فهرست مطالب

55535_01fe6

به نام خدا و سلام

 

هر شخص حقيقي يا حقوقي مي تواند حسابهاي بانکي متنوعي نزد بانکها نظير : سپرده قرض الحسنه، سپرده پس انداز و سپرده سرمايه گذاري کوتاه مدت يا بلند مدت حساب جاري افتتاح کند. اما زمانيکه صحبت از وجوه نقد مي شود منظورتنها حساب جاري يا هر حساب ديگري است که بدون قيد و شرط در هر تاريخ قابل برداشت باشد. برداشت از حسابجاري معمولاً با چک انجام مي گيرد. بايد توجه داشت که چک در هر تاريخي که صادر شود، پول نقد تلقي شده و صدور چک مدت دار طبق قوانين جاري کشور منع شده است.

سپردن وجوه نقد بحساب جاري، اصطلاحاً واريز به حساب بانکي ناميده مي شود و اعلاميه يا مدرکي که بانکها در قبال واريز وجه به حساب شخص ارائه مي کنند، اعلاميه بستانکار ناميده مي شود. برعکس اعلاميه بدهکار حاکي از برداشت مبلغي وجه نقد از حساب بانکي توسط صاحب حساب و به عبارت ديگر به منزله کاهش بدهي بانک به شخص مي باشد.

مانده بستانکار حساب بانک (اضافه برداشت)

صدور چک به مبلغي بيش از موجودي بانکي، در صورتيکه بانک وجه چک رابپردازد، منجر به ايجاد اضافه برداشت در حساب بانکي مي شود. بانکها معمولاً از پرداخت وجه چکي که مبلغ آن بيشتر از موجودي دارنده حساب است، خودداري مي کنند اما برخي از موسسات با توجه به اعتباري که نزد بانکها کسب نموده اند و يا بواسطه وثيقه هايي که با بانک سپرده اند، ممکن است بيشتر از موجودي خود چک صادر کنند و بانک نيز مبلغ چک را پرداخت نمايد. در اين حالت در دفاتر دارنده حساب، حساب بانک داراي مانده بستانکار بوده و به اين مبلغ نشان دهنده بدهيهاي موسسه به بانک خواهد بود. چنين تعهداتي اضافه برداشت بانکي ناميده مي شود و به عنوان بدهي جاري در ترازنامه منعکس مي شود.

صورتحساب بانک

بانکها معمولاً در فواصل زماني يکماهه يا در هر موقعي که دارنده حساب تقاضا نمايد ، گزارشي از عمليات حساب جاري شخص را جهت اطلاع و تأييد صحت عمليات مندرج در آن، تهيه و در اختيار صاحب حساب قرار مي دهد. اين گزارش ((صورتحساب بانکي)) ناميده مي شود. در صورتحساب مزبور، مانده ابتداي ماه، و مبالغي که توسط بانک به بدهکار يا بستانکار حساب شرکت واريز شده مشخص شده و در نهايت مانده پايان ماه شرکت نيز برحسب دفاتر بانک گزارش مي شود.

صورت مغايرت بانکي

حسابجاري بانکي نشان دهنده وجوه نقد متعلق به واحد اقتصادي است که نزد بانک نگهداري مي شود. بدليل عدم همزماني عمليات مالي شرکت با پردازش اطلاعات مزبور در بانک، معمولاً مانده حساب وجوه نقد طبق دفاتر شزکت با مانده اعلام شده در صورتحساب بانک بندرت مطابقت مي کند.

از آنجاييکه عمليات بانکي در دفاتر دارنده حساب عکس وضعيت اين حساب در دفاتر بانک مي باشد، لذا جهت يافتن دلايل مغايرت بين مانده حساب وجوه نقد در دفاتر شرکت با موجودي نقد طبق صورتحساب بانک لازم است که اقلام مندرج در ستون بدهکار صورتحساب بانک با اقلام مندرج در ستون بستانکار حساب بانک در دفاتر موسسه و همچنين اقلام مندرج در ستون بستانکار صورتحساب بانک با اقلام مندرج در ستون بدهکار بانک در دفاتر موسسه، مطابقت داده شود.

پس از تطبيق و تعيين موارد اختلاف، نتايج حاصله و نحوه عمل در مورد آنها، در يک صورتحساب تحت عنوان ((صورت مغايرت بانکي)) تنظيم مي گردد. اختلافات في مابين را مي توان به دو دسته کلي تقسيم نمود :

1- عملياتي که در دفاتر واحد تجاري انجام شده ولي هنوز در دفاتر بانک ثبت نشده است. موارد زير از جمله اين عمليات مي باشد :

الف) چکهاي معوق : به چکهايي اطلاق مي شود که دارنده حساب جاري به افراد ديگري براي پرداختهاي نقدي مختلف واگذار نموده و در دفاتر خود به بستانکار حساب بانک منظور کرده ولي دارندگان اين چکها تا تاريخ ارسال صورتحساب بانک، براي دريافت وجه آن به بانک مراجعه نکرده اند.

ب) چکها و اسناد در جريان وصول : چکها و اسناد دريافتي از بدهکاران (مشتريان) که براي وصول به بانک ارسال مي شود، معمولاً به بدهکار حساب بانک در دفاتر دارنده حساب جاري انتقال مي يابد ولي بانک تا تاريخ وصول قطعي آنها، از واريز وجه به حساب جاري موسسه خودداري مي کند. در شرايط عادي پس از حداقل 48 ساعت وصول اسناد فوق ممکن است به طول بيانجامد. لذا چنانچه در طي اين فاصله، صورتحساب بانک با دفاتر دارنده حساب مطابقت داده شود، مبلغ مندرج در ستون بدهکار بانک در دفاتر موسسه از بابت اسناد مزبور هنوز به بستانکار حساب واحد تجاري در دفاتر بانک منظور نگرديده است. اختلاف مذکور پس از وصول وجه اسناد مربوطه خودبخود برطرف مي گردد.

ج) وجوه بين راهي : مبالغي که براي واريز به حساب جاري نزد بانک ارسال مي شود، در دفاتر دارنده حساب جاري در همان روز به بدهکار حساب بانک منظور مي شود ولي ممکن است در دفاتر بانک و صورتحساب ارسالي، در همان روز به ثبت نرسيده باشد. مثلاً وجوهي که در آخرين روز ماه به بانک تحويل داده مي شود و يا در آخرين ساعات اداري تحويل بانک شده باشد، در همان روز در دفاتر شرکت ثبت مي گردد، در صورتيکه در دفاتر بانک به تاريخ روز بعد ثبت مي شود. لذا چنانچه قبل از ثبت مبالغ مذکور در دفاتر بانک، مانده حساب بانک در دفاتر واحد تجاري با صورتحساب بانک مطابقت گردد، اختلافي معادل مبالغ فوق بين صورتحساب بانک و مانده حساب بانک در دفاتر واحد تجاري پيش خواهد آمد. البته اين اختلاف خودبخود رفع خواهد شد.

د) چکهاي لاوصول : وقتي که چکي جهت وصول به بانک سپرده مي شود، معمولاً به بدهکار حساب بانک در دفاتر دارنده حساب جاري منظور مي گردد. در صورت لاوصول بودن اين نوع چکها، موضوع پس از 48 ساعت توسط بانک به موسسه اطلاع داده مي شود و دارنده حساب جاري معادل مبلغ چکهاي لاوصول، حساب بانک را در دفاتر خود بستانکار مي کند. در صورتي که حساب بانک در دفاتر دارنده حساب به ميزان چکهاي لاوصول اصلاح نشود، مانده حساب بانک در دفاتر دارنده حساب و صورتحساب ارسالي بانک مساوي نخواهد بود.

ه) اشتباهات : شامل کليه اشتباهاتي است که در دفاتر موسسه به هنگام ثبت عمليات مربوط به حساب بانک ممکن است اتفاق بيافتد. اين اشتباهات مي تواند در ثبت بدهکار و بستانکار حساب بانک، اشتباه در جابجايي ارقام و اشتباهات ديگر حسابداري باشد.

2- عملياتي که در دفاتر بانک انجام شده و ثبت مربوط نيز صورت گرفته ولي هنوز در دفاتر واحد تجاري انعکاس نيافته است. از جمله اين عمليات مي توان به موارد زير اشاره کرد :

الف) اشتباه در برداشت يا ثبت فعاليت مالي: بانک نيز ممکن است مانند شرکت اشتباهاتي مانند اشتباه در ارقام، اشتباه در برداشت از حساب و يا اشتباهات ديگر انجام دهد. عدم کشف اشتباهات فوق تا تاريخ ارسال صورتحساب بانکي موجب ايجاد مغايرت بين مانده بانک و مبلغ صورتحساب ارسالي خواهد گرديد.

ب) کارمزد خدمات و هزينه هاي بانکي : اين اقلام شامل انواع هزينه ها و کارمزد هاي بانکي است که بانک بابت ارائه خدمات مختلف از حساب جاري موسسه برداشت مي کند. مانند بهاي تمبر و دسته چک، هزينه انجام حواله، هزينه واخواست سفته و مواردي از اين قبيل که بانک در زمان انجام اين نوع خدمات، هزينه مربوط را به بدهکار حساب جاري موسسه منظور مي نمايد. درصورتيکه مدارک اين برداشتها در تاريخ تهيه صورت مغايرت بانکي به موسسه نرسيده باشد به ميزان برداشتهاي انجام شده، بين حساب بانک دردفاتر دارنده حساب جاري و صورتحساب ارسالي بانک مغايرت وجود خواهد داشت.

ج) واخواست اسناد تجاري تنزيل شده : درصورتي که اسناد تجاري مانند سفته توسط موسسه نزد بانک تنزيل شده باشد و صادر کننده سفته در تاريخ سررسيد از پرداخت آن خودداري کند، بانک مبلغ اسمي سفته، کارمزد ديرکرد و هزينه واخواست سفته را از حسابجاري موسسه برداشت مي کند. در اين گونه موارد اگر اعلاميه بانکي مربوط تا زمان ارسال صورتحساب بانکي به موسسه دارنده حساب جاري نرسيده باشد، در نتيجه در دفاتر موسسه ثبتي صورت نگرفته و بين صورتحساب ارسالي بانک و دفاتر دارنده حساب جاري مغايرت وجود خواهد داشت.

د) وجوه دريافتي توسط بانک : شامل وجوهي است که به حساب موسسه دارنده حساب واريز شده ولي اعلاميه بستانکار آن هنوز به موسسه مذکور واصل نشده و در حسابهاي آن ثبت نشده است. در اين قبيل موارد چون در زمان واريز اين نوع وجوه، دارنده حسابجاري از آن اطلاعي ندارد، در نتيجه در دفاتر وي ثبتي انجام نمي شود که در نهايت باعث ايجاد مغايرت مي شود.

تهيه صورت مغايرت بانکي

صورت مغايرت بانکي عبارت است از صورتي که موارد اختلاف بين مانده صورتحساب ارسالي بانک و مانده حساب بانک در دفاتر موسسه دارنده حساب جاري را در تاريخ معيني نشان مي دهد. صورت مغايرت بانکي معمولاً در پايان ماه تهيه مي شود و براي تهيه آن به ترتيب زير بايد عمل نمود :

1. اقلام مندرج در سمت بدهکار حساب بانک در دفتر موسسه با اقلام مندرج در سمت بستانکار صورت حساب بانک و همچنين اقلام مندرج در سمت بستانکار حساب بانک در دفاتر موسسه با اقلام مندرج در سمت بدهکار صورت حساب بانک مطابقت داده مي شود.

2. اقلامي که هم در بدهکار حساب بانک و هم در بستانکار صورتحساب بانک وجود دارد و نيز اقلامي که هم در بستانکار حساب بانک موسسه و هم در بدهکار صورتحساب ارسالي بانک قيد شده با مداد تيک زده شده و اقلام باز (موارد اختلاف) شناسايي و دور آنها با مداد خط کشيده مي شود.

3. جهت روشن شدن ماهيت اقلام باز به مدارک اوليه از جمله ثبتهاي دفاتر روزنامه و شرح آنها مراجعه مي شود.

4. گزارشي از مغايرات موجود بين صورتحساب بانک و حساب بانک در دفاتر موسسه تحت عنوان ((صورت مغايرت بانکي)) تهيه مي شود.

5. انجام ثبتهاي اصلاحي که بايد در دفاتر موسسه صورت گيرد. البته بعضي از مغايرتها مثل وجوه بين راهي يا چکهاي معوق خودبخود در روند عادي فعاليتها اصلاح مي شود و ليکن برخي ديگر از مغايرتها مثل هزينه هاي بانکي لازم است بواسطه انجام ثبت اصلاحي در دفاتر موسسه، گزارش گردد.

براي تهيه صورت مغايرت بانکي مي توان از سه روش استفاده نمود :

الف) روش مبنا قراردادن مانده صورتحساب بانک. در اين روش با انجام تعديلاتي سعي مي شود از مانده وجه نقد طبق دفاتر شرکت، مانده وجه نقد طبق صورتحساب بانک به دست آيد.

ب) روش مبنا قراردادن مانده بانک طبق دفاتر شرکت. در اين روش با انجام تعديلاتي سعي مي شود که از مانده بانک طبق صورتحساب بانک، مانده وجه نقد طبق دفاتر شرکت به دست آيد.

ج) روش مبنا قراردادن مانده واقعي. در اين روش از مانده وجه نقد طبق دفاتر شرکت و طبق صورتحساب بانک، مانده واقعي بدست مي آيد. اين روش از دو روش قبل رايج تر است.

پر بحث ترین مقالات مرتبط

دیگر مقالات مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شروع نامنویسی دوره حضوری آنلاین ۳۳ ام صفرتاصدمالیات ۱۴۰۲

آخرین بروزرسانی ها :

بروز ترین دوره ها :