فهرست مطالب

در قسمت اول این مطلب با اشاره به استانداردهای گزارشگری حسابرسی در ایران، کلیاتی در خصوص چهارچوب، شکل و انواع اظهارنظر حسابرس مستقل عرض کردیم. در این قسمت قصد داریم در مورد معیارهای قضاوت حسابرس برای اظهارنظر و اینکه حسابرس چه زمانی چه نوع اظهارنظری ارائه می کند صحبت کنیم.

مفهوم اهمیت در حسابرسی

اهميت در برنامه ريزي و اجراي عمليات حسابرسي موضوع استاندارد 320 حسابرسی است که می توانید با مطالعه کامل این استاندارد درک جامعی از این مفهوم بدست بیاورید.
تعيين سطح اهميت توسط حسابرس مستلزم قضاوت حرفه اي است و خود تحت تأثير برداشت حسابرس از نيازهاي اطلاعاتي استفاده كنندگان صورت هاي مالي قرار دارد. برای تعیین سطح اهمیت همچنین روش های محاسباتی متداولی نیز میان حسابرسان وجود دارد که با استفاده از آن و قضاوت حرفه ای خود حسابرس سطح اهمیت به صورت یک عدد (مبلغ ریالی) محاسبه می شود. معمولا تحریف ها و یا مجموع تحریف های پایین تر از سطح اهمیت (بجز در موارد غیرعادی مانند علایم تقلب) سبب تعدیل گزارش حسابرس نخواهند شد.

زمان صدور اظهارنظر تعدیل نشده (مقبول)

اگر حسابرس براساس شواهد به این نتیجه برسد که صورت های مالی عاری از تحریف بااهمیت هستند، و یا تحریف های کشف شده به تنهایی یا در مجموع پایین تر از سطح اهمیت تعیین شده باشند، در این صورت حسابرس اظهارنظر مقبول صادر می کند:
به نظر اين مؤسسه، صورتهاي مالي ياد شده، وضعيت مالي شركت x را در تاريخ … و عملكرد مالي و جريانهاي نقدي آن را براي سال مالي منتهي به … ، از تمام جنبه هاي بااهميت، طبق استانداردهاي حسابداري، به نحو مطلوب نشان مي دهد.

زمان صدور اظهارنظر مشروط

اگر حسابرس به این نتیجه برسد که تحریف ها به تنهایی یا در مجموع نسبت به صورت های مالی با اهمیت است ولی فراگیر نیست، و یا قادر به کسب شواهد نباشد و به این نتیجه برسد که آثار تحریف های کشف نشده بر صورتهای مالی با اهمیت است ولی فراگیر نیست؛ اظهارنظر مشروط صادر می نماید.
مثال: سرفصل حسابهای دریافتنی به شرح یادداشت … صورتهالی مالی شامل مبلغ … ریال اقلام راکد و سنواتی می باشد. در این ارتباط اختصاص ذخایر کافی با توجه به مبالغ قابل بازیافت اقلام مزبور ضروری است.
*در بند بالا به قضاوت حسابرس مبلغ تحریف نسبت به سطح اهمیت صورت های مالی فراگیر و اساسی نیست.
اظهار نظر مشروط:
به نظر اين مؤسسه، به استثناي آثار احتمالی مورد مندرج در بند مباني اظهار نظر مشروط، صورتهاي مالی ياد شده، وضعیت مالی شركت را در تاریخ … و عملکرد مالی و جر يانهاي نقدي آن را برای سال مالی منتهي به تاريخ مزبور، از تمام جنبه هاي بااهميت، طبق استانداردهاي حسابداري، به نحو مطلوب نشان مي دهد.

زمان صدور اظهارنظر مردود

چنانچه حسابرس با كسب شواهد حسابرسي كافي و مناسب ، به این نتيجه برسد كه تحريف ها، به تنهايي يا در مجموع، نسبت به صورتهای مالی با اهمیت و فراگیر است، اظهارنظر مردود صادر میکند.
مثال: شرکت پیمانکاری x برخلاف استانداردهای حسابداری درآمد سال مالی منتهی به … را که باید براساس درصد پیشرفت کار محاسبه میشد، براساس صورت وضعیت های ارسالی ثبت و محاسبه نموده است.
*در بند بالا به نظر حسابرس مبلغ تحریف بیشتر از سطح اهمیت بوده و نسبت به صورتهای مالی فراگیر و اساسی بوده و باعث گمراهی استفاده کنندگان از صورتهای مالی می شود.
نکته: ممکن است به غیر از موضوعی که باعث مردود شدن گزارش شده است، تحریفات و محدودیت های دیگری نیز وجود داشته باشد. سایر اینگونه موارد تحت عناوین سایر تحریف ها و محدودیت ها در گزارش حسابرس درج می شود.
اظهار نظر مردود:
به نظر اين مؤسسه، به دليل اساسي بودن آثار موضوع مندرج در بند مبانی اظهار نظر مردود، صورتهای مالی یاد شده، وضعیت مالی شرکت x را در تاریخ … و عملكرد مالي و جريانهاي نقدی شركت را برای سال مالي منتهي به … ، از تمام جنبه هاي با اهمیت، طبق استانداردهاي حسابداري، به نحو مطلوب نشان نمي دهد.

زمان صدور عدم اظهارنظر

در صورتي كه حسابرس قادر به كسب شواهد حسابرسی كافي و مناسب براي اظهارنظر نباشد، و به اين نتيجه برسد كه آثار احتمالي تحريف هاي كشف نشده بر صورتهاي مالي مي تواند بااهميت و فراگير و اساسی باشد، بايد عدم اظهارنظر ارائه كند.
در شرايط بسیار نادري كه ابهامات متعدد وجود دارد، علي رغم كسب شواهد كافي و مناسب در خصوص هر يك از اين ابهامات، به دليل ارتباط آنها با يكديگر و مجموع آثار احتمالي اين موارد بر صورتهاي مالي، حسابرس بايد عدم اظهارنظر ارائه كند. در صورتی که درخصوص تداوم فعالیت شرکت ابهام اساسی وجود داشت، گزارش صرفا از نوع عدم اظهارنظر خواهد بود.
ابهام اساسی درخصوص تداوم فعالیت شرکت تا حد زیادی قضاوتی است. حسابرس درصورت مشاهده نشانه های ابهام تداوم فعالیت شرکت باید با مدیریت در مورد برنامه های آتی برای خروج از وضعیت موجود مذاکره کند. برخی نشانه های ابهام تداوم فعالیت شرکت شامل توقف بخش عمده فعالیت واحد تجاری، فزونی بدهی ها از دارایی ها، ورشکستگی مشتریان عمده، مشکلات داخلی و مدیریتی عمده، کمبود شدید سرمایه در گردش، عوامل خارجی مانند تهدیدهای سیاسی بین المللی که اثر مستقیم بر فعالیت شرکت دارند و … می باشند.
مثال: این مؤسسه بعد از تاریخ … به عنوان حسابرس دعوت به کار شد و بنابراین بر شمارش فیزیکی موجودی های مواد و کالا در ابتدا و انتهای سال نظارت نداشته است. این مؤسسه با استفاده از سایر روشهای حسابرسی نیز نتوانسته است خود را، در خصوص مقادیر موجودی مواد و کالا در ۲۹ اسفند ماه … و … که به ترتیب به مبالغ … و … میلیون ریال در ترازنامه منعکس شده است، متقاعد کند.
عدم اظهارنظر:
به دليل اساسي بودن آثار احتمالي موضوعات توصيف شده در بند مباني عدم اظهارنظر، اين مؤسسه نتوانسته است شواهد حسابرسي كافي و مناسب براي اظهارنظر را كسب كند و در نتيجه، اظهارنظر نسبت به صورتهاي مالي ياد شده، امكانپذير نيست.

نکته مهم: اینکه بر اثر چه موضوعی چه اظهارنظری صادر شود، بیشتر از همه چیز متاثر از قضاوت حسابرس است. مثلا ممکن است گزارش یک شرکت بر اثر بند محدودیت در رسیدگی مشروط شده و همین بند در گزارش شرکت دیگری به عدم اظهارنظر حسابرس بیانجامد.

تاثیر نوع گزارش حسابرسی بر شرکت و ارکان راهبری

در شرکت های بورسی و سهامی عام بزرگ، به دلیل جدایی مدیریت از مالکیت، در صورت وجود نکات عمده تحریف یا ابهام در گزارش حسابرسی، مدیریت شرکت باید در قبال سهامداران که مالک شرکت هستند پاسخگو باشد. از این رو مدیریت سعی در هر چه بهتر بودن گزارش حسابرس دارد.
اگر واحد تجاری قصد شرکت در مناقصه دولتی داشته باشد معمولا یکی از الزامات آن ارائه صورتهای مالی حسابرسی شده است. در صورت وجود نکات عمده تحریف یا ابهام در گزارش حسابرسی ممکن است بر تصمیم گیری واحد دولتی اثرگذار باشد.
اگر واحد تجاری قصد اخذ وام از بانک را داشته باشد باشد معمولا یکی از الزامات آن ارائه صورتهای مالی حسابرسی شده است. در صورت وجود نکات عمده تحریف یا ابهام در گزارش حسابرسی ممکن است بر تصمیم گیری بانک مبنی بر ارائه و یا عدم ارائه تسهیلات به شرکت تاثیرگذار باشد.
اگر شرکت مشمول مقررات ماده 272 بوده و الزام به ارائه صورتهای مالی حسابرسی شده به اداره امورمالیاتی داشته باشد، در صورت وجود نکات عمده تحریف یا ابهام در گزارش حسابرسی قطعا بر رسیدگی مالیاتی آن شرکت اثر سوء دارد (در این خصوص در قسمت های آتی بیشتر صحبت میکنیم).

و در آخر قسمت دوم…

در این قسمت با تاکید بر انواع گزارش حسابرسی و اینکه چه زمانی حسابرس بر اساس چه معیارهایی چه اظهارنظری صادر می کند صحبت کردیم. در قسمت بعدی قصد داریم با تکیه بر پژوهش انجام شده پرتکرارترین بندهای تحریف، ابهام و محدودیت را تشریح نماییم. با ما همراه باشید

پر بحث ترین مقالات مرتبط

دیگر مقالات مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شروع نامنویسی دوره حضوری آنلاین ۳۳ ام صفرتاصدمالیات ۱۴۰۲

آخرین بروزرسانی ها :

بروز ترین دوره ها :