آیا میتوان عیدی و سنوات را به صورت ماهیانه پرداخت نمود؟
بله اما این پرداختی قطعی نیست. اطلاعات بیشتر را در متن مقاله بخوانید
آیا همه دریافتی های حقوق بگیران در محاسبه عیدی موثر است؟
خیر – تنها مزایای مستمر در محاسبه عیدی لحاظ میشود. اقلام مشمول و غیر مشمول را در متن مقاله ببینید
آیا عیدی و سنوات به کارگران ساعتی و پاره وقت نیز پرداخت میشود؟
بله عیدی و سنوات به کلیه مشمولین قانون کار پرداخت میشود. نحوه محاسبه عیدی و سنوات کارگران در حالات مختلف در متن مقاله ارائه شده است
محاسبه عیدی و سنوات همواره یکی از مهمترین دغدغههای حسابداران است. از آنجا که عیدی و سنوات اصلیترین امتیاز قانونی کارگران است، محاسبه دقیق آن برای کارگر و کارفرما از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مطلب آموزش رایگان حسابداری همراه ما باشید تا شما عزیزان را با نحوه محاسبه عیدی و سنوات سال 1402 آشنا نماییم.
! نکته: عیدی و پاداش سالیانه بر اساس کارکرد اشخاص در سال 1402 محاسبه و پرداخت میشود؛ اما از آنجا که این پرداختی منتهی به نوروز سال 1403 است، گاهی در بیان عموم جامعه، به اشتباه عیدی و سنوات سال 1403 نامیده میشود.
ویدیوی 3 نکته مهم در مورد عیدی پایان سال
در این ویدیو یکی از مدرسین دوره غیر حضوری حسابداران ثروت آفرین، 3 نکته طلایی در مورد عیدی پایان سال برای شما عزیزان توضیح دادهاند. لازم به یادآوری است که عیدی یکی از هزینههای قابل قبول مالیاتی است که ضمن تعلق بخشی از آن در قالب معافیت مالیاتی، بخوبی میتواند ضریب اطمینان سود و درآمد شما را بالا ببرد!!
نحوه محاسبه عیدی و سنوات 1402
مطابق ماده واحده قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاههای مشمول قانون کار مصوب سال 1370، کارفرما موظف است به هر یک از کارگران خود به نسبت یک سال کارکرد معادل 60 روز آخرین مزد روزانه، به عنوان عیدی و پاداش پایان سال پرداخت نماید. همچنین مبلغ پرداختی از این بابت به هر یک از کارگران نباید از معادل 90 روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز کند. به عبارت دیگر برای عیدی و پاداش پایان سال هر کارگر داریم:
90 روز حداقل دستمزد دریافتی ≥ عیدی و پاداش پایان سال ≥ 60 روز حداقل دستمزد دریافتی
در نتیجه حداقل و حداکثر عیدی سال 1402 با توجه به اینکه پایه حقوق روزانه برابر با 1،769،428 ريال است، مقادیر زیر خواهد بود:
شرح | مبلغ عیدی (ريال) |
حداقل عیدی 1402 | 106,165,680 = 60 × 1،769،428 |
حداکثر عیدی 1402 | 159,248,520 = 90 × 1،769،428 |
نکات مهم
1- مبنای محاسبه عیدی و پاداش کارگران بر اساس حقوق و مزایای آنها به صورت زیر است:
- کارگران شاغل در کارگاههایی که مشمول طرح طبقه بندی مشاغل هستند: مزد مبنا یا مزد گروه به علاوه پایه
- کارگران شاغل در کارگاههایی که طرح طبقه بندی مشاغل ندارند: مزد ثابت یعنی مزد شغل به علاوه مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل
2- مطابق تبصره 2 ماده واحده قانون عیدی، در کارگاههایی که مطابق رویه جاری کارگاه بیش از مبالغ فوق پرداخت مینمایند، عرف کارگاه معتبر خواهد بود. لازم به ذکر است، پرداخت مبالغ بالاتر به کارگران تحت عنوان عیدی و پاداش پایان سال، تنها با ارائه مستندات معتبر در خصوص رعایت رویه کارگاه امکان پذیر است. در غیر این صورت اضافه مبالغ پرداختی بابت عیدی، جزء هزینههای قابل قبول مالیاتی (موضوع مواد 147 و 148 ق.م.م) نخواهد بود.
حق سنوات کارگران در سال 1402
حق سنوات و یا سنوات پایان خدمت، پاداشی است که پس از اتمام قرارداد کار از سوی کارفرما به مستخدمین مشمول قانون کار پرداخت میشود. از این رو حق سنوات را مزایای پایان کار یا پاداش پایان خدمت نیز مینامند. دقت کنید که حق سنوات با پایه سنوات متفاوت است؛ پایه سنوات مبلغی است که مطابق تصویب شورای عالی کار به حداقل حقوق کارگرانی که بیش از یک سال در یک کارگاه مشغول به فعالیت باشند، اضافه میشود. در حقیقت پایه سنوات جزئی از دستمزد دریافتی ماهانه بوده و به صورت مجزا پرداخت نمیشود.
مهمترین فرق حق سنوات و پایه سنوات عبارتند از:
- حق سنوات معاف از پرداخت بیمه و مالیات است در صورتی که پایه سنوات مشمول پرداخت بیمه و مالیات است
- پایه سنوات به صورت ماهیانه پرداخت میشود، اما حق سنوات در پایان قرارداد پرداخت میشود
- پایه سنوات مقدار مشخصی دارد که همه ساله از سوی وزارت کار تعیین میشود؛ حق سنوات بر اساس میزان حقوق و دستمزد افراد متفاوت است
نحوه محاسبه حق سنوات پایان خدمت کارگران
کارفرما موظف است به کارگرانی که یک سال یا بیشتر در کارگاه آنها مشغول به خدمت بودهاند، به ازای هر سال (اعم از متوالی یا متناوب) معادل یک ماه آخرین حقوق دریافتی را بپردازد. (ماده 24 قانون کار)
بر اساس آخرین رای مربوط به حق سنوات اصلاحیه شماره 2-3328 مورخ 1400/6/14 دیوان عدالت اداری، مبنای محاسبه سنوات پایان کار بر اساس مواد 24 و 31 قانون کار، فقط مطلق حقوق و مزد کارگر است. در نتیجه فرمول محاسبه حق سنوات کارگران بر اساس مدت زمان کارکرد آنها به صورت زیر است:
فرمول محاسبه حق سنوات | 365 روز ÷ (30 × تعداد روزهای کارکرد در سال × (حقوق و مزد روزانه)) |
توصیه میکنیم بخوانید: علی الحساب شدن حق سنوات کارگران
عوامل موثر در نحوه محاسبه سنوات و عیدی سال 1402
یکی از مهمترین مسائل در نحوه محاسبه عیدی و سنوات، تعیین عوامل موثر در میزان عیدی و سنوات است. بر اساس قوانین و مصوبات قانونی، عوامل موثر در محاسبه عیدی با موارد موثر در محاسبه سنوات متفاوت است. در ادامه به عوامل موثر در محاسبه هر یک به صورت مجزا میپردازیم.
کدام مزایا در محاسبه عیدی و پاداش پایان سال موثر است؟
بر اساس قانون تعیین عیدی و پاداش کارگران، محاسبه عیدی و پاداش کارگران، وابسته به دستمزد دریافتی و فوقالعادههایی است که کارگر به واسطه اشتغال در شغل مربوطه دریافت میکند. در واقع مزایای دریافتی بابت شغل، جزئی از شغل بوده در محاسبه عیدی و پاداش لحاظ میشود. مزایای مستمر در محاسبه عیدی و پاداش عبارتند از:
- فوق العاده سختی کار
- فوق العاده شغل
- فوق العاده مسئولیت
و سایر مزایایی که به صورت مستمر به تبع شغل به کارگر پرداخت میشوند. به عنوان مثال، فوق العاده اضافه کاری در محاسبه عیدی موثر نیست
کدام مزایا در محاسبه عیدی و پاداش پایان سال موثر نیست؟
اما مزایای رفاهی و انگیزشی جزء دستمزد محسوب نشده و در پرداخت عیدی و پاداش نیز لحاظ نخواهد شد؛ از جمله این موارد عبارتند از:
- کمک هزینه عائلهمندی
- کمک هزینه مسکن
- کمک هزینه خوار و بار و یا بن کارگری
- پاداش افزایش تولید
کدام مزایا در محاسبه حق سنوات پایان سال موثر است؟
بر اساس آخرین دادنامه دیوان عدالت اداری مورخ 1400/6/14مربوط به حق سنوات، مبنای محاسبه سنوات پایان خدمت، مزد یا حقوق پایه و پایه سنوات است. در نتیجه حق سنوات به ازای هر سال، معادل 30 روز آخرین حقوق دریافتی کارگر به جز مزایای رفاهی و انگیزهای خواهد بود.
توصیه میشود بخوانید: نحوه محاسبه حقوق و دستمزد سال 1402
فرمول محاسبه عیدی سال 1402
با توجه به توضیحات فوق، فرمول محاسبه حداقل عیدی و پاداش برای یک سال کارکرد کارگران تمام وقت بر اساس دستمزد و مزایای شغلی به صورت زیر است:
فرمول محاسبه عیدی | 60 × (مزایای روزانه مستمر به تبع شغل + پایه سنوات روزانه + حقوق پایه روزانه) |
جدول عیدی کارگران سال 1402
عنوان | حداقل عیدی و پاداش (ريال) | حداکثر عیدی و پاداش (ريال) |
کارگران تمام وقت در سال اول | 106,165,680 | 159,248,520 |
کارگران پاره وقت به ازای هر ماه (فرمول محاسبه عیدی و پاداش ماهانه) | 8,847,140 | 13,270,710 |
🔻 نکته
از آنجا که بر اساس رای دیوان عدالت اداری مورخ 14 شهریور ماه سال 1400، مبنای محاسبه حق سنوات تنها مزد و حقوق کارگر است، سنوات کارگران در سال 1402 مجموع حقوق پایه و پایه سنوات است؛ به این ترتیب داریم:
فرمول محاسبه حق سنوات روزانه در سال 1402 | 365 ÷ 30 × تعداد روزهای کارکرد × (حقوق و مزد روزانه) |
نحوه محاسبه عیدی و سنوات بازنشستگان تامین اجتماعی
علیرغم اینکه تعیین شرایط بازنشستگی و محاسبه آن بر عهده سازمان تامین اجتماعی است، میزان عیدی بازنشستگان توسط هیئت وزیران مشخص میشود؛ در حقیقت قانون مجزایی برای تعیین عیدی بازنشستگان تامین اجتماعی وجود ندارد؛ بر این اساس عیدی بازنشستگان تامین اجتماعی، همانند کارمندان دولتی، همه ساله از سوی هیئت وزیران به صورت ثابت تعیین و ابلاغ میشود.
❗ عیدی بازنشستگان تامین اجتماعی برای سال 1401 (منتهی به نوروز سال 1402)، بر اساس اعلام هیئت وزیران مبلغ 1,800,000 تومان بود.
نکته: از آنجا که حق سنوات، پاداشی است که به ازای کارکرد مشمولین قانون کار طی سال به آنها پرداخت میشود، این پاداش پس از دریافت پاداش پایان خدمت و اتمام خدمت دیگر به بازنشستگان تعلق نمیگیرد.
محاسبه عیدی کارگران با قراردادهای کمتر از زمان قانون کار
بر اساس ماده 35 قانون کار، کلیه کارگران با قراردادهای ساعتی، پاره وقت و یا موقت مشمول دریافت مزایای قانونی هستند؛ اما میزان مزایای دریافتی آنان بر اساس میزان کارکرد آنان محاسبه و پرداخت میشود. کارگران بر اساس قرارداد کار تنظیمی آنها با کارفرما به چند دسته تقسیم میشوند:
- نیروی کار با قرارداد کار دائم
- نیروی کار موقت
- نیروی کار پاره وقت
- نیروی کار فصلی یا کارمزدی
- نیروی کار ساعتی
خوب است بدانید:
برای محاسبه عیدی و سنوات در سال کبیسه، در فرمول محاسبه عیدی و یا سنوات، تعداد روزهای کارکرد را 366 روز در نظر میگیریم.
همچنین برای محاسبه حقوق و دستمزد، اقلام حقوق پایه، پایه سنوات و مزایای شغلی به صورت روزانه در نظر گرفته میشوند.
تا اینجا با نحوه محاسبه عیدی و سنوات برای نیروی کار تمام وقت و با قرارداد کار دائم آشنا شدیم. در ادامه نحوه محاسبه عیدی و سنوات برای سایر گروهها مورد بررسی قرار میگیرد.
نحوه محاسبه عیدی و سنوات کارگران با قرارداد موقت
نحوه محاسبه عیدی و سنوات کارگران با قراردادهای موقت، بر اساس مدت زمان کارکرد آنها طی سال محاسبه و پرداخت میشود؛ به این ترتیب داریم:
فرمول محاسبه عیدی و پاداش | 365 ÷ (60 × تعداد روزهای کارکرد × (حقوق پایه روزانه+ پایه سنوات روزانه+ مزایای روزانه مستمر به تبع شغل)) |
محاسبه حق سنوات برای کارگران پاره وقت بر اساس مدت زمان کارکرد آنها محاسبه و پرداخت میشود.
فرمول محاسبه حق سنوات برای کارگران با قرارداد موقت | 365 روز ÷ (30 × تعداد روزهای کارکرد در سال × حقوق و مزد روزانه) |
نحوه محاسبه عیدی و سنوات کارگران پاره وقت
بر اساس ماده 39 قانون کار، مزد و مزایای کارگرانی که به صورت نیمهوقت و یا کمتر از ساعات قانونی تعیین شده به کار اشتغال دارند، به نسبت ساعات کار انجام یافته محاسبه و پرداخت میشود که عیدی و پاداش نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست. نحوه محاسبه عیدی و سنوات کارگران با قراردادهای پاره وقت و یا کمتر از ساعات قانونی به صورت زیر است:
فرمول محاسبه عیدی و پاداش | 365 ÷ (60 × تعداد روزهای کارکرد × (حقوق پایه روزانه + پایه سنوات روزانه + مزایای روزانه مستمر به تبع شغل)) |
محاسبه حق سنوات برای کارگران پاره وقت بر اساس مدت زمان کارکرد آنها محاسبه و پرداخت میشود.
فرمول محاسبه حق سنوات برای کارگران پاره وقت | 365 روز ÷ (30 × تعداد روزهای کارکرد در سال × حقوق و مزد روزانه) |
عیدی و سنوات کارگران فصلی و کارمزدی
قانون گذار در ماده واحده قانون مربوط به عیدی و پاداش سالیانه کارگران، عیدی و پاداش کارگرانی که به صورت فصلی، کارمزدی و یا با قراردادهای کمتر از یک سال به فعالیت در کارگاههای مشمول قانون کار مشغول به کار بودهاند، بر اساس 60 روز و به نسبت ایام کارکرد آنها در سال در نظر گرفته است. نحوه محاسبه عیدی و سنوات نیز به صورت زیر است:
فرمول محاسبه عیدی و پاداش | 365 ÷ (60 × تعداد روزهای کارکرد × (حقوق پایه روزانه + پایه سنوات روزانه + مزایای روزانه مستمر به تبع شغل)) |
برای کارگران کارمزدی، حقوق و دستمزد مبنای محاسبه وجوه عیدی و پاداش پایان سال، معادل متوسط کارمزد دریافتی آنان بر حسب مدت ایام کارکرد در سال است.
همچنین حق سنوات آنها بر اساس مدت زمان کارکرد آنها در طول سال محاسبه و پرداخت میشود.
فرمول محاسبه حق سنوات برای کارگران کارمزدی و فصلی | 365 روز ÷ (30 × تعداد روزهای کارکرد در سال × حقوق و مزد روزانه) |
نحوه محاسبه عیدی و سنوات کارگران ساعتی
برخی کارکنان به صورت ساعتی کار میکنند و حقوق ماهانه ثابتی ندارند؛ به بیان دیگر، دستمزد آنان در ماه متغیر است؛ محاسبه عیدی و پاداش این گروه، بر مبنای میانگین حقوق دریافتی 3 ماه پایانی قرارداد کاری آنان انجام میشود.
خوب است بدانید:
کارفرما موظف است به کارکنانی که به هر نحو در طی سال همکاری آنها با کارگاه قطع شده باشد، نسبت به مدت زمان کارکرد عیدی و پاداش پایان سال بپردازد؛ از جمله دلایل قطع همکاری میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- استعفای کارگر
- بازنشستگی یا از کارافتادگی کارگر
- اخراج کارگر
- ترک کار
کارفرما موظف است پس از احراز شرایط اخراج کارگر و یا ترک کار او کلیه مطالبات وی از جمله حقوق و دستمزد معوق و عیدی و سنوات او را بپردازد؛ بر اساس قوانین ترک کار، کارفرما در شرایط خاصی تنها میتواند از پرداخت حق سنوات کارگر خودداری نماید.
زمان پرداخت عیدی و سنوات کارگران
بر اساس تبصره 1 ماده واحده قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران، پرداخت عیدی و پاداش کارگران تنها در پایان سال انجام میشود؛ همچنین هر گونه پرداخت از این بابت در طول سال، مبلغ علیالحساب عیدی و پاداش آخر سال محسوب میشود.
در زمینه زمان پرداخت حق سنوات باید گفت: سنوات پایان خدمت معمولا پس از پایان قرارداد کار و یا پایان هر سال و در زمان تسویه حساب با کارکنان پرداخت میشود.
کلام آخر
محاسبه عیدی و سنوات یکی از حساسترین وظایف یک حسابدار است؛ زیرا در یک طرف کارفرما قرار دارد و کوچکترین اشتباه مجموعه را دچار چالش میسازد؛ در طرف دیگر کارگر و حقی که ممکن است از او ضایع گردد. در نتیجه بهتر است حسابداران باید با آموزش حسابداری حقوق و دستمزد اصولی در جهت کسب مهارتهای لازم بکوشند تا حقی از کسی ضایع نسازند.