دوستان و همراهان عزیز سلام. همانطور که میدانید یکی از چالشبرانگیزترین موقعیتها برای هر کسب و کار، حسابرسی بیمه است. در مقاله حسابرسی بیمه تامین اجتماعی چیست؟ و توسط چه سازمانی انجام میشود؟ با مفهوم حسابرسی بیمه تامین اجتماعی، هدف از انجام آن و جرائم عدم همکاری با حسابرسان موسسه حسابرسی آشنا شدیم. در این مقاله قصد داریم مراحل انجام عملیات حسابرسی و راهکارهایی برای کاهش جرائم متعلقه به شما معرفی کنیم. با ما همراه باشید.
برای حسابرسی بیمه تامین اجتماعی چه مدارکی نیاز است؟
ماده 47 قانون تامین اجتماعی، مرجع اصلی حسابرسی بیمه به شمار میرود. بر اساس این ماده قانونی، بازرسان موسسه حسابرسی میتوانند تقریبا کلیه مدارک مالی مجموعه را مورد بررسی قرار دهند. این مدارک عبارتند از:
- دفاتر قانونی
- صورتهای مالی
- لیست کارکنان و فیشهای پرداخت حق بیمه
- فاکتورها و اسناد مالی
- اظهارنامه مالیاتی
- برگههای تشخیص و قطعی مالیاتی
- تراز 4 ستونی کل، معین و تفصیلی
- قراردادها و مفاصا حسابهای مربوطه
به طور کلی هر اطلاع مالی دیگری که به هزینهکردهای مجموعه مرتبط باشد.
کارفرما موظف به ارائه اسناد و مدارک چند سال مجموعه اقتصادی است؟
در سالهای گذشته، حسابرسی بیمه تامین اجتماعی از دفاتر و اسناد مالی ۱۰ سال قبل کارگاهها انجام میشد؛ این موضوع مشکلات فراوانی برای کارفرمایان و کارگاهها ایجاد میکرد. به این خاطر موسسه حسابرسی تامین اجتماعی طی بخشنامه ۱۰۰۰/۹۷/۲۴۴۰ مورخ 1397/03/05 مدت زمان حسابرسی بیمه را به آخرین دوره مالی کارگاهها محدود نمود.
اولویتبندی بازرسی از دفاتر قانونی
بر اساس بخشنامه 11/3 حسابرسی بیمه تامین اجتماعی ، بازرسی از دفاتر قانونی به ترتیب زیر صورت میگیرد:
اولویت اول: قرارهای صادره از هیئتهای تشخیص مطالبات.
اولویت دوم: موارد ارجاعی از مدیرعامل سازمان معاونت فنی و درآمد و اداره کل درآمد حق بیمه.
اولویت سوم: کارگاههای حائز شرایط صدور مفاصاحساب قرارداد بر اساس بازرسی.
اولویت چهارم: شرکتها و مؤسسات در حال تصفیه یا انحلال.
چرا شرکتها از طریق حسابرسی بیمه بدهکار میشوند؟
حسابرسان سازمان تأمین اجتماعی در زمان رسیدگی به اسناد مالی و دفاتر قانونی شرکت، به دو دلیل اصلی شرکت را بدهکار تشخیص میدهند:
1- مطالبه حق بیمه قراردادها برای آن دسته از اسناد خرید و فروشهای شرکت که حق بیمه قراردادها بر آنها حاصل میشود. (بر اساس ماده 38 قانون تامین اجتماعی)
2- مقایسه حق بیمه ابرازی برای کارکنان با حقوق پرداختی درج شده در دفاتر و مطالبه مابهالتفاوت از کارفرما. (بر اساس ماده 28 قانون تامین اجتماعی)
مراحل انجام حسابرسی بیمه تامین اجتماعی
معمولا قبل از انجام حسابرسی، سازمان تامین اجتماعی فرم شماره 1 حسابرسی را برای شرکت مربوطه ارسال مینماید. در این فرم اطلاعاتی در رابطه با دفاتر و اظهارنامههای مالیاتی مورد سوال قرار میگیرد. پس از تکمیل فرمها و ارسال آن به موسسه حسابرسی یا شعبه ذیربط، مامور حسابرسی برای رسیدگی به دفاتر و اسناد مالی شرکت به مجموعه مراجعه میکند. مؤسسه حسابرسی پس از رسیدگی، مدارک مربوطه را در فرمهای مخصوص وارد و به شعبه ارسال کرده و برگ ابلاغ بدهی برای شرکت صادر مینماید.
نمونه فرم شماره 1
اقدامات شعبه پس از دریافت گزارش بازرسی دفاتر قانونی
شعبه بیمه تامین اجتماعی پس از دریافت گزارش بازرس موسسه حسابرسی به صورت زیر اقدام میکند:
1- حداکثر ظرف مدت 3 روز اداری پس از اخذ گزارش بازرسی دفاتر قانونی نسبت به انجام محاسبه و صدور حکم مطالباتی، اقدام میکند؛ همچنین اعلامیه را به کارفرما ابلاغ مینماید.
2- تنظیم فرم شماره 6 (مطابق بخشنامه 11/3) و ارسال آن ظرف مدت 3 روز اداری از تاریخ دریافت گزارش بازرسی.
3- شعبه یا شعب مقصد موظفند، حداکثر ظرف مدت 10 روز اداری طی فرم شماره 7 (مطابق بخشنامه 11/3) پاسخ شعبه مبدا را ارسال نمایند.
4- ثبت و ضبط اطلاعات فرم شماره 7 در پرونده مطالباتی.
5- در صورت اعتراض کارفرما به این حسابرسی، پرونده، خارج از نوبت در هیئتهای تشخیص مطالبات مورد رسیدگی قرار میگیرد.
6- هیئتهای بدوی و تجدیدنظر تشخیص مطالبات در صورت لزوم میتوانند از بازرس یا بازرسان دفاتر قانونی مربوطه به عنوان شخص مطلع، جهت ارائه توضیحات دعوت به عمل آورند.
بدیهی است افراد مذکور به عنوان مطلع و بدون حق رای در جلسه حضور یافته و عدم حضور ایشان مانع از صدور رای نخواهد بود.
اعتراض کارفرما به بدهی تعیین شده موسسه حسابرسی
در صورتی که طی عملیات حسابرسی بیمه تامین اجتماعی و به استناد گزارش بازرسی از دفاتر قانونی، شرکت بدهکار اعلام شود؛ کارفرما میتواند یک نسخه از گزارش بازرسی از دفاتر قانونی را به صورت کتبی و به هزینه خود از موسسه حسابرسی درخواست نماید. چنانچه او همچنان به رای صادره معترض باشد، باید اعتراض خود را به هیئتهای تشخیص مطالبات و تجدید نظر ارجاع دهد. برای آشنایی بیشتر با نحوه اعتراض به بدهی بیمهای خود، مقاله مراحل اعتراض نسبت به جریمه بیمه تامین اجتماعی را ببینید.
پرداخت بدهی حسابرسی بیمه تامین اجتماعی
پس از تایید رای صادره و قطعیت بدهی مجموعه اقتصادی، سه راه پیش روی کارفرما وجود دارد:
- پرداخت بدهی پیش از یک ماه از تاریخ ابلاغ؛ در این صورت کارفرما مشمول جریمه نخواهد شد.
- پرداخت بدهی پس از گذشت یک ماه از تاریخ ابلاغ؛ در این صورت تا روز پرداخت بدهی ماهیانه 2% به آن اضافه میشود.
- پرداخت بدهی پیش از صدور اجراییه؛ در این صورت کارفرما مشمول 40% تخفیف در جریمهها میشود.
نکته: شرکتهای حقوقی به استناد مواد 42 و 43 قانون تأمین، حق اعتراض بر رد بخشی از بدهی را دارند. در صورتی که کارفرما رای اولیه را نپذیرد و نسبت به آن در هیئت اعتراض کند، تا زمان قطعیت بدهی نیازی به پرداخت مبالغ نیست.
پیش حسابرسی؛ کلید کاهش جرائم حسابرسی بیمه تامین اجتماعی
تا اینجا با فرآیند پیچیده حسابرسی تامین اجتماعی از دفاتر قانونی آشنا شدید. اما وظیفه کارفرما برای پیشگیری از قرار گرفتن در این موقعیت پرتنش چیست؟ همانگونه که میدانید همواره پیشگیری بهتر از درمان است. راهکارهای پیشگیری از حسابرسی بیمه عبارتند از:
- دقت در رعایت قوانین و مقررات در هنگام عقد و اجرای قراردادهای پیمانکاری
- انجام مستمر فرآیند پیش حسابرسی در هر دوره مالی
اگر تخصص لازم در زمینه حسابرسی ندارید، از موسسات حسابرسی خصوصی بخواهید مجموعه شما را پیش حسابرسی نمایند. این کار برای شرکتهایی که حسابرسان با تجربهای در این زمینه ندارند، توصیه میشود. در پیش حسابرسی با انجام اقداماتی میتوانید:
- از میزان تقریبی بدهی خود مطلع شوید.
- با حذف عوامل ایجاد جرائم بیمهای، مبالغ حق بیمه را کاهش دهید.
- مانع از ایجاد جرائم مالیاتی شوید.
اساتید ما در تیم پرشینحساب برای اطلاع بیشتر شما از فرآیند حسابرسی بیمه و آموزش دفاعیات آن، دوره نحوه اجرای حسابرسی و بیمه تامین اجتماعی را در نظر گرفتهاند؛ در این دوره راهکارهایی برای پیشگیری از قرار گرفتن در چالش حسابرسی بیمه ارائه میشود؛ همچنین چگونگی دفاع از شرکت در هیئتها آموزش داده میشود.
مثال حسابرسی تامین اجتماعی
شرکتی لیست بیمه همه کارکنان را در موعد مقرر ارسال کرده است. این شرکت سه قرارداد با پیمانکاران داشته که بابت یکی از قراردادها، مفاصاحساب از بیمه تامین اجتماعی گرفتهاند. بابت قرارداد دوم به مبلغ ناخالص 200،000،000 ریال مفاصا اخذ نشده و شرکت 5 درصد و قسط آخر فاکتور را نگهداری نکرده است؛و تمام مبلغ را به پیمانکار پرداخت نموده است. قرارداد سوم با شخص حقیقی و مربوط به رنگآمیزی ساختمان میباشد که شرکت هیچگونه حق بیمهای کسر ننموده و درخواست مفاصا هم نداشته است. در جریان حسابرسی تامین اجتماعی چه اتفاقی میافتد؟
مطابق با ماده 38 قانون تامین اجتماعی:
- وقتی کارفرما قسط آخر کار پیمانکار را میپردازد، آن هم در حالتی که پیمانکار با سازمان تامین تسویه حساب نکرده است، کارفرما باید خسارتهای مربوطه را پرداخت کند. بنابراین چون کارفرما بابت قرارداد دوم، قسط آخر را نگهداری نکرده، مسئولیت پرداخت خسارتهای مربوطه به عهده وی است.
- بابت قرارداد سوم به دلیل اینکه هیچگونه حق بیمهای کسر ننموده، مشمول بدهی خواهد شد.
7 پاسخ
سلام وقت بخیر. گزارش حسابرسی پارسال شرکت ما اینطوری نوشته:
دفاتر شرکت تاکنون مورد بررسی سازمان تامین اجتماعی قرار نگرفته است و شرکت به استناد بخشنامه 1000/97/2440 سازمان تامین اجتماعی ذخیره ای در حساب ها محاسبه ننموده است. با توجه به الزامات قانون مالیات های مستقیم و قوانین و بخشنامه های تامین اجتماعی، تامین ذخیره کافی بابت تعهدات مذکور ضروری است. لیکن تعیین بدهی قطعی آن منوط به رسیدگی و اعلام نظر مقامات ذی صلاح می باشد.
یعنی دقیقا باید چیکار کنیم؟ باید درخواست حسابرسی بدیم؟ ذخیره تامین اجتماعی چیه؟
ممنون میشم کمکم کنید.
سلام
پاسخ به سئوال شما نیازمند بررسی کارشناس است لطفا در تلگرام یا واتس آپ 09207112980 مطرح کنید
سلام وقت بخیر تبصره 1 ماده 38 اگه اشتباه نکنم برای کارگاهی که پرسنل قابل تفکیک نیستن گفته حق اعمال ضریب و نداره و پیمان معاف میباشد آیا برای این کارگاها هم باید ردیف پیمان گرفت؟
سلام
پاسخ به سئوال شما نیازمند بررسی کارشناس است لطفا سئوال خود را در تلگرام یا واتس آپ 09207112980 مطرح کنید
با سلام و عرض تشکر برای مطالب بسیار مفید که در اختیار خوانندگان قرار دادید . حال یک سوال برای من پیش آمده که مایلم جواب آنرا بدانم . چرا کسی که بعنوان کارگر حق بیمه کارگری پرداخت میکند و برای شرکتی بصورت روزمزد کار میکند و این هزینه ها در دفاتر ثبت میگردد مشمول پرداخت بیمه میگردد ؟
سلام
طبق ماده ۳۸ که کارفرما باید مقاطعه کار را ملزم به بیمه نمودن کارکنان خود نماید و کل حق بیمه را به ترتیب مقرر در ماده ۲۸ قانون تامین اجتماعی بپردازد
سلام بسیارعالی بودممنون ازشماوهمکاران محترمتان خداوندنگهدارتان🌷