‌شود، برای دارایی های نامشهود نیز هزینه استهلاک دارایی نامشهود را بدهکار و استهلاک انباشته دارایی نامشهود را بستانکار می‌نماید.

پر بحث ترین مقالات مرتبط

دیگر مقالات مرتبط

37 پاسخ

    1. سلام دوست عزیز
      پاسخ به پرسش شما نیازمند دریافت اطلاعات بیشتری است. در صورت تمایل می‌توانید نسبت به رزرو وقت مشاوره مالیاتی با شماره 28111228-021 تماس حاصل نمایید.

    2. دارایی هایی مولد زیستی و غیز زیستی برای طبقه بندی در استاندارد شماره 26 حسابداری تفکیک شده است .

  1. سلام
    ما مواد اولیه مصرفی ، حقوق و دستمزد و غیره ای که برای دانش فنی تولید یک محصول استفاده کردیم رو به دارایی در جریان تکمیل بستیم که نهایتا دانش فنی تولید اون رو به دست اوردیم ولی به دلیل بهای تمام شده بالا نسبت به واردات اون کالا منجر به فروش نشده و انتفاعی برای شرکت نداشته اگه بخوام حساب دارایی در جریان تکمیل رو ببندم باید به کدوم حساب ببندم

  2. باسلام وخداقوت
    حق الامتیاز برق که 20سال مربوط به یکی از شرکت گروه بوده رومیخاستیم به یکی از شرکتهای زیر مجموعه خودمان که جدیدا ساخته شده بفروشیم
    1-آیا فاکتورفروش حق الامتیاز باید با ارزش افزوده باشه
    2- آیا باهمون قیمت تمام شده که داریم باید بفروشیم

    1. سلام کاربر گرامی،
      حق الامتیاز برق به دلیل قابلیت واگذاری جز اموال منقول و مشمول ارزش افزوده است. و معمولا به ارزش منصفانه واگذار میشود.

  3. سلام. خسته نباشید
    زمانی که دارایی نامشهود مثل نرم افزارهای تولید شرکت ارزش گذاری میشه زمانیکه اگ ارزشگذاری بیشتر از عددی ثبت شده در اسناد حسابداری باشه. این افزایش دارایی رو چطور باید سند حسابداری زد

    1. سلام کاربر گرامی،
      پس از ثبت دارایی نامشهود به بهای تمام شده طبق استاندارد حسابداری شماره 17 برای اندازه گیری بعدی از روش بهای تمام شده یا روش تجدید ارزیابی استفاده میشود.
      در روش بهای تمام شده، دارایی به بهای تمام شده اولیه پس از کسر استهلاک انباشته و کاهش ارزش انباشته ثبت میشود.
      در روش تجدید ارزیابی، دارایی به ارزش منصفانه گزارش میشود. در صورتی که افزایش ارزش داشته باشد (با در نظر گرفتن استهلاک انباشته)، حساب دارایی نامشهود بدهکار و مازاد تجدید ارزیابی بستانکار میشود.

    1. سلام کاربر گرامی،
      هنگام فروش دارایی در جریان تکمیل حساب دارایی در جریان تکمیل بستانکار و حساب بهای تمام شده بدهکار و تفاوت مبلغ فروش و بها به عنوان سود یا زیان شناسایی میشود. توجه کنید برای دارایی در جریان تا زمانی که به بهره برداری نرسیده هزینه استهلاک شناسایی نخواهد شد.

        1. سلام کاربر گرامی
          لازم است دو ویژگی ماهیت غیر عینی و قابلیت تشخیص برای محصول موجود باشد تا بتوان آن را به عنوان دارایی نامشهود تلقی کرد. ثبت حسابداری محصولات نرم افزاری به مراحل تولید و شرابط آن بستگی دارد. لازم است استاندارد حسابداری شماره 17 را مطالعه نموده و سپس نسبت به ثبت اقدام کنید. طبق این استاندارد، ثبت محصولات نرم افزاری با توجه به ویژگی ها و شرایط آن می تواند به عنوان دارایی ثابت مشهود یا نامشهود ثبت شود و یا به حساب هزینه های دوره لحاظ شود. به طور مثال اگر
          1- نرم افزار توسط شرکت برای استفاده داخلی توسعه یابد کل هزینه های مرتبط با توسعه به حساب هزینه های دوره منظور شود.
          3- نرم افزار به گونه مکمل سخت افزار(مثلانرم افزار سیستم عامل) باشد به عنوان دارایی مشهود ثبت خواهد شد.
          4- نرم افزار جزء مکمل سخت افزار نباشد می تواند به عنوان دارایی نامشهود تلقی شود.
          در صورتی که شرابط دارایی نامشهود اثبات شود ثبت حسابداری دارایی نامشهود/ نرم افزار بدهکار و حساب سرمایه بستانکار خواهد شد.

    1. طبق ماده 10 آیین‌نامه اجرایی تبصره 1 ماده 149 اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم، پوشش زیان از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی ، انتقال این مازاد به حساب سود و زیان یا اندوخته یا توزیع آن به هر شکل بین صاحبان سرمایه به منزله رعایت استانداردهای حسابداری و تحقق درآمد در آن سال است و مشمول مالیات بر درآمد خواهد بود.
      وطبق تبصره یک این ماده در صورتی که اشخاص حقوقی موضوع تبصره یک ماده 149 اصلاحی قانون مالیات های مستقیم ظرف یک سال پس از تجدید ارزیابی (شناسایی و ثبت تجدید ارزیابی در دفاتر قانونی شرکت)، تشریفات قانونی جهت انتقال مازاد تجدید ارزیابی دارایی ها به حساب سرمایه و نیز ثبت افزایش سرمایه نزد مرجع ثبت شرکت ها را انجام دهند، مازاد تجدید ارزیابی که به حساب سرمایه منتقل می شود با رعایت سایر مقررات مشمول مالیات بر درآمد نخواهد بود.

      1. افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی طبق قانون انجام شود معاف از مالیات است و فقط حق تمبر باید پرداخت شود

  4. با سلام.بنده درشرکتی کار میکنم حق اختراع ثبت شده شرکت توسط کارشناس رسمی دادگستری ارزش گذاری شده به مبلغ 80میلیاردتومان.لطفا راهنمایی بفرمایید نحوه ثبت سند دردفاترشرکت چگونه باید صورت پذیرد

    1. سلام کاربر گرامی،
      طبق استاندارد حسابداری شماره 17 پس از اینکه شناخت‌ و اندازه‌گیری‌ دارایی نامشهود صورت گرفت باید یکی از دو روش ” بهای تمام‌شده“ یا ” تجدید ارزیابی“به عنوان رویه حسابداری انتخاب شود.
      در روش بهای تمام شده دارایی‌ نامشهود پس از شناخت‌ اولیه‌ باید به‌ بهای‌ تمام‌ شده‌ پس از كسر استهلاك‌ انباشته‌ و هرگونه‌ كاهش‌ ارزش‌ انباشته منعكس‌ ‌شود.
      در روش تجدید ارزیابی‌ پس از شناخت اولیه دارایی نامشهود، اگر ارزش منصفانه قابل اندازه‌گیری باشد باید آن را به مبلغ تجدید ارزیابی (ارزش منصفانه در تاریخ تجدید ارزیابی) پس از کسر استهلاک انباشته و کاهش ارزش انباشته بعدی، ارائه کرد.

  5. با سلام

    ایا مخارج مربوط به ثبت دارو (تغییر حق الثبت منبع محصول ) به عنوان دارایی نامشهود شناسایی می گردد یا ماهیت هزینه دارد؟

    1. طبق استاندارد حسابداری شماره 17 دارایی نامشهود زمانی شناسایی مبشود که منافع اقتصادی آتی به واحد تجاری تحمیل کند، چون دریافت مجوز فعالیت باعث منافع بیشتر برای مجموعه خواهد شد دارایی نامشهود است.

    1. سلام کاربر گرامی،
      میتوان آن را دارایی نامشهود محسوب کرد. اما اگر کمتر از یکسال منقضی شود یا کمتر از 10 درصد حد نصاب معاملات کوچک باشد معمولا به عنوان هزینه منظور میشود.

    1. سلام کاربر گرامی،
      حق نشر (حق تالیف) به معنی حق انحصار نشر و فروش کتاب، تصنیف موسیقی، حق نشر نرم افزارهای کامپیوتری، فیلم و سایر محصولات هنری به عنوان دارایی نامشهود محسوب میشود.

    1. سلام. هزینه های مربوط به درآمدهای معاف از مالیات غیرقابل قبول مالیاتی هستند. در رسیدگی برگشت داده و به درآمد مشمول مالیات ابرازی اضافه میشود

  6. با سلام ، بابت مطالب بسیار کاربردی و مفیدی که در این سایت ارائه میشه و باعث ارتقاء میزان دانش حسابداران و حسابرسان این کشور گردیده بسیار سپاسگذار هستم و آروزی پیشرفت روزافزون برای تیم بسیار قوی و حرفه ای پرشین حساب دارم. با تشکر مجدد.رنجبریان

    1. باسلام خدمت کاربر محترم پرشین حساب
      بسیار خرسندیم که بتوانیم هر چه بیشتر جهت ارتقا دانش و پیشرفت حسابداران عزیز تلاش نماییم . شاد و پیروز باشید

  7. ممنون از آموزشهای بسیار خوبتون. حتما باید رشتمون حسابداری باشه تا بتونیم تو این عرصه فعالیت داشته باشیم؟

    1. با سلام الزام ندارد ولی باید با مفاهیم تخصصی این رشته آشنا باشید و اشکالات شما برطرف شود تا بتوانید در کسب تجربه موفق عمل کنید

  8. سلام و خداقوت
    آیا حق تالیف و حق ترجمه کتب هم شامل دارایی های نامشهود میشه و بهشون استهلاک تعلق می گیره ؟

    1. سلام بله مطابق استاندارد شماره ۱۷ باید عمل کنید برگرفته :

      ۶ . واحدهای‌ تجاری‌ معمولاً منابعی‌ را صرف‌ تحصیل‌، توسعه‌، نگهداری‌ و بهبود داراییهای‌ نامشهود از قبیل‌ دانش‌ فنی‌ یا علمی‌، طراحی‌ و اجرای‌ سیستمهای‌ جدید، حق‌ امتیاز و علائم‌ تجاری‌ می‌کنند. نمونه‌های‌ رایج‌ از سرفصلهای‌ کلی‌ فوق‌، نرم‌افزار‌ رایانه‌ای‌، حق‌ اختراع‌، حق‌ تألیف‌، حق‌ تکثیر یا نمایش‌ فیلمهای‌ سینمایی‌ و ویدیویی‌، سرقفلی‌ محل‌ کسب‌ (حق‌کسب‌ یا پیشه‌ یا تجارت‌)، حق‌ استفاده‌ از خدمات‌ عمومی‌، حق امتیاز تولید یا خدمات‌ است‌.

    2. بله
      حق التالیف و سرقفلی جزو دارایی های نامشهود محسوب میشه
      با این تفاوت که حق التالیف جزو دارایی های نامشهود استهلاک پذیر
      و سرقفلی جزو دارایی های نامشهود استهلاک ناپذیر هستند
      دارینی

    1. با سلام و تبریک سال نو به شما دوست خوب. سپاس از همراهی با ما. سال پر برکتی برایتان آرزومندم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شروع نامنویسی دوره حضوری آنلاین ۳۳ ام صفرتاصدمالیات ۱۴۰۲

آخرین بروزرسانی ها :

بروز ترین دوره ها :