مصاحبه با نویسنده کتاب مجموعه قانون و مقررات مالیاتی

سلام به همه شما دوستان خوب و همیشه همراه پرشین حساب. شاید برای خیلی از ما ارتباط برقرار کردن با متن قانون مالیات‌های مستقیم سخت باشه. اما باید بدونید هستند افراد بزرگی که برای راحتی ما و نشون دادن حقوق‌مون به ما زحمت‌های زیادی کشیدند؛ تا مالیات را به زبان ساده در اختیار ما بذارند. امروز قصد داریم با آقای احمد زارع مقدم، نویسنده کتاب مجموعه کامل قانون و مقررات مالیاتی، صحبت کوتاهی داشته باشیم. امیدواریم راهنمایی‌های ارزنده ایشون، راهگشای همه ما در مسیر آشنایی با مالیات و قوانین مالیاتی باشه.

سلام خدمت استاد پرتوان جناب آقای احمد زارع مقدم

پیش از هر صحبتی، بابت وقت و حوصله‌ای که برای پاسخ به این مصاحبه اختصاص می‌دهید، کمال تشکر را داریم. امیدواریم با انتشار این مصاحبه در پرشین حساب، فعالان حوزه حسابداری و مالیات بیشتر با زحمات و دستاوردها و همچنین تجربیات ارزشمند شما آشنا شوند. برای کوتاه کردن سخن، بدون مقدمه چینی سوالات را خدمتتان مطرح می‌کنم تا از سخنان شیوا و استادانه شما بهره ببریم:

زندگی‌نامه

خیلی دوست داریم شرح زندگی‌نامه شما را از زبان خودتان بشنویم

با عرض سلام و خسته نباشید خدمت دوست عزیزم جناب آقای میثم حاجی محمدی که برای توسعه بازار مالی و مالیاتی کشور زحمت می‌کشند، و دنبال کنندگان خوب پرشین حساب.

اطلاعات شخصیتی

احمد زارع مقدم هستم، متولد شهرستان آران و بیدگل در استان اصفهان. از کودکی به مطالعه و تحقیق علاقه‌ی زیادی داشتم و همین موضوع موجب موفقیتم در تحصیل شد. با مدرک کارشناسی ارشد در رشته مدیریت دولتی، گرایش مالی فارغ‌التحصیل شدم. چون رتبه اول کنکور کارشناسی ارشد بودم، امکان تحصیل در مقطع دکترا را هم داشتم. اما از آنجا که به دلیل مشغله کاری شرایط حضور در دانشگاه محل تحصیل دکترا در تهران را نداشتم، متاسفانه موفق به تحصیل در این مقطع نشدم و به مدرک کارشناسی ارشد برای ادامه خدمت اکتفا کردم.

خدمت در سازمان امور مالیاتی

در سال 69 در سمت کمک ممیز به استخدام وزارت امور اقتصادی و دارایی شهرستان کاشان در آمدم و به ترتیب در سمت‌های ممیز مالیاتی (سال 71)، سرممیز مالیاتی که اخیرا با عنوان رئیس گروه مالیاتی نامیده می‌شود (سال 77)، و ممیز کل مالیاتی (سال 83) خدمت کردم. در سال 89 به عنوان رئیس اداره امور مالیاتی آران و بیدگل انتخاب شدم و مدت 6 سال در این سمت فعالیت کردم. در نهایت در سال 95، معاونت مدیر کل امور مالیاتی استان اصفهان در شاهین‌شهر و برخوار را پذیرفتم؛ و در سال 98 پس از 31 سال خدمت صادقانه در سازمان امور مالیاتی کشور، با درخواست شخص خودم بازنشسته شدم.

سایر خدمات

هم‌زمان با خدمت در سازمان امور مالیاتی، از سال 77 به تدریس در دانشگاه‌های آزاد اسلامی، پیام‌نور و علمی کاربردی نیز مشغول بودم؛ و سعی کردم اطلاعاتم را با تالیف کتاب‌هایی در زمینه مالیات و حسابداری در اختیار علاقمندان قرار دهم. همچنین مقالاتی در نشریات مختلف نظیر روزنامه دنیای اقتصاد و ماهنامه سامان، نشریه اختصاصی وزارت امور اقتصادی و دارایی، در خصوص مباحث اجتماعی، اقتصادی و مالیات به چاپ رساندم.

وقتی من مالیات را به زبان ساده نوشتم

علاقه‌مندی شما به حوزه امور مالیاتی و تحقیق و مطالعه از چه زمانی شکل گرفت؟

از زمان کودکی علاقه‌ی زیادی به مطالعه و تحقیق داشتم. همیشه کتاب‌های مختلف و البته متناسب با سن و علایقم مطالعه می‌کردم. زمانی که در اداره دارایی استخدام شدم، مطالعاتم نیز در حوزه مسائل مالیاتی بیشتر شد تا جایی که معمولا در آزمون‌های مالیاتی در سطح کشور جز رتبه‌های نخست بودم. مطالعات و تحقیقاتی که در زمینه مسایل مالیاتی داشتم موجب شد تسلط زیادی در این حوزه پیدا کنم؛ از این رو در سال 89 در ماهنامه سامان، ستونی با نام «قانون مالیات‌ها به زبان ساده» به من اختصاص داده شد. آموزش‌هایم را از اولین ماده قانون مالیات‌های مستقیم، شروع کردم و به همین ترتیب تمامی مواد قانونی را برای همکاران و مودیان با زبان ساده به رشته تحریر در آوردم.

تالیف کتاب

پس از آن تصمیم گرفتم این مطالب را به صورت کتابی تدوین کنم. کتاب من با نام «مجموعه کامل قانون و مقررات مالیاتی به انضمام 200 نکته راهبردی» در سال 90 منتشر شد؛ و در همان سال به عنوان کتاب برتر در ششمین همایش برتر مالیه عمومی انتخاب شد. بعد از آن هم برای کمک به فعالان این حوزه کتاب‌های دیگری نوشتم.

سایر کتاب

• مجموعه کامل قانون و مقررات مالیاتی به انضمام 200 نکته کاربردی
• کتاب حسابداری مالیاتی
• کتاب قانون مالیات بر ارزش افزوده به انضمام واژه‌نامه تفصیلی
• مجموعه سوالات چهارگزینه‌ای قانون مالیات‌های مستقیم
• مجموعه پرسش‌های چهارگزینه‌ای قانون مالیات‌های مستقیم

 دو اثر جاوید آقای زارع مقدم

یکی از بزرگترین آثار و منابع مالیاتی کشور، کتاب حضرت‌عالی با عنوان مجموعه قوانین و مقررات مالیاتی است. به نظر شما چه افرادی می توانند بیشترین بهره برداری را از این کتاب کاربردی نمایند؟

هدف من از تهیه این کتاب، ارائه قانون مالیات‌ها به صورت شفاف برای همه‌ی افراد بود. به صورتی که هم همکاران عضو سازمان و هم مودیان گرامی بتوانند به آسانی از آن استفاده کنند؛ و نکته‌ای برای کسی پوشیده نماند.

اطلاع ماموران سازمان و مودیان از قوانین، تنش بین آنها را کاهش می‌دهد. آگاهی مامور مالیاتی از قوانین، موجب سهولت تفهیم تکالیف مالیاتی به مودی می‌شود. آگاهی کامل مودی از قوانین، موجب می‌شود بتواند از تسهیلاتی که قانون در اختیارش قرار داده به خوبی استفاده کند؛ و اعتراضی به رای صادر شده نداشته باشد.

در این صورت چه نیازی هست که مودی به فرار مالیاتی و دور زدن قانون فکر کند؟

این کتاب مرجع خوبی هم برای همکاران مالیاتی و هم برای برای مودیان مالیاتی است. مدیران مالی، حسابداران، و حتی مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره می‌توانند با اطلاع از مفاهیم قانون تکالیف خود را بهتر و راحت‌تر انجام دهند. دانشجویان و اساتید دانشگاه هم برای فهم بهتر دروس مالیاتی می‌توانند از این کتاب استفاده نمایند.

 

آقای زارع مقدم مجموعه پرسش‌های چهارگزینه‌ای شما برای دوستانی که قصد ورود به حوزه مشاورین رسمی و آزمون‌های مهم مثل حسابدار رسمی و کارشناس رسمی را دارند بارها و بارها کاربرد داشته، نظر شما در این خصوص چیست؟

از لطف شما و دوستان عزیز سپاسگزارم. در این کتاب تمام موارد مربوط به قانون مالیات‌های مستقیم به صورت چهار گزینه‌ای و بسیار ساده و روان مطرح شده است. یک نکته‌ی مهم در مورد این کتاب این است که در کنار پاسخ هر تست شماره ماده قانونی مربوطه برای اطلاعات بیشتر در اختیار خوانندگان قرار گرفته است. به همین خاطر برای آزمون‌های حسابدار رسمی و کارشناسان رسمی مفید است.

به روز شدن در حوزه مالیات

چه منابعی را برای به‌روز شدن در حوزه مالیات پیشنهاد می‌کنید؟

بهترین مرجع برای کسب کامل‌ترین و به روزترین اطلاعات، سایت سازمان امور مالیاتی کشور، intamedia.ir، است. این سایت اطلاعات کاملی در زمینه متن قانون مالیات، بخشنامه‌ها و حتی مصاحبه‌های مقامات ارشد سازمان امور مالیات در اختیار کاربران قرار می‌دهد. استفاده از سایت‌های مالی و مالیاتی از جمله سایت پرشین حساب، که اطلاعات خوب و جامعی دارد به دوستان توصیه می‌کنم. برخی از همکاران هم کتاب‌هایی در حوزه مالیات نوشته‌اند که می‌توانند به عنوان مرجع جهت به روزرسانی و افزایش اطلاعات استفاده شوند.

مسیر سخت ورود به عرصه مالیات

کمی از سختی‌ها و مشکلات مسیر کارتان بفرمایید. آیا در مسیر خدمت در نهاد مالیاتی، این سختی‌ها باعث دلسردی و خستگی شما می‌شد؟

فعالیت در زمینه امور مالیاتی و رسیدگی به پرونده‌های مالیاتی از جمله کارهای سخت و پرمشقت است، و استرس‌های خاص خودش را دارد. هرچه پرونده سنگین‌تر باشد اضطراب ممیز هم بیشتر است زیرا یک اشتباه کوچک ممکن است خسارت‌های جبران ناپذیری برای وی به دنبال داشته باشد.

قطعا برای من هم مشکلاتی پیش آمده، اما هیچ‌گاه باعث دلسردی من نشد. من به کارم علاقه‌مند بودم و هدفم خدمت به نظام مالیاتی و مودیان گرامی بوده و هست. همیشه سعی کرده‌ام حقی از کسی ضایع نکنم و در حد توانم به مودیان گرامی خدمت کنم.

چه پیشنهادی برای کسانی که تازه می‌خواهند وارد این حوزه بشوند دارید؟ چه مسیری پیش روی آن‌هاست؟

به نظر من افرادی که علاقمند به کار مالیات هستند، به دو دسته تقسیم می‌شوند:

گروه اول: افرادی هستند که تمایل دارند وارد سیستم مالیاتی شوند. این افراد باید در کنار علاقمندی به این کار، اطلاعات مالیاتی کاملی داشته باشند و دائما خود را به روز کنند. اما باید بدانند که شغل سختی پیش رو دارند و برای موفقیت در کار بایستی پشتکار زیادی داشته باشند.

گروه دوم: طرف مقابل سیستم مالیاتی مانند حسابداران و مدیران مالی هستند. آنها نیز مانند گروه اول وظیفه سخت و خطیری پیش رو دارند. این افراد بایستی اطلاعات به روزی داشته و با آرامش و دقت به انجام تکالیف مالیاتی بپردازند. آنها همچنین باید بدانند که یک اشتباه کوچک آنها ممکن است باعث درگیری شرکت با مشکلات مالی و مالیاتی زیادی شود؛ که گاهی منجر به پرداخت خسارت و یا حتی تعطیلی آن بنگاه اقتصادی شود.

پیشنهاد میشود بخوانید: خط قرمز مالیاتی چیست؟ و راه حل های کاربردی عبور از آن چیست؟

حذف دفاتر قانونی

سوالی که خیلی در محافل اقتصادی مطرح می‌شود پیرامون حذف دفاتر قانونی است. با توجه به اینکه شرکت‌ها از نرم افزارهای حسابداری و گزارشات استفاده می‌کنند و سازمان مالیاتی نیز به این سو رفته، چرا اقدامی صورت نمی‌گیرد؟

سازمان امور مالیاتی در این زمینه، اقداماتی را آغاز کرده است. اما هنوز زیرساخت‌های مناسب برای حذف دفاتر قانونی کامل نیست. هنوز هم شرکت‌هایی هستند که به صورت دقیق و کامل از نرم‌افزار استفاده نمی‌کنند. به همین خاطر نمی‌توان صرفا بر اساس نرم‌افزارهای حسابداری و یا گزارشات، مالیات را محاسبه و مطالبه کرد.

توصیه‌ به مدیران 

شما بعنوان یکی از مدیران مجرب نهاد مالیاتی کشور، برای مدیران کسب وکارهای جدید و فعالان فعلی چه توصیه‌هایی دارید؟

من کوچک‌تر از آن هستم که توصیه‌ای بکنم. اما به عنوان یک دوست خدمتتان عرض می‌کنم که از آنجا که علم پیشرفت کرده و اطلاعات مردم افزایش پیدا کرده، استفاده از روش‌های سنتی پیشین جوابگو نیست. مدیران باید دیدگاهشان را در مورد تولید کالا و خدمات و کسب و کارها عوض کنند. به نظر من استفاده از تکنولوژی‌های روز مانند فضای مجازی، فعالیت‌های اینترنتی و دورکاری بسیار مناسب است؛ زیرا هزینه کمتر و درآمد بیشتری دارد.

نحوه پیگیری تراکنش‌های مشکوک

بحث تراکنش‌های بانکی یکی از موضوعات داغ این روزهاست، نظر حضرت‌عالی در مورد توجه کلیه افراد جامعه نسبت آن چیست؟ آیا بطور جدی اجرایی و پیگیری خواهد شد؟ خیلی‌ها سوالشان این است: اگر اقدامی نکنیم چگونه متوجه تراکنش‌های مشکوک خواهند شد؟

بر اساس تغییراتی که از ابتدای سال 95 در قانون مالیات‌ها اعمال شده، به صراحت عنوان شده که سازمان امور مالیاتی کشور، می‌تواند به حساب‌های بانکی اشخاص دسترسی داشته باشد؛ و از آن طریق اطلاعات بانکی آنها را به دست آورد. سازمان برنامه دارد که همه‌ی تراکنش‌های مشکوک حتی تراکنش‌هایی که مبالغ خیلی زیادی ندارند مورد بررسی قرار دهد؛ در نتیجه امکان پنهان‌کاری و فرار مالیاتی وجود ندارد.

مودیان باید از عواقب پنهان‌کاری اطلاع داشته باشند. توصیه می‌کنم مودیان مخصوصا کسانی که فعالیت‌هایشان شامل بخش‌هایی است که در دفاتر ثبت نشده، با راهنمایی مشاوران مالیاتی حساب‌هایشان را شفاف‌سازی کنند.

نقش تاثیرگذار مشاوران مالیاتی

نقش مشاوران مالیاتی در کاهش جرائم و هزینه‌های مالیاتی را طی چندین سال خدمتتان چگونه ارزیابی می‌کنید؟

مشاوران مالیاتی مانند وکلا در سیستم قضایی کشور هستند. اگر مودیان از راهنمایی‌های مشاوران مالیاتی استفاده کنند، می‌توانند مشکلات مالیاتی پیش روی خود را به خوبی حل کنند.

با کمک مشاور می‌توانند جرائم و هزینه‌های مالیاتی خود را کاهش بدهند؛ از مشکلاتی که برای شخصیت حقیقی و حقوقی آنها پیش می‌آید جلوگیری کنند؛ و همچنین از تسهیلاتی که قانون در اختیارشان قرار داده به خوبی استفاده کنند. از این رو توصیه می‌کنم حتما مودیان گرامی از اطلاعات مشاوران مالیاتی استفاده کنند. مخصوصا مشاورانی که عضو جامعه مشاوران رسمی ایران هستند؛ زیرا سازمان امور مالیاتی بر آنها نظارت دارد.

حمایت از کسب و کارها

بابت وقتی که به ما اختصاص دادید خیلی از شما سپاسگزاریم و خوشحال می‌شویم در پایان از توصیه‌های شما برای کاربران پرشین حساب استفاده کنیم.

من هم از تیم پرشین حساب بابت فرصتی را در اختیارم قرار دادند، تشکر میکنم. همچنین از جناب آقای حاجی محمدی عزیز که از دوستان قدیمی من هستند و ارادت خاصی نسبت به ایشان دارم، بسیار متشکرم. فعالیت‌های ایشان که باعث تحولات اساسی در جامعه حسابداری و مالیاتی کشور شده، قابل تقدیر هست.

در آخر چنانچه مودیان محترم مالیاتی تمایل داشته باشند، من به عنوان عضو کوچکی از جامعه مشاوران رسمی، در خدمت این عزیزان هستم. ان‌شاالله به زودی همکاری خوب و نزدیکی با پرشین حساب خواهیم داشت.