فهرست مطالب

مشمولین بیمه بیکاری گروه بزرگی از بیمه شدگان مشمول قانون کار را تشکیل می‌دهند. اما ممکن است برخی از مشمولین به دلیل بی‌اطلاعی این امتیاز قانونی را از دست بدهند. از این رو در این نوشته آموزش رایگان حسابداری قصد داریم بر اساس مواد و تبصره‌های قانون بیمه بیکاری، شما همراهان گرامی را با فهرستی از مشمولین بیمه بیکاری و اشخاص غیرمشمول بیمه بیکاری آشنا نماییم. همراه ما بمانید.

تعریف بیکار در قانون

قبل از هر چیز خوب است با تعریف بیکار در قانون آشنا شویم. مطابق ماده 2 قانون بیمه بیکاری، کلیه بیمه شدگانی که به صورت غیرارادی شغل خود را از دست داده‌اند و آماده پذیرش شغل مشابه دیگری هستند، بیکار نامیده می‌شوند.

چه کسانی جزو مشمولین بیمه بیکاری هستند؟

قوانین و تبصره های بیمه بیکاری، قطع رابطه کارگر و کارفرما به صورت غیرارادی را تحت شرایط زیر مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری اعلام نموده است:

  • بیمه شدگانی که به صورت غیرارادی بیکار شده و آماده پذیرش شغل دیگری هستند
  •  بيمه شدگانی كه به علت تغييرات ساختار اقتصادی واحد مربوطه به تشخيص وزارتخانه ذی‌ربط و تاييد شورای عالی كار بيكار موقت ‌شناخته شوند
  • بيمه شدگانی كه به علت بروز حوادث قهريه و غيرمترقبه از قبيل سيل، زلزله، جنگ، آتش‌ سوزی و … بيكار ‌شوند مشروط به معرفی از سوی واحد كار و ‌امور اجتماعی محل مورد نظر

تعداد دفعات استفاده از بیمه بیکاری

یکی از موارد مهمی که ممکن است دغدغه بسیاری از اشخاص باشد، در زمینه استفاده از بیمه بیکاری برای بار دوم و یا دفعات بعدی است. در این خصوص باید بگوییم که قانون گذار در زمینه دریافت مقرری برای مشمولین بیمه بیکاری، محدودیتی در نظر نگرفته است.

اما بر اساس ماده 7 قانون بیمه بیکاری، حداکثر مدت استفاده از مقرری بیمه بیکاری بر اساس سابقه پرداخت حق بیمه و با احتساب دوره‌های قبلی استفاده از این مقرری، برای مجردین 36 ماه و برای متاهلین یا متکفلین جمعا به مدت 50 ماه است.

تعداد دفعات استفاده از بیمه بیکاری
مدت دریافت بیمه بیکاری بر اساس سابقه پرداخت بیمه محاسبه میشود نه تعداد دفعات بیکاری

به چه کسانی بیمه بیکاری تعلق نمی گیرد؟

برای استفاده از بیمه بیکاری احراز برخی شرایط ضروری است، از این رو به کلیه اشخاصی که حتی یکی از این شرایط را نداشته باشند، بیمه بیکاری تعلق نمی‌گیرد. بدین ترتیب می‌توان اشخاص زیر را خارج از گروه مشمولین بیمه بیکاری در نظر گرفت:

  • اشخاصی که تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی نباشند
  • بیمه شدگانی که مشمول قانون کار نباشند و یا قبل از بیکار شدن حداقل 6 ماه سابقه پرداخت حق بیمه نداشته باشند
  • اشخاصی که حداکثر ظرف مدت 30 روز پس از بیکاری نسبت به اعلام بیکاری و آمادگی پذیرش کار به واحد کار و امور اجتماعی مراجعه نکنند
  • اشخاصی که به صورت ارادی از شغل خود خارج شده‌اند
  • صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بيمه شدگان اختياری
  • اتباع خارجی که با رعایت ماده 121 قانون کار نزد سازمان تامین اجتماعی بیمه شده‌اند
  • بازنشستگان و از كار افتادگان كلی

خوب است بدانید:

در صورتی که دريافت كننده مقرری بيمه بيكاری حائز شرايط استفاده از مستمری‌های بازنشستگی و يا از كار افتادگی كلی شود، مقرری بيمه بيكاری وی قطع و مستمری‌های مذكور طبق قانون تامين اجتماعی برای او برقرار می‌شود.

مشمولین بیمه بیکاری به طور خاص

از آنجا که استفاده از مقرری بیمه بیکاری دغدغه بسیاری از اشخاص است، در ادامه به بیان وضعیت تعلق بیمه بیکاری به برخی از گروه‌های خاص می‌پردازیم.

آیا بیمه بیکاری به مدیران و اعضای هیئت مدیره تعلق میگیرد؟

بر اساس مستندات زیر:

  • تبصره 5 الحاقی به ماده 4 قانون تامین اجتماعی (موضوع ماده 3 قانون اصلاح قانون تامین اجتماعی و برخی قوانین مربوط … مصوب 1387/4/8 مجمع تشخیص مصلحت نظام و تبصره ذیل ماده 51 قانون اصلاح قانون نظام صنفی مصوب 1392/6/12 مجلس شورای اسلامی)
  • دادنامه شماره 85 مورخ 1394/2/2 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری
  • دادنامه 1182 مورخ 1394/10/15 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری

ماهیت بیمه مدیران اشخاص حقوقی و حقیقی غیردولتی (اعم از مدیرعامل، رئیس و نایب رئیس و اعضای هیئت مدیره) جنبه اختیاری دارد. در این خصوص موظف یا غیرموظف بودن اعضای هیئت مدیره تاثیرگذار نیست. از این رو این قبیل بیمه شدگان مشمول قانون کار نبوده و به استناد بند 2 تبصره ماده 1 قانون بیمه بیکاری، این اشخاص مشمول قانون بیمه بیکاری نبوده و وصول حق بیمه بیکاری و پرداخت مقرری به آنان موضوعیت ندارد.

همچنین به استناد بند 11 بخشنامه (۹) مشترک فنی و درآمد، اعضای هیات مدیره کارگاههای دارای شخصیت حقوقی که حقوق دریافت می‌دارند در صورت تمایل به ارسال لیست و پرداخت حق بیمه می‌توانند با ارائه درخواست کتبی پس از بررسی اشتغال به کار در کارگاه و دریافت حقوق، نسبت به درج نام خود در لیست کارگاه همانند سایر بیمه‌شدگان و با نرخ 27% اقدام نمایند که عدم پرداخت 3% بیمه بیکاری به دلیل عدم تبعیت از قانون کار است.

بیمه بیکاری برای اعضای هیئت مدیره و مدیران
اعضای هیئت مدیره و مدیران مشمول دریافت بیمه بیکاری نیستند

آیا بیمه بیکاری به همه کارگران تعلق میگیرد؟

مطابق قانون بیمه بیکاری، کلیه بیمه شدگان مشمول قانون تامین اجتماعی که مشمول قانون کار نیز باشند، در صورتی که به صورت غیرارادی بیکار شوند و احراز سایر شرایط بیمه بیکاری، در زمره مشمولین بیمه بیکاری هستند.

بدین ترتیب کارگران شاغل در مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی نیز در صورت پرداخت حق بیمه بیکاری به سازمان و احراز کلیه شرایط قانونی، مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری خواهند بود.

خوب است بدانید:

در مواردی که بیکاری کارگران ارادی باشد، مشمول دریافت بیمه بیکاری نخواهند بود. از جمله این موارد استعفا از محل کار و یا اخراج به دلیل سهل انگاری و عدم رعایت مقررات کارگاه (قصور در انجام وظایف) است؛ در صورتی که قصور وی توسط کارفرما اثبات شده و به تایید مراجع حل اختلاف برسد.

آیا بیمه بیکاری به کارگران فصلی تعلق میگیرد؟

کارگران فصلی (بر اساس رای مراجع حل اختلاف) تنها در صورتی که در حین فصل کار اخراج شده و بیکاری آنها بدون اراده تشخیص داده شود، این گروه جزء مشمولین بیمه بیکاری خواهند بود.

آیا کارگران با مدت “کار معین” جزو مشمولین بیمه بیکاری محسوب میشوند؟

افراد شاغل در کارهای “مدت معین” که کارگاه محل اشتغال آنان صرفا در دوره خاصی از سال دایر است مانند مدارس غیرانتفاعی در صورتی که در حین دوره فعالیت بیکار شوند، در صورت احراز سایر شرایط مشمول دریافت بیمه بیکاری هستند.

آیا بیمه بیکاری به رانندگان تاکسی تعلق میگیرد؟

رانندگان تاکسی در صورتی که در استخدام شخص دیگری باشند، یا به بیان دیگر در رابطه کارگر و کارفرمایی باشند مشمول قانون کار خواهند بود. بر این اساس مشمول بیمه اجباری و در نتیجه بیمه بیکاری هستند. اما اگر این گروه مشمول بیمه اختیاری (بیمه خویش فرمایی) باشند از آنجا که کارفرمایی ندارند، بیمه بیکاری به آنها تعلق نمی‌گیرد.

آیا بیمه بیکاری به کارگاههای خانوادگی تعلق میگیرد؟

بر اساس ماده 188 قانون کار، کارگران کارگاه‌های خانگی که کارفرمای آنها همسر و یا خویشاوندان نسبی درجه یک از طبقه اول (فرزند، پدر یا مادر) باشد، مشمول قانون کار و در نتیجه مشمول دریافت بیمه بیکاری نیستند.

اما در صورتی که اشخاص دیگری در کارگاه شاغل باشند، در این حالت کلیه افراد شاغل صرف نظر از نسبت آنها با کارفرما مشمول قانون کار و کسر حق بیمه (و بیمه بیکاری) و مالیات حقوق خواهند بود. بدین ترتیب در صورت احراز سایر شرایط این اشخاص مشمول دریافت بیمه بیکاری خواهند بود.

نکته: مبنای تشخیص استحقاق بیمه بیکاری برای هر یک از افراد خانواده، لزوم اشتغال افرادی غیر از افراد خانواده در تاریخ وقوع بیکاری در کارگاه مربوطه است.

مشمولین بیمه بیکاری در کارگاههای خانوادگی
شرایط تعلق بیمه بیکاری برای کارگاههای خانوادگی

آیا بیمه بیکاری به مشاغل خانگی تعلق میگیرد؟

فعالان در حوزه کسب و کارها و مشاغل خانگی در صورتی که نسبت به پرداخت حق بیمه اختیاری به صورت خویش فرما اقدام نموده باشند، از آنجا که کارفرما ندارند (مشمول قانون کار نیستند)، مشمول بیمه بیکاری نخواهند بود.

اما در صورتی که در کارگاه خانگی متعلق به شخص دیگری (غیر از همسر و خویشاوندان طبقه اول خود) مشغول فعالیت باشند، مشمول قانون کار و دریافت بیمه بیکاری هستند.

آیا بیمه بیکاری به قالی بافان تعلق میگیرد؟

قالی بافان در صورتی که با انعقاد قرارداد کار در استخدام شخص دیگری فعالیت کنند، مشمول دریافت بیمه بیکاری هستند؛ در غیر این صورت حتی در صورت پرداخت حق بیمه اختیاری، مشمول دریافت بیمه بیکاری نیستند.

آیا بیمه بیکاری به سربازان تعلق میگیرد؟

در صورتی که شخص قبل از اعزام به خدمت سربازی، در حال دریافت بیمه بیکاری باشد، پس از اعزام به خدمت در صورتی که متاهل نباشد، مقرری او قطع می‌شود. اما پس از پایان خدمت در صورت عدم اشتغال، با معرفی واحد کار و امور اجتماعی مجددا نسبت به باقیمانده مدت استحقاقی، مقرری بیمه بیکاری به او پرداخت خواهد شد.

شرایط استفاده از بیمه بیکاری بعد از زایمان چیست؟

گاهی کارفرما نسبت به اخراج یا عدم تمدید قرارداد برای بیمه شدگان زن پس از اتمام مرخصی زایمان یا شیردهی آنان اقدام می‌نماید؛ در این شرایط در صورتی که قطع رابطه کاری آنان توسط مراجع حل اختلاف موجه تشخیص داده شود، همچنین با احراز سایر شرایط دریافت بیمه بیکاری، این شخص مشمول دریافت بیمه بیکاری خواهد بود.

کلام آخر

مشمولین بیمه بیکاری افرادی هستند که به صورت هم‌زمان مشمول قانون کار و قانون تامین اجتماعی باشند. از این رو اطلاع از جزئیات و ریزه‌کاری‌های این قانون هم برای کارگر و هم برای کارفرما از اهمیت زیادی برخوردار است. این مسئله اساتید پرشین حساب را بر آن داشت تا کاربردی‌ترین مواد قانون کار و تامین اجتماعی را در یک آموزش جامع جمع آوری نمایند. با استفاده از این آموزش، علاوه‌بر آشنایی با حقوق و وظایف خود، با روش‌های دفاع از خود در هیئتهای اداره کار و نحوه اعتراض به آرای صادره نیز آشنا خواهید شد.

این فرصت را از دست ندهید.

پر بحث ترین مقالات مرتبط

دیگر مقالات مرتبط

4 پاسخ

  1. سلام، من در شرکت ایکس به مدت پنج سال مشغول کار بودم و الان نامه عدم نیاز گرفتم،
    از طرفی در یک شرکت کوچک ایگرگ عضو هیئت مدیره هستم که لیست بیمه رد نمی‌شود! آیا میتوانم از بیمه بیکاری استفاده کنم؟

    1. سلام دوست عزیز
      سایت پرشین حساب پاسخگوی سوالات شما در حوزه حسابداری و مالیاتی است. برای دریافت پاسخ سوال خود، با سامانه ارتباط مردمی سازمان تامین اجتماعی با شماره 1420 تماس حاصل نموده از کارشناسان این سازمان کسب تکلیف نمایید.

  2. سلام.من در یک موسیه نیمه دولتی مشغول بکار هستم و قراره تعدیل نیرو بکنند.امسال یک شرکت خثوصی تاسیس کردم که در اونجا مدیرعاملم.ولی هیچ درآمد و پروژه ای تا الان نداشتیم.اگه من از محل کارم تعدیل نیرو بشم آیا عضویتم در اون شرکت خصوصی تاثیری در گرفتن بیمه بیکاری ندارد؟

    1. سلام دوست عزیز
      سایت پرشین حساب پاسخگوی سوالات شما در حوزه حسابداری و مالیاتی است. برای دریافت پاسخ سوال خود، با سامانه ارتباط مردمی سازمان تامین اجتماعی با شماره 1420 تماس حاصل نموده از کارشناسان این سازمان کسب تکلیف نمایید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شروع نامنویسی دوره حضوری آنلاین ۳۳ ام صفرتاصدمالیات ۱۴۰۲

آخرین بروزرسانی ها :

بروز ترین دوره ها :