منو
دوستان عزیز پرشین حساب سلام. اگر شما مدیر شرکت باشید یا مشاور مالی آن و یا حتی اگر حسابدار شرکت هستید و کار مشاوره مالی آن شرکت را انجام می‌دهید؛ گاهی بین یک دوراهی قرار می‌گیرید و نیاز به تصمیم گیری منطقی دارید مثلا دوراهی در حسابداری مقایسه اجاره دارایی در مقابل خرید آن دارایی. در واقع برای برای مقایسه خرید یا اجاره دارایی ابتدا جریان نقدینگی خالص حاصل از هر کدام را به دست آورده و سپس ارزش فعلی این جریان‌ها (خالص ارزش فعلی جریان‌های نقدی) را محاسبه می‌کنیم.
گاهی شرکت شما نیاز به یک دارایی دارد که آن دارایی در بازار به دو طریق یافت می‌شود. هم می توانید آن را خریداری کرده و علاوه بر استفاده مالی از آن دارایی مالکیت آن را نیز برای خود نگه‌دارید و هم می توانید آن را اجاره نموده و از مخاطره ناشی از تملک آن دارایی و زیان ناشی از استهلاک و نابابی آن رهایی یابید. اما هریک از این روش‌ها، هم مزایایی دارد و هم معایبی و بسته به این که شرکت شما برای چه مدت و تحت چه شرایطی نیاز به آن دارایی دارد می‌تواند مسیر تصمیم گیری تان را مشخص نماید. ابتدا یک گفتار کلی راجع به این معایب و مزایا داشته باشیم و سپس یک مثال کاربردی را تجربه کنیم.
وقتی دارایی را اجاره می‌کنیم، به این دلیل که هزینه نگهداری به عهده موجر است، در صورت نابابی هزینه‌ای که مستاجر متحمل می‌شود خیلی کمتر است از حالتی که دارایی خریداری شده باشد. بنابراین اجاره دارایی در صورت نابابی نوعی صرفه‌جویی در هزینه می‌باشد. این شاید یک مزیت باشد ولی همیشه این فرض صحیح نیست و ممکن است خریداری یک دارایی و استفاده از آن و سپس واگذاری آن در صورت افزایش بها، ارزش اسقاطی آن حتی بیشتر از بهای خرید آن باشد (در بازارهای با تورم شدید) که در این صورت نه تنها هزینه نگهداری آن به صفر می‌رسد بلکه سود حاصل از این کار حتی ممکن است بیشتر از هزینه اجاره‌ای که متحمل می‌شویم باشد.
در مورد ارزش اسقاطی دارایی هم بگوییم که هرچه ارزش اسقاطی دارایی کمتر باشد موجر در صدد است که جهت بیشترین استفاده ممکن از دارایی، اجاره آن را تا جایی که ممکن است بالا ببرد و در مقابل اگر ارزش اسقاطی آن بیشتر باشد موجر برای اینکه بازده مناسب‌تری از سرمایه‌گذاری خودش داشته باشد اجاره بها را کمتر می‌گیرد و این برای اجاره کننده اقتصادی‌تر از آن است که آن را خریداری کند.
مورد دیگر اینکه اجاره دارایی موجب می‌شود فشار کمتری بر نقدینگی شرکت در مقایسه با خرید آن دارایی وارد شود. به این دلیل که هزینه اجاره معمولا بصورت دوره ای و حالتی اقساط گونه می‌باشد در صورتی که خرید دارایی مبلغ نقد بیشتری را به صورت یکجا متحمل شرکت می‌نماید.
اما در مواردی نیز اجاره دارایی همراه با پیش‌پرداخت یا سپرده‌گذاری است که این سپرده ممکن است به اندازه پیش پرداخت خرید دارایی و یا حتی بیشتر از آن باشددر این صورت اجاره دارایی هزینه ثابتی را به شرکت تحمیل میکند و این هزینه ممکن است قدرت پرداخت وجه نقد شرکت را کاهش دهد. اما یک مثال کاربردی از اینکه اجاره بهتر است یا خرید؟
شرکتی می‌تواند ماشین آلاتی را خریداری یا اجاره کند. استفاده از این ماشین آلات درآمد سالانه شرکت را به میزان 8،640،000 ریال افزایش دهد و هزینه های عملیاتی شرکت را در صورت خرید ماشین آلات به میزان 5،760،000 ریال و درصورت اجاره آن به میزان 5،952،000 ریال کاهش می دهد. عمر مفید این ماشین آلات 10 سال است و پس از سال دهم باید جایگزین شود. نرخ مالیات شرکت 10 درصد است. جدول زیر اطلاعات خرید و اجاره این دارایی را نشان می دهد. شما به عنوان مشاور مالی شرکت بفرمایید که کدام به صرفه‌تر است؟ آیا شرکت این دارایی را بخرد یا آن را اجاره نماید؟
| شرح | مقدار |
| قیمت خرید | 48،000،000 ریال |
| عمر مفید | 10 سال |
| ارزش اسقاط خالص بعد از مالیات مورد انتظار | 1920،000 ریال |
| افزایش درآمد بر اثر استفاده از دارایی | 8،640،000 ریال |
| کاهش هزینه عملیاتی ناشی از استفاده دارایی | 5،760،000 ریال |
| استهلاک سالانه به روش خط مستقیم | 4،800،000 ریال |
| نرخ تنزیل جریان نقدینگی پس از پرداخت مالیات | 15% |
| اجاره (پرداخت در ابتدای دوره مالی ) | 12،000،000 ریال |
| عمر مفید دارایی | 10سال |
| افزایش درآمد بر اثر استفاده از دارایی | 8،640،000 ریال |
| کاهش هزینه عملیاتی بر اثر استفاده از دارایی | 5،952،000 ریال |
| نرخ تنزیل جریان نقدینگی پس از پرداخت مالیات | 18% |
همانطور که گفته شد برای مقایسه بین این دو روش ابتدا جریان نقدینگی خالص حاصل از هر کدام را به دست آورده و سپس ارزش فعلی این جریان‌ها (خالص ارزش فعلی جریان‌های نقدی) را محاسبه می‌کنیم.
برای هر کدام از روش‌های حسابداری مقایسه اجاره دارایی در مقابل خرید، ارزش فعلی جریان‌های نقدی هر روش را با هزینه‌ای که برای خرید یا اجاره آن درایی پرداخت شده مقایسه می‌کنیم و مابه‌التفاوت‌ها را تحت عنوان خالص ارزش فعلی سرمایه‌گذاری محاسبه می‌نماییم. هر روشی که خالص ارزش فعلی آن بیشتر بود آن روش به صرفه‌تر خواهد بود.
چرا که خالص ارزش فعلی بزرگتر نشان می دهد که با مبلغ سرمایه گذاری مورد نظر می توانیم جریانات نقدی بیشتری کسب نموده و یا همان جریانات نقدی را با سرمایه گذاری مبلغ کمتری می‌‌توانیم کسب نماییم.
در صورت خرید
محاسبه مالیات:
افزایش در سود مالیاتی = افزایش در درامد+کاهش در هزینه –هزینه استهلاک سالانه
9،600،000 ریال= 4،800،000-5،760،000+8،640،000
افزایش در هزینه مالیات قابل پرداخت 960،000 ریال = 10%*9،600،000
خالص جریان نقدینگی = افزایش در درامد + کاهش در هزینه – افزایش در هزینه مالیات
13،440،000 ریال = 960،000-5،760،000+8،640،000
| افزایش در درآمد | کاهش در هرینه عملیاتی | هزینه استهلاک | هزینه مالیات | خالص جریان نقدی |
| 8،640،000 | 5،760،000 | 4،800،000 | 960،000 | 13،440،000 |
این جریان نقدینگی برای مدت 10 سال به همین شکل ادامه دارد علاوه بر این در پایان سال دهم ارزش اسقاط این دارایی به جریان نقدینگی افزوده می شود (1،920،000 ریال).
اینک برای محاسبه ارزش فعلی این جریان نقدینگی از فرمول ارزش فعلی اقساط مساوی استفاده می کنیم:
pv=A (〖(1+i)〗^n-1)/(i*(1+i)^n ) + F/〖(1+i)〗^n
pv =ارزش فعلی جریانات نقدی سال آتی
A = مبلغ خالص جریان نقدی سالانه
I= نرخ تنزیل
N= تعداد دوره های مالی
F = ارزش اسقاط که در سال آخر به مالک دارایی تعلق پیدا میکند.
pv = 13،440،000 (〖(1+15%)〗^10-1)/(15%*(1+15%)^10 ) +1،920،000/〖(1+15%)〗^10 = 67،452،250+474،594 =67،926،844 ریال
و در نهایت npv را محاسبه می کنیم:
Npv = pv-I
npv = ارزش خالص فعلی یک سرمایه گذاری
I = مبلغ سرمایه گذاری شده که در حالت خرید همان مبلغ خرید می باشد و در صورت اجاره همان اجاره بهایی است که در ابتدای سال پرداخت می شود.
ریال Npv = 67،926،844 – 48،000،000 =19،926،844
و در صورت اجاره:
| افزایش در درآمد | کاهش در هرینه عملیاتی | هزینه اجاره سالانه | هزینه مالیات | خالص جریان نقدی |
| 8،640،000 | 5,952,000 | 12,000,000 | 259,200 | 2,332,800 |
محاسبات:
سود مالیاتی ریال 2,592,000 = 12,000,000 – 5,952,000 + 8،640،000
هزینه مالیات 259,200 = 10% * 2,592,000
خالص جریان نقدینگی 2,332,800 = 259,200 – 2,592,000
ارزش فعلی جریانات نقدی حاصل از اجاره دارایی:
(pv=a (〖(1+i)〗^n-1)/(i*(1+i)^n
pv=2,332,800 (〖(1+18%)〗^10-1)/(18%*〖(1+18%)〗^10 ) =10،483،804
خالص ارزش فعلی اجاره:
ریال 1،516،195 = 10،483،804 – 12،000،000 = npv = Pv-I
در مجموع، وقتی NPV موردنظر بزرگتر از صفر است، سرمایه‌گذاری سودده خواهد بود. وقتی NPV کمتر از صفر است، سرمایه سودی ندارد.
در این مثال با توجه به اینکه خالص ارزش فعلی خرید، از خالص ارزش فعلی اجاره بیشتر است، چنانچه این دارایی خریداری شود به نفع شرکت است.
سربلند باشید
گروه پرشین حساب در سال ۱۳۹۱ با کمک پروردگار، با هدف افزایش سطح آگاهی مجریان و مدیران در بازار کار مالی و مالیاتی کشور فعالیت خود را آغاز نمود تا به عنوان یک مرجع تخصصی در این حوزه شناخته شود. به اعتقاد ما هر چقدر سطح اگاهی فعالان اقتصادی و مجریان خدمات حسابداری و مالیاتی افزایش پیدا کند، بی شک هم مدیران کشور دغدغه ای بابت توسعه بازار و کسب سود نخواهند داشت و هم حسابداران و کارشناسان خدمات مالیاتی در بازار پر رونق این خدمات رکوردهای درآمدی خوبی را رقم میزنند. به امید داشتن یک جامعه همیشه شاد همراه با رونق بازار کار و تجارت.
