مهلتهای قانونی ابلاغ و اقدام اوراق مالیاتی چگونه محاسبه میشود؟

یکی از امتیازاتی که قانون مالیاتها برای مودیان مالیاتی در نظر گرفته است، امکان اعتراض به اوراق مالیاتی و یا آرای هیئت‌ها در مهلت معین است. اما نکته مهم در این زمینه، نحوه محاسبه روز ابلاغ و اقدام است. زیرا عدم مراجعه و یا بی‌توجهی به مواعد قانونی ممکن است موجب تضییع حقوق مودیان شود. از این رو در این مقاله از سری مقالات آموزش رایگان مالیات بر آن شدیم تا شما را با نحوه محاسبه مواعد قانونی و در واقع محاسبه روز ابلاغ و اقدام جهت تکالیف مالیاتی آشنا نماییم. با ما همراه باشید.

چرا محاسبه روز ابلاغ و اقدام مهم است؟

همان گونه که می‌دانید بر اساس قوانین و بخشنامه های مالیاتی، مهلت شکایت بابت رای هیئت تجدیدنظر حل اختلاف به شورای عالی مالیاتی طبق ماده 251 قانون مالیات‌های مستقیم «یک ماه» از تاریخ ابلاغ رای است. تصور کنید رای هیئت تجدیدنظر در تاریخ 22 فرودین 1401 به شما ابلاغ می‌شود. در این صورت نحوه محاسبه مهلت تجدیدنظرخواهی چگونه است؟ مهلت قانونی اعتراض به رای مورد نظر کدام یک از روزهای 20، 21 یا 22 اردیبهشت است؟ يا فرض كنيد برگ ارائه دفاتر و اسناد به تاریخ 16 آذر به شما ابلاغ می‌شود و شما 15 روز مهلت دارید مدارک مورد نظر را تسلیم کنید، در این صورت آخرین مهلت ارسال اسناد و مدارک چه زمانی است؟

موعد یا مواعد قانونی در قانون مالیاتهای مستقیم به چه معناست؟

موعد (مواعد) قانونی به معنای مدت زمانی است که قانون مالیات‌های مستقیم برای انجام یک فرآیند اجرایی در اختیار طرفین دعوا یا کلیه اشخاص مرتبط با دعوا (اعم از مودیان و یا کارشناسان سازمان) قرار می‌دهد. این فرآیند اجرایی ممکن است انجام یک تکلیف باشد یا احقاق یک حق.

موعد قانونی برای انجام یک تکلیف است

اگر تکلیف مقرر در مهلت تعیین شده انجام نشود، فرصت انجام آن از بین می‌رود و شخص باید خود را برای تحمل ضمانت ‌اجرای آن آماده کند؛ به عنوان مثال در صورت عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر، شخص موظف به پرداخت 30% مالیات متعلق به عنوان جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیات بر درآمد (موضوع ماده 192 ق.م.م) است.

موعد قانونی برای احقاق یک حق است

در برخی موارد قانون حقی جهت دفاع از خود برای مودی در نظر گرفته است؛ به عنوان مثال برای اعتراض به برگ تشخیص مالیات، 30 روز مهلت تعیین شده است. در صورتی که مودی در این مهلت نسبت به مطالبه حق خود اقدام نکند، این فرصت را از دست خواهد داد.

مواد قانونی مربوط به محاسبه روز ابلاغ و اقدام

اولین نکته در زمینه مدیریت انجام تکالیف و یا احقاق حقوق، محاسبه مهلتهای قانونی نظیر دقت به نحوه محاسبه زمان اعتراض به رای دادگاه است. قوانین موجود برای محاسبه روز ابلاغ و اقدام بر اساس آیین دادرسی مدنی و قانون مالیاتهای مستقیم عبارت است از:

قانون اول

از نظر احتساب مهلت‌های قانونی (مواعد قانونی)، ماه 30 روز در نظر گرفته می‌شود (ماده 443 آیین دادرسی مدنی)

قانون دوم

مهلت قانونی خالص است؛ به بیان دیگر، در محاسبه مهلت‌های قانونی، روز ابلاغ و اقدام محاسبه نمی شود (ماده 445 آیین دادرسی مدنی)

قانون سوم

هرگاه آخرین روز مهلت یا موعد مقرر مصادف با تعطیل یا تعطیلات رسمی‌ یا عمومی گردد اولین روز بعد از تعطیل (یا تعطیلات مزبور) جزء مهلت یا موعد مقرر محسوب خواهد شد (تبصره 1 ماده 177 ق.م.م و 444 آیین دادرسی مدنی)

منابع محاسبه روز ابلاغ و اقدام

به این ترتیب، منابع قانونی برای محاسبه روز ابلاغ و اقدام عبارتند از:

• تبصره 1 ماده 177 ق.م.م
• مقررات آیین دادرسی مدنی راجع به ابلاغ

نکته: مطابق ماده 209 ق.م.م، جز در مواردی که در قانون مالیاتها مقرر شده، در مورد ابلاغ اورق مالیاتی، مقررات آیین دادرسی مدنی اجرا خواهد شد.

اما بدون نیاز به محاسبات آنلاین و تنها با اطلاع از سه قانون فوق، می‌توانید نسبت به محاسبه روز ابلاغ و اقدام در مهلت‌های قانونی اقدام نمایید.

نحوه محاسبه روز ابلاغ و اقدام

مهلت‌های قانونی به دو صورت به مودیان ابلاغ می‌شود:

• مهلتهایی که در قانون مالیاتها به صورت دقیق اعلام شده‌اند
• مهلت هایی که از یک تاریخ ابلاغ تعیین می‌شوند

نحوه محاسبه مهلتهای قانونی که در قانون صریحا اعلام شده اند

محاسبه برخی مواعد قانونی در قانون با ابهام روبرو نیست. به عنوان مثال ارسال اظهارنامه اشخاص حقیقی برای هر سال تا پایان خرداد ماه سال بعد و ارسال اظهارنامه مربوط به درآمد املاک (جز در موارد استثنا) تا پایان تیر ماه سال بعد است یا کسر و پرداخت مالیات تکلیفی حقوق، تا پایان ماه بعد از پرداخت حقوق تعیین شده است؛ در اینجا تنها تعطیل بودن روز اقدام تعیین شده می‌تواند بر مهلت قانونی موثر باشد.

البته گاهی بنا به دلایل مختلف، مهلتها تا روز مشخصی تمدید می‌شوند. به عنوان مثال در سال 1401 مهلت ارسال اظهارنامه اشخاص حقیقی به مدت یک ماه تمدید شد. به بیان دیگر، آخرین مهلت ارسال اظهارنامه اشخاص حقیقی، تا تاریخ 31 تیر 1401 تمدید شد؛ که از آنجا که 31 تیر ماه روز جمعه بود، آخرین مهلت ارسال اظهارنامه عملکرد، پایان روز 1 مرداد 1401 تعیین شد.

نحوه محاسبه مهلت هایی که از یک تاریخ ابلاغ تعیین می‌شوند

گاهی برخی مهلتها به صورت مدت زمانی از یک تاریخ ابلاغ، تعیین می‌شوند. در چنین مواردی محاسبه روز ابلاغ و اقدام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در واقع در پاسخ به این سوال که “ده روز از تاریخ ابلاغ یعنی چه؟” باید بگوییم در محاسبه روز ابلاغ و اقدام، روز ابلاغ و روز اقدام جهت فرآیند اجرایی در نظر گرفته نمی‌شود؛ بدین ترتیب 10 روز، از اولین روز بعد از ابلاغ اوراق تا آخرین روز قبل از اقدام قانونی با احتساب ایام تعطیلات میانی محاسبه می‌شود؛ تنها در حالتی که روز اقدام مصادف با تعطیلی باشد، اولین روز بعد از تعطیلات رسمی روز اقدام خواهد بود.

مثال نحوه محاسبه روز ابلاغ و اقدام مالیاتی

برای درک بهتر نحوه محاسبه روز ابلاغ و اقدام، به مثال‌های زیر توجه کنید:

مثال اول نحوه محاسبه روز ابلاغ و اقدام مالیاتی

پرسش: تصور کنید رای هیئت تجدیدنظر در تاریخ 23 فرودین 1401 به شما ابلاغ می‌شود. در این صورت مهلت قانونی اعتراض به رای مورد نظر کدام یک از روزهای 21، 22 یا 23 اردیبهشت است؟

پاسخ: محاسبه روز ابلاغ و اقدام بر اساس قوانینی که بالاتر به آنها اشاره شد، انجام می‌شود:

• قانون اول: ماه را 30 روز باید در نظر بگیرید؛ پس 31 روزه بودن فروردین در این خصوص بی‌تاثیر است
• قانون دوم: روز ابلاغ و اقدام جزء مهلت قانونی محسوب نمی‌شود؛ یعنی روز 23 فرودین جزء موعد نیست بلکه شمارش 30 روز از 24 فروردین شروع می‌شود؛ حال اگر از 24 فروردین، 30 روز شمارش کنیم، به 22 اردیبهشت می‌رسیم؛ اما از آنجا که روز اقدام نیز جزء مهلت محاسبه نمی‌شود، مودی تا پایان وقت اداری روز 23 اردیبهشت 1401 فرصت دارد تا به رای هیئت تجدیدنظر اعتراض کند
• قانون سوم: اما از آنجا که روز 23 اردیبهشت مصادف با روز جمعه است، در این صورت مودی تا پایان وقت اداری روز 24 اردیبهشت فرصت دارد به رای هیئت اعتراض نماید

مثال دوم نحوه محاسبه روز ابلاغ و اقدام مالیاتی

پرسش: مهلت اعتراض به برگ تشخیص 30 روز از تاریخ ابلاغ آن است؛ بنابراین اگر برگ تشخیص در تاریخ 2 اسفند ماه ابلاغ شود، آخرین مهلت اعتراض به برگ تشخیص چه زمانی خواهد بود؟

پاسخ: بر اساس قوانین محاسبه روز ابلاغ و اقدام داریم:

• قانون دوم: 30 روز از روز 3 اسفند آغاز و روز 3 فروردین، روز اقدام محسوب می‌شود
• قانون سوم: چون هر سال، روز 3 و روز 4 فروردین تعطیل رسمی است؛ بنابراین آخرین مهلت اعتراض به برگ تشخیص روز 5 فروردین خواهد بود (مشروط بر اینکه این روز مصادف با روز تعطیل نباشد)

! نکته

در مواردی که مهلت قانونی، به تعداد «روز» مشخص شده است (مانند 20 روز)، قانون اول خود به خود اجرا می‌شود؛ بنابراین برای تعیین روز ابلاغ و اقدام قوانین دوم و سوم ملاک عمل خواهد بود.

کلام آخر

یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین مالیات منصفانه، توجه به محاسبه روز ابلاغ و اقدام جهت انجام تکالیف مالیاتی و یا تعیین تکلیف اوراق مالیاتی است. از این رو در این مقاله با ارائه سه قانون مهم نحوه محاسبه مهلتهای قانونی را به شما آموختیم. اما آنچه از اهمیت بیشتری برخوردار است، انجام صحیح تکالیف و یا تهیه دفاعیه مناسب جهت ارائه به مراجع ذی‌ربط است؛ این مهم جز با آموزش کاربردی مالیات امکان پذیر نیست.

پرشین حساب با ارائه دوره آموزش مالیات جامع علاوه‌بر آموزش دقیق نحوه انجام تکالیف، شما را با شیوه‌های قانونی کاهش مالیات و دفاع از خود در هیئت‌های مالیاتی آشنا می‌سازد.