سامانه مودیان مالیاتی سامانهای است که با هدف شفاف سازی گزارشات مالیاتی مودیان و پیشگیری از فرار مالیاتی راه اندازی شد. این سامانه به همراه قانون پایانه فروشگاهی، از آبان ماه 1398 در راستای تسهیل عملیات خرید و فروش و گزارشگری مالیاتی تصویب شد. تصویب قانون پایانههای فروشگاهی و راهاندازی سامانه مودیان تکالیف جدیدی بر عهده مودیان قرار داد. از آنجا که قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان هنوز برای برخی اشخاص محل ابهام است، با هدف افزایش سطح اطلاعات فعالان اقتصادی و آگاهی بخشی در مورد آموزش مالیات، در این نوشته قصد داریم در خصوص سامانه مودیان مالیاتی و قانون پایانه فروشگاهی با شما صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان مالیاتی چیست؟
سازمان مالیاتی با هدف شفاف سازی درآمدهای مودیان و پیشگیری از فرار مالیاتی قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان را ابلاغ نمود. بر اساس این قانون کلیه مشمولان موظفند مطابق فراخوانهای اعلام شده از سوی سازمان مالیاتی در سامانه مودیان ثبت نام نمایند. به این ترتیب کلیه اطلاعات درآمدی مودیان جهت تعیین مالیات منصفانه در اختیار سازمان مالیاتی قرار خواهد گرفت.
این قانون در 6 فصل و 29 ماده قانونی تهیه و تنظیم شده است. در ادامه میتوانید قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان مالیاتی را دریافت نمایید.
سامانه مودیان مالیاتی چیست؟
سامانه مودیان مالیاتی مرجع نهایی ثبت، صدور و استعلام صورتحساب الکترونیکی است. بر اساس قانون سامانه مودیان برای هر مودی در این سامانه یک کارپوشه (حساب کاربری) اختصاصی در نظر گرفته میشود؛ که کلیه اطلاعات درآمدی او با استفاده از هر گونه سختافزار یا نرمافزار اعم از رایانه شخصی، پایانه فروشگاهی، سامانههای ابری یا هر وسیله دیگری که حافظه مالیاتی به آن متصل شده باشد، به سامانه مودیان منتقل میشود.
شیوه کار به این صورت است که با عضویت در سامانه مودیان مودی میتواند کلیه صورتحسابهای الکترونیکی استاندارد خود را در سامانه ثبت نماید. هر یک از این صورتحسابها دارای شماره مالیاتی ویژهای بوده و بر اساس نوع کسب و کار مودی، اطلاعات ویژهای در آن ثبت میشود.
📌 نکته
سامانه مودیان مالیاتی در حقیقت مرکز تبادل اطلاعات میان مودی و سازمان مالیاتی است که از طریق کارپوشه مودیان صورت میگیرد.
منظور از پایانه فروشگاهی چیست؟
به کلیه دستگاههایی که هم زمان شرایط زیر را داشته باشند، پایانه فروشگاهی گفته میشود:
- امکان اتصال به شبکههای الکترونیکی پرداخت رسمی کشور
- امکان اتصال و انطباق با سامانه مودیان
- قابلیت صدور صورتحساب الکترونیکی
از انواع پایانههای فروشگاهی میتوان به رایانه، دستگاه کارتخوان بانکی (pos)، صندوق فروش، ترازو دیجیتال، نرم افزارهای فروش، نرم افزارهای قابل نصب بر روی تلفنهای همراه هوشمند، درگاه پرداخت الکترونیکی و سامانههای فروش یکپارچه اشاره نمود.
شماره سریال استاندارد پایانه فروشگاهی
هر یک از پایانههای فروشگاهی دارای یک شماره سریال منحصر به فرد هستند؛ این شماره سریال که توسط شرکت تولید کننده و یا تامین کننده تایید شده سازمان مالیاتی به دستگاه تخصیص مییابد، بر روی بدنه کارتخوان و جعبه آن حک شده است. شماره سریال یک عبارت چند رقمی و ترکیبی از حروف و اعداد است.
حافظه مالیاتی چیست؟
حافظه مالیاتی یک ابزار سخت افزاری یا نرم افزاری برای ثبت و نگهداری اطلاعات مندرج در صورتحسابهای الکترونیکی جهت انتقال آنها به سامانه مودیان است.
شرط قانونی بودن یک حافظه مالیاتی، ثبت آن در سامانه سازمان مالیاتی و اختصاص شناسه یکتا توسط سازمان به آن است.
مشمولان عضویت در سامانه مودیان مالیاتی
بر اساس بند ج ماده 1 قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان کلیه اشخاص حقیقی (صاحبان مشاغل) اعم از صنفی و غیرصنفی و اشخاص حقوقی موضوع فصلهای چهارم و پنجم باب سوم قانون مالیاتهای مستقیم، مشمول ثبت نام در سامانه مودیان هستند.
بر اساس این قانون خرده فروشیها و واحدهای صنفی که مستقیما با مصرف کننده نهایی در ارتباط هستند، علاوهبر ثبت نام در سامانه مودیان، موظف به استفاده از پایانه فروشگاهی نیز اعلام شدهاند. اما استفاده از پایانه فروشگاهی برای مودیانی که مستقیما با مصرف کننده نهایی ارتباط ندارند، الزامی نیست؛ این دسته از مودیان تنها موظفند کلیه صورت حسابهای خود را به ترتیبی که سازمان مقرر میکند از طریق سامانه مودیان صادر نمایند.
چه کسانی مشمول عضویت در سامانه مودیان مالیاتی نیستند؟
هیئت وزیران طی تصویبنامه شماره 6315 مورخ 1400/1/24 فهرست مودیانی که ملزم به ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی نیستند، به شرح زیر اعلام نمود:
- اشخاص حقیقی موضوع ماده 81 ق.م.م
- اشخاص حقیقی موضوع ماده 142 ق.م.م
- صاحبان مشاغل (اشخاص حقیقی) گروه سوم موضوع آیین نامه اجرایی ماده (95) اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم (مصوب 1394)؛ مشروط بر آن که صرفا فروشنده و ارائه کننده کالا و خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده باشند
تبصره – مشاغل و حرف مشمول فراخوان شماره 31092/268/د مورخ 1398/7/1 سازمان مالیاتی، مشمول تبصره ماده (2) قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان نخواهند بود. به بیان دیگر، 15 گروه شغلی موضوع تبصره (2) ماده (169) قانون مالیاتهای مستقیم و همچنین مشاغل موضوع جزء (2) بند (ز) تبصره (6) ماده واحده قانون بودجه سال 1401 کل کشور، موظف به ثبت نام در سامانه مودیان هستند.
ابطال تصویب نامه مربوط به فهرست مودیانی که ملزم به ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی نیستند
تصویب نامه فوق (شماره 6315 مورخ 1400/1/24) بر اساس رای دیوان عدالت اداری و به دلیل عدم دریافت پاسخ از سوی مراجع قانونی در بازه زمانی مورد نظر، ابطال شد. به این ترتیب کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی بر اساس فراخوانهای اعلامی سازمان مالیاتی مشمول ثبت نام و اجرای تکالیف مربوط به سامانه مودیان خواهند بود.
برای اطلاع از فراخوانهای ثبت نام و نحوه ثبت نام در سامانه، مطلب ثبت نام در سامانه مودیان را مطالعه نمایید.
تکالیف مشمولین سامانه مودیان و پایانه فروشگاهی
مطابق ماده 2 تا 14 قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان، کلیه اشخاصی که مشمول قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان هستند، موظف به انجام مجموعه تکالیف زیر هستند:
- ثبت نام و عضویت در سامانه مودیان مالیاتی
- تهیه و استفاده از پایانه فروشگاهی (الزام برای خرده فروشها و واحدهای صنفی که مستقیما با مصرف کننده نهایی ارتباط دارند)
- صدور صورتحسابهای الکترونیکی در ازای فروش کالا/خدمات و ارائه صورتحساب به خریدار
- ارسال اطلاعات صورتحسابهای الکترونیکی صادره به سامانه مودیان
- اعلام شماره حساب (حسابهای) بانکی، شناسه یکتای دستگاه کارتخوان بانکی (POS) یا درگاههای پرداخت الکترونیکی مورد استفاده برای فعالیت شغلی خود به سازمان
- اعلام مراتب عدم امکان صدرو صورتحساب الکترونیکی به علت بروز حادثه یا نقص فنی از طریق کارپوشه یا به هر طریق دیگری که سازمان اعلام میکند، به سازمان یا شرکت معتمد ارائه کننده خدمات مالیاتی (حسب مورد)
- اعلام مراتب تعطیلی (موقت یا دائم) و یا انحلال واحد کسب و کار ظرف 10 روز از تاریخ توقف بهرهبرداری از پایانه فروشگاهی از طریق کارپوشه به سازمان یا شرکت معتمد (حسب مورد)
- اعلام تغییر شغل، محل فعالیت، تغییر مالکیت یا اجاره واحد کسب و کار ظرف 10 روز از طریق کارپوشه به سازمان یا شرکت معتمد (حسب مورد)
جرائم عدم انجام تکالیف سامانه مودیان مالیاتی
سازمان مالیاتی به منظور تضمین اجرای مقررات مصوب در این قانون، بر اساس ماده 22 قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان جرایم زیر را برای متخلفینی که از انجام تکالیف مربوط به قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان خودداری میکنند، در نظر گرفته است:
- جرایم عدم عضویت در سامانه مودیان
- جرایم عدم صدور صورتحساب الکترونیکی
- جرایم عدم اعلام شماره حساب بانکی
- جرایم عدم تحویل صورتحساب چاپی به خریدار و یا حذف یا مخدوش کردن صورتحساب
- جرایم عدم اعلام گزارشات فروش
برای اطلاع از انواع صورتحساب قابل قبول برای سازمان مالیاتی و نحوه صدور صورتحساب الکترونیکی، مطلب مراحل صدور صورتحساب الکترونیکی را مطالعه نمایید.
جرایم عدم عضویت در سامانه مودیان مالیاتی
در صورتی که مودی پس از اعلام فراخوان سازمان مالیاتی از ثبت نام و عضویت در سامانه مودیان خودداری نماید، مشمول پرداخت 10% از مجموع مبلغ فروش انجام شده یا 2 میلیون تومان وجه (هر یک بیشتر باشد) خواهد بود. علاوهبر آن، از اعمال معافیتهای مالیاتی، نرخ صفر و مشوقهای قانون مالیاتهای مستقیم در همان سال مالی محروم میشود.
همچنین در صورتی که مودی هر یک از تخلفات زیر را انجام دهد، مشمول جرایم فوق است:
- عدم استفاده از پایانه فروشگاهی
- عدم استفاده از حافظه مالیاتی
- استفاده از حافظه مالیاتی متعلق به سایر مودیان و یا واگذاری حافظه مالیاتی خود به دیگران
جرایم عدم صدور صورتحساب الکترونیکی متناسب با سامانه مودیان
در مواردی که مودی از صدور صورتحساب الکترونیکی خودداری نماید، مشمول پرداخت جریمهای معادل 10% مجموع فروش انجام شده بدون صدور صورتحساب الکترونیکی و یا 2 میلیون تومان وجه (هر یک بیشتر باشد)
جرایم عدم اعلام شماره حساب بانکی مربوط به فعالیت اقتصادی
عدم اعلام شماره حساب (شماره حسابهای) بانکی مربوط به فعالیت اقتصادی مشمول پرداخت 10% مجموع فروش انجام شده از طریق آن حساب و یا 2 میلیون تومان وجه (هر یک بیشتر باشد) به علاوه محرومیت از اعمال معافیتهای مالیاتی، نرخ صفر و مشوقهای قانون مالیاتهای مستقیم در همان سال مالی خواهد شد.
جرایم عدم تحویل صورتحساب چاپی به خریدار و یا حذف یا مخدوش کردن صورتحساب
در صورتی که فروشنده از ارائه صورتحساب چاپی به خریدار خودداری نماید و یا اقدام به حذف یا مخدوش نمودن صورتحساب نماید، مشمول جریمهای معادل 2% مبلغ صورتحساب و یا 2 میلیون تومان وجه (هر یک بیشتر باشد)
عدم اعلام گزارشات فروش واحد اقتصادی در سامانه مودیان
خودداری از ثبت و یا اعلام گزارشات فروش واحد اقتصادی در سامانههای مربوطه، مشمول پرداخت جریمهای معادل 1% مبلغ فروش گزارش نشده و یا 1 میلیون تومان وجه (هر یک بیشتر باشد)
بخشودگی جرایم سامانه مودیان
بر اساس تبصرههای ماده 22 قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان داریم:
تبصره 1: مبلغ جريمههای ثابت مندرج در اين قانون، متناسب با نرخ تورم سالانه (بر اساس آخرين اعلام بانك مركزی) هر سال توسط سازمان مالیاتی اعلام میشود.
تبصره 2: سازمان نمیتواند بيش از 50% جريمههای موضوع اين ماده را (مطابق ماده 191 ق.م.م) مورد بخشودگی قرار دهد.
کلام آخر
سامانه مودیان مالیاتی و قانون پایانه فروشگاهی با هدف شفاف سازی و افزایش دقت محاسبه مالیات کسب و کارها به وجود آمده است. به این ترتیب شما به عنوان مودی با ثبت اطلاعات در سامانه مودیان، نیاز به اجرای برخی تکالیف مالیاتی از جمله ارسال صورت معاملات فصلی و یا ارائه دفاتر و اسناد و مدارک برای مالیات بر ارزش افزوده نخواهید داشت؛ همچنین میتوانید از تسهیلات نقدی سازمان مالیاتی نیز بهرهمند شوید.
4 پاسخ
سلام وقت بخیر
در مورد جرایم سامانه مودیان که عدم صورتحساب چاپی به خریدار ذکر شده است همان صورتحساب الکترونیکی بدون شناسه یکتا است که باید به خریدار تحویل داد؟
سلام دوست عزیز
سازمان مالیاتی در بند الف و ت ماده 22 قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، به الزام صدور صورتحسابهای الکترونیکی و چاپی اشاره نموده است. توصیه میکنیم برای آشنایی با انواع صورتحساب، دستورالعمل زیر را مطالعه فرمایید.
دستورالعمل صدور صورتحساب الکترونیکی دی ماه 1401
سلام وقتتون بخیر باشه
ممنون از مطالب خوبتون
میخاستم بدونم ثبت نام در سامانه مودیان به چه صورت هست؟ آیا ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی الزامی هست؟ و برای ثبت نام در سامانه مودیان تا چه زمانی فرصت داریم؟
سلام دوست عزیز
از اینکه مطالب پرشین حساب رضایت خاطر شما را فراهم نموده است، بسیار خوشحالیم.
ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی در حال حاضر به صورت اختیاری و داوطلبانه انجام میشود؛ اما از زمانی که سازمان مالیاتی طی فراخوانهایی مودیان مشمول را به ثبت نام در سامانه دعوت کند، ثبت نام الزامی است و در صورت عدم ثبت نام مشمول جرایم مندرج در قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان خواهید شد. همچنین مهلت ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی هم زمان با اعلام فراخوان اعلام خواهد شد.