حسابدارها مهره اصلی اندازهگیری سلامت هر کسبوکاری هستند که باید با تعدادی شاخص کلیدی عملکرد نشان داده شود اما به دلیل بحران کرونا این شاخصها تغییر کردهاند! با توجه به شوک اقتصادی ایجاد شده توسط ویروس COVID-19 هر شاخص کلیدی عملکرد باید بازبینی شود و در صورت نیاز KPI (شاخص کلیدی عملکرد) جدید هم اضافه شود. این موضوع برای حسابداری فرانشیز اهمیت و حساسیت بیشتری دارد برای اینکه آنها معمولا با وجه نقد کار میکنند و بهصورت سنتی هیچ شاخص کلیدی عملکرد را در نظر نمیگیرند.
در این مقاله، 2 شاخص کلیدی عملکرد جدید را پیشنهاد میکنیم که باید در حسابداری فرانشیز اندازهگیری شوند تا سلامت کسبوکار در بحران کرونا حفظ شود. اما ابتدا باید بدانید که شاخص کلیدی عملکرد چیست.
KPI مخفف عبارت Key Performance Indicator است که معادل شاخص کلیدی عملکرد است و انواعی از فرمولهای ریاضیاتی است که جنبههای متفاوت یک کسبوکار را اندازهگیری عملکرد میکند تا داده واقعی را نمایش دهد و انحراف از برنامهوبودجه اولیه را مشخص کند. لزوما به سود و زیان کلی محدود نمیشود بلکه عملکرد واحدهای فروش و بازاریابی، تولید، واردات و صادرات را هم در برمیگیرد. انواع فرمولهای استفادهشده معمولا با توجه به نوع فعالیت کسبوکار و نیازهای مدیریت انتخاب میشوند.
Franchise یا فرانشیز به کسبوکارهایی گفته میشود که در قبال دریافت درصدی از فروش، نمایندگی فروش محصولات و خدمات برند خود را به افراد مستقل واگذار میکنند. مزیت فرانشیز برای افراد مستقل این است که نیازی ندارند همهچیز را از صفر شروع کنند بلکه فقط با استفاده از مهارت فروش خودشان، محصول یا خدمات آماده و جواب داده یک برند شناخته شده را میفروشند و درآمد کسب میکنند. برندها هم بدون صرف وقت و کار اضافه بابت پیدا کردن یک مکان و باز کردن یک شعبه جدید، کسبوکارشان را توسعه میدهند.
به همین دلیل در حسابداری فرانشیز، شاخصهای کلیدی عملکردی که به فروش و کارکنان فروش بستگی دارند از اهمیت زیادی برخوردار هستند و ضرایبی مانند «هزینه نگهداری هر یک از کارکنان» و «بهای تمام شده کالای فروش رفته» باید همیشه اندازهگیری عملکرد شوند اما در شرایط بحرانی مانند کرونا شاخصهای دیگری نیاز به توجه فوری دارند.
2 شاخص کلیدی عملکرد جدید در حسابداری فرانشیز
- ضریب سوخت وجه نقد
- هزینه واقعی بحران کرونا
اجرای تست سلامت کسبوکار بهصورت مستمر، همیشه و در هر شرایطی لازم است اما در شرایط بحران، حساسیت بیشتری دارد. البته بهاحتمالزیاد همه حسابدارها پس از شوک کرونا ارزیابی مجدد شاخص کلیدی عملکرد را برای کارفرما و یا مشتری انجام دادهاند اما افزودن 2 شاخص زیر کمک فراوانی به شفافتر شدن تصویر وضعیت مالی میکند:
ضریب سوخت وجه نقد یا Cash Burn Rate
سوخت وجه نقد یعنی خرج کردن موجودی نقد فعلی در غیاب فروش کافی که در واقع جریان وجه نقد منفی است!
فرمول محاسبه ضریب سوخت وجه نقد:
ضریب سوخت وجه نقد ماهانه = فروش ماهانه – هزینه ثابت نقدی ماهانه
در سادهترین حالت فرض کنید که برای باز نگه داشتن شرکت، باید هر ماه 5 میلیون تومان هزینه کنید اما فروش فقط 3 میلیون تومان در ماه است درنتیجه ضریب سوخت وجه نقد ماهانه، منفی 2 میلیون تومان است.
2,000,000- = 3,000,000-5,000,000
برای محاسبه دقیق این ضریب به یک حسابدار حرفهای احتیاج دارید تا یک مدل صورت جریان وجه نقد تهیه کند که ضریب سوخت وجه نقد موجود را در کمبود فروش بهدقت نشان دهد. البته این گزارش برای همه کسبوکارهای بزرگ متداول است اما برای شرکتهای فرانشیز که اغلب وجه نقد تبادل میکنند، احتمالا شاخص جدیدی است.
برای مدیریت بهینه وجه نقد راهکارهایی وجود دارد. ابتدا سبک مدیریت کسبوکار باید در نظر گرفته شود؛ اهداف باید مشخص شوند و جلسات بهصورت مستمر برگزار شوند تا دستیابی به اهداف اندازهگیری عملکرد شود. بسیاری از مدیران تعجب میکنند که با تغییر استایل مدیریتشان و درگیر کردن مدیران شعب در کارها و سود میتوانند به نتیجه بهتری برسند.
یک نگاه دقیق به امور شعب فرانشیز، دید جامعتری نسبت به دفاتر مالی فراهم میکند که هر نوع هدر رفتن احتمالی وجه نقد را مشخص میکند. در عبور از بحرانهایی مانند کرونا حتی کوچکترین هدر رفتن وجه نقد بهاندازه کافی ضرر مالی ایجاد میکند پس باید هر چه زودتر یک اقدام پیشگیرانه انجام دهید!
درنتیجه هر صورتحساب، فاکتور و قبض باید بهدقت بررسی شود تا کاملا آگاه باشید که موجودی نقد صرف چه هزینههایی میشود و مشخص کنید کدامیک ضروری هستند و کدامیک نیستند! البته که حتی در دوران بحران کرونا هم شرکتهای برق، گاز، مخابرات و بیمه قبضهایشان را برای شما ارسال میکنند اما استفاده از مهلت داده شده برای تاخیر در پرداخت و حتی گرفتن مهلت بیشتر میتواند باری از هزینههای ثابت شرکت کم کند.
اندازهگیری و درک ضریب سوخت وجه نقد بسیار مهم است تا تشخیص دهید که کاهش هزینهها اثربخش بوده است یا باید هزینههای غیرضروری دیگری را هم حذف کنید تا سلامت کسبوکار در بحران کرونا را تضمین کنید.
هزینه واقعی بحران کرونا یا COVID-era Expenses
هزینه واقعی بحران کرونا هم شامل درآمد ازدسترفته است و هم شامل هزینههای جدید است که به دلیل وضع محدودیتها و قوانین بهداشتی به شما تحمیل شده است. هزینههایی مانند خرید نرمافزار ابری برای دورکاری کارکنان و هزینه ضدعفونی دفتر و فروشگاه، هزینه بحران کرونا محسوب میشوند که در حسابداری فرانشیز قابلتوجه هستند:
فرمول محاسبه هزینه واقعی بحران کرونا:
هزینه واقعی بحران کرونا = درآمد ازدسترفته + هزینههای ناشی از محدودیتها و قوانین بهداشتی کرونا
در سادهترین حالت، فرض کنید که به دلیل بحران کرونا مبلغ 20 میلیون تومان فروش قطعی شما کنسل شده است و برای دورکاری کارکنان ضروری یک نرمافزار ابری به مبلغ 5 میلیون تومان خریدهاید و هزینه ضدعفونی روزانه فروشگاه هم 2 میلیون تومان در ماه بوده است. درنتیجه هزینه واقعی بحران کرونا برای کسبوکارتان بهصورت زیر محاسبه میشود:
27,000,000=20,000,000+5,000,000+2,000,000
برای مدیریت شفاف هزینه واقعی بحران کرونا راهکارهایی وجود دارد. یک راهحل خوب تخصیص یک حساب بانکی جداگانه برای وامهای دریافتی دوران بحران است که بهتر است پرداخت هزینهها هم از همان حساب انجام شود تا ثبتهای حسابداری شفافتر شوند. راهحل دیگر، ایجاد یک کد جدید در سیستم حسابداری است فقط فراموش نکنید که اسناد و مدارک را هم نگه دارید که در هنگام درخواست کمک مالی یا بخشش بدهی بتوانید وضعیت مالیتان را ثابت کنید.
برای شرکتها و شعبی که نیاز به کمکهای مالی دولتی یا غیردولتی دارند، اندازهگیری «نرمال جدید هزینه و درآمد» ضروری است تا میزان نیاز را بهدقت مشخص کنند و شاید بتوانند روی بدهیهای قانونی هم بخشش بگیرند. جدا کردن وضعیت مالی و ثبتهای حسابداری فرانشیز دوران کرونا از گذشته برای سالهای مالی 98 و 99 ضروری است. با توجه به شرایط نامشخص اقتصاد بهتر است همه ثبتها و اسناد و مدارک را الان آماده کنید تا در زمان نیاز با کمبود مدرک مواجه نشوید و در عوض سلامت کسبوکار در بحران کرونا را تضمین کنید.
شما کدامیک از 2 شاخص کلیدی عملکرد معرفی شده در این مقاله را محاسبه میکنید؟
منبع: franchisetimes.com