فهرست مطالب


به نام خدا و عرض سلام خدمت شما عزیزان همراه.امروز در ادامه مطالب ارائه شده در قبل، مبحث مربوط به حسابداری دولتی را پی می گیریم و مراحل خرج (هزینه) را بررسی می کنیم.

مراحل خرج (هزینه) در دستگاه های دولتی

استفاده از اعتبارات مصوب سالانه تابع مراحل و تشریفات قانونی خاصی است. مراحل و مقررات مربوط به انجام هزینه در قوانین مالی و محاسباتی کشورها پیش بینی گردیده است و رعایت آن از طرف مسئولین الزامی گردیده است.
مراحل خرج به مراحلی اطلاق می گردد که به ترتیب و طبق مقررات با تایید و نظارت مقامات مسئول یک دستگاه دولتی باید طی شود تا کالایی تحویل و یا خدماتی انجام گیرد و یا بطور کلی دینی بر ذمه دولت ایجاد شود.

ماده 52 قانون محاسبات عمومی کشور در این مورد چنین اشعار می دارد:
پرداخت هزینه ها به ترتیب پس از طی مراحل تشخیص ، تامین اعتبار ، تعهد ، تسحیل ، حواله و یا اعمال نظارت مالی به عمی خواهد آمد.
بر اساس این ماده قانونی می توان گفت مراحل خرج در دستگاه های دولتی ایران به ترتیب شامل تشخیص ، تامین اعتبار ، تعهد ، تسحیل ، صدور حواله ، نظارت مالی (نظارت قبل از خرج) و پراخت است.

مراحل خرج در حسابداری دولتی

1- تشخیص هزینه در حسابداری دولتی

بر اساس ماده 17 قانون محاسبات عمومی کشور، تشخیص عبارت است از تعیین و انتخاب کالا و خدمات و سایر پرداخت هایی که تحصیل یا انجام آنها برای نیل به اجرای برنامه های دستگاه های اجرایی ضروری است. اختیار و مسئولیت تعیین و انتخاب کالا و خدمات برای اجرای برنامه های مصوب دستگاه دولتی به عهده وزیر وزارتخانه یا رئیس دستگاه دولتی و یا کسانی است که از طرف آنها مجاز به انجام این قبیل امور هستند.

2- تامین اعتبار در حسابداری دولتی

بر اساس ماده 18 قانون محاسبات عمومی کشور ، تامین اعتبار عبارت است از اختصاص دادن تمام یا قسمتی از اعتبار مصوب برای هزینه معین. تامین اعتبار دومین مرحله از مراحل خرج است. درخواست خرید کالا که مورد موافقت و تایید رئیس دستگاه اجرایی یا فرد مجاز از طرف او قرار گرفته برای تامین اعتبار به ذیحسابی و امور مالی موسسه ارجاع می شود.
در صورتیکه خرید کالا یا خدمت مورد درخواست ، قانونی بوده و اعتبار تخصیص یافته کافی هم برای آن موجود باشد، با دستور ذیحساب، قسمتی از اعتبار برای خرید کالا یا خدمات اختصاص خواهد یافت.

3- تعهد در حسابداری دولتی

بر اساس ماده 19 قانون محاسبات عمومی کشور، تعهد عبارت است از ایجاد دین بر ذمه دولت ناشی از :

  •  تحویل کالا یا انجام خدمت
  • اجرای قراردادهایی که اب رعایت مقررات منعقد شده باشد
  •  احکام صادر شده از مراجع قانونی و ذیصلاح
  •   پیوستن به قراردادهای بین المللی و عضویت در سازمان ها یا مجامع بین المللی با اجازه قانون

همانطور که مشخص شد ، تعهد یعنی ایجاد دین بر ذمه دولت که اساسا به دلیل تحویل کالا یا انجام خدمت و یا اجرای قرارداد ایجاد می گردد.
این مرحله از خرج به تحویل کالا یا انجام دادن خدمت و یا اجرای قرارداد اختصاص دارد که قبلا ضرورت خرید یا انجام و اجرای آن توسط مقام مجاز دستگاه اجرایی تشخیص داده شده و برای پراخت بهای تمام شده آن ، اعتبار تخصیص یافته لازم اندوخته گردیده است .
به عبارت دیگر تعهد یعنی بدهی ایجاد شده بر اثر تحویل کالا یا انجام دادن خدمت یا اجرای قراردادهایی که برابر مقررات منعقد شده است .

4- مرحله تسجیل در حسابداری دولتی

مطابق ماده 20 قانون محاسبات عمومی کشور، تسجیل عبارت است از تعیین میزان بدهی قابل پرداخت به موجب اسناد و مدارک اثبات کننده بدهی. پس از تحویل کالا یا انجام خدمت، مقام مجاز خرج ، مبلغ مندرج درصورتحساب یا صورت وضعیت را مورد موافقت قرار داده و یا پس از تعدیل ، مورد موافقت قرار می دهد.
با انجام این مرحله در واقع بدهی قابل پرداخت ناشی ازتحویل کالا یا انجام خدمت تعیین شده و مورد تایید قرار می گیرد.

5- صدور حواله ( دستور پرداخت) در حسابداری دولتی

مطابق با ماده 21 قانون محسابات عمومی کشور ، حواله اجازه ای است که کتبا به وسیله مقامات مجاز وزارتخانه یا موسسه دولتی و یا شرکت دولتی و یا دستگاه های اجرایی و یا نهاد های عمومی غیر دولتی و یا سایر دستگاه های اجرایی برای تادیه تعهدات و بدهی های قابل پرداخت ازمحل اعتبارات مربوط عهده ذیحساب در وجه ذی نفع صادر می گردد.
همهنطور که مشخص شد ، حواله یا اجازه کتبی است که برای پرداخت بدهی های قابل پرداخت ناشی از تحویل کالا و ارائه خدمات توسط مقام مجاز دستگاه اجرایی صادر می گردد.

6- نظارت مالی (نظارت قبل از خرج) در حسابداری دولتی

همانطور که پیش از این نیز بدان اشاره شد ، نظارت مالی یعنی اینکه ذیحساب ، قبل از پرداخت هر وجهی نظارت نماید که آیا قوانین و مقررات مالی حاکم بر مصرف آن وجه در انجام 5 مرحله قبلی رعایت شده است یا خیر.
به بیان دیگر در این مرحله ، ذیحساب دستگاه دولتی اطمینان حاصل می کند که وجهی را که دستور پرداخت آن ت.سط مقام مجاز دستگاه دولتی صادر گردیده ، مطابق قوانین و مقررات مالی باشد.

7- پرداخت در حسابداری دولتی

این مرحله آخرین مرحله خرج است. بر اساس ماده 23 قانون محاسبات عمومی کشور، هزینه عبارت از پرداخت هایی است که بطور قطعی به ذینفع در قبال تعهد یا تحت عنوان کمک یا عناوین مشابه با رعایت قوانین ومقررات مربوط صورت می گیرد. برای تقویت کنترل های داخلی سازمان های دولتی ، پرداخت ها اساسا از طریق حساب های بانکی و صدور چک انجام می گیرد.

به منظور برقراری کنترل های لازم بر انجام هزینه های دستگاه های دولتی ، مراحل خرج به دو مرحله کلی تر تحت عنوان مرحله اداری و مرحله مالی تقسیم می شود.
مرحله اداری خرج شامل: تشخیص ، تعهد ، تسجیل و صدور حواله توسط مقام مجاز دستگاه اجرایی است
مرحه مالی خرج شامل: تامین اعتبار ، اعمال نظارت مالی و پرداخت توسط ذیحساب به عمل می آید

مطالب مرتبط با این بخش:

مبانی حسابداری دولتی (بخش اول)

مبانی حسابداری دولتی (بخش دوم)

مبانی حسابداری دولتی (بخش سوم)

مبانی حسابداری دولتی (بخش چهارم)

مبانی حسابداری دولتی (بخش پنجم )

در پایان امیدوارم با مطالعه دقیق شش بخش مبانی حسابداری دولتی ،توانسته باشید بهتر با حسابداری دولتی آشنا شوید .

خسته نباشید .

اعظم رزی

پر بحث ترین مقالات مرتبط

دیگر مقالات مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شروع نامنویسی دوره حضوری آنلاین ۳۳ ام صفرتاصدمالیات ۱۴۰۲

آخرین بروزرسانی ها :

بروز ترین دوره ها :