حسابداری مالیاتی ساختار متدهای حسابداری است که روی مالیات تمرکز میکند بهجای اینکه بهظاهر صورتهای مالی عمومی بپردازد. مطابق قوانین مالیاتی کشورها انجام میشود که همه اشخاص حقیقی و حقوقی باید در اظهارنامه مالیاتی اجرا کنند. این قوانین مالیاتی در کشورهای مختلف با هم تفاوتهایی دارند اما هدف اصلی، پرداخت مالیات به حکومت بابت سود سالانه هر شخص است. در این مقاله قصد داریم حسابداری مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی را به زبان ساده برای شما توضیح دهیم تا درک بهتری از این موضوع پیچیده داشته باشید و آگاهانه تصمیم بگیرید که به آموزش مالیات نیاز دارید.
حسابداری مالیاتی چیست؟
حسابداری مالیاتی (Tax Accounting) زیرمجموعه حسابداری است که به پرکردن اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات میپردازد و توسط اشخاص حقیقی و حقوقی مانند کسبوکارهای کوچک، شرکتهای بزرگ و سازمانها استفاده میشود و روی درآمدها، هزینهها، معافیتها و سود و زیان سرمایهگذاریها تمرکز میکند تا بدانید که چگونه مالیات کمتری پرداخت کنید.
- امور مالیاتی اشخاص حقوقی (کسبوکار) پیچیدهتر از اشخاص حقیقی است برای اینکه در مورد چگونگی مصرف منابع مالی و مالیاتپذیری انواع درآمد سختگیری بیشتری میشود به همین دلیل آموزش مالیات برای صاحبان کسبوکار ضروری است.
- حسابداری مالیاتی وسیلهای برای اهداف قوانین مالیاتی است که حتی اشخاصی که از پرداخت معاف هستند هم باید اجرا کنند. هدف این است که منابع مالی و مسیر سرمایه ورودی یا خروجی مشخص شوند.
مقایسه استانداردهای پذیرفته حسابداری با اصول حسابداری مالیاتی
استانداردهای پذیرفته حسابداری همه تراکنشهای مالی را تا حدودی در نظر میگیرد اما حسابداری مالیاتی فقط روی تراکنشهایی تمرکز میکند که مالیات پرداختنی یک شخص را تحت تاثیر قرار میدهند، اینکه چگونه به محاسبه ارتباط دارند و مدارک قابلارائه چه هستند.
مالیات توسط وزارت دارایی مدیریت میشود تا اطمینان حاصل شود که همه قوانین مالیاتی توسط حسابدارها و مالیاتدهندگان اجرا میشود. وزارت دارایی مدارک و فرمهای خاصی هم طلب میکند تا اطلاعات مالیات مطابق قانون ارائه شوند.
استخدام یک حسابدار مالیاتی حرفهای برای اشخاص گزینهای اختیاری است اما در عمل برای شرکتها و کسبوکارها ضروری است برای اینکه مالیات شرکتی بسیار پیچیدهتر از اشخاص حقیقی است.
حسابداری مالیاتی برای اشخاص حقیقی
برای یک مالیاتدهنده حقیقی، تمرکز فقط روی آیتمهایی مانند درآمد، معافیتهای قانونی، سود و زیان سرمایهگذاری و سایر تراکنشهایی است که مالیات پرداختنی شخص را تحت تاثیر قرار میدهند و اطلاعات لازم برای مدیریت مالیات بر درآمد شخص حقیقی را محدود میکنند.
قانون عمومی مالیات شامل ردیابی همه منابع مالی است که به مالکیت یک شخص حقیقی درآمدهاند بدون اینکه هزینههای شخصی که تاثیر مالیاتی ندارند، در نظر گرفته شوند.
باوجودی که اشخاص حقیقی هم میتوانند از کمک حسابدار مالیاتی استفاده کنند اما قانونا ملزم به این کار نیستند!
در ایران، اشخاص حقیقی که حقوقبگیر هستند و مالیات حقوقشان توسط کارفرما کسر و پرداختشده، ملزم به ارائه اظهارنامه مالیاتی نیستند فقط اشخاص حقیقی که فعالیت اقتصادی مستقل دارند ملزم به تسلیم اظهارنامه مالیاتی هستند اما در بسیاری از کشورها، حتی حقوقبگیران هم باید اظهارنامه مالیاتی ارائه دهند.
پیشنهاد میشود بخوانید: خط قرمز مالیاتی چیست؟ و راه حل های کاربردی عبور از آن چیست؟
حسابداری مالیاتی برای اشخاص حقوقی
در کسبوکارها، اطلاعات بیشتری باید در روند اظهار مالیات آنالیز شوند. درحالیکه مانند اشخاص حقیقی درآمدها و منابع مالی دریافتی باید ردیابی شوند اما در پرداختها معمولا پیچیدگیهایی وجود دارد که شامل هزینههای خاص و پرداخت به سهامداران است.
باوجودی که قانونا لازم نیست که یک کسبوکار از حسابدار مالیاتی استفاده کند تا اظهارنامه مالیاتی را ارائه کند اما کاملا متداول است که در سازمانهای بزرگ به دلیل پیچیدگی امور حسابداری یک حسابدار مالیاتی استفاده شود.
جالب است که بدانید حتی سازمانهایی که از پرداخت مالیات معاف هستند هم از حسابداری مالیاتی استفاده میکنند چراکه قانونا باید اظهارنامه مالیاتی ارائه دهند.
حسابداری مالیاتی برای سازمانهای معاف از مالیات
حتی در مواقعی که یک کسبوکار به دلایل قانونی از پرداخت مالیات معاف است، حسابداری مالیاتی ضروری است برای اینکه همه سازمانها باید پرکردن اظهارنامه مالیاتی را انجام دهند.
بهطور مثال موسسات خیریه باید کمکهای مردم به خیریه را اعلام کنند و نحوه استفاده از این کمکها را هم مشخص کنند. این آمار دقیق اطمینان میدهند که سازمان خیریه تابع قوانین مخصوص سازمانهای معاف از مالیات است.
نتیجهگیری
حسابداری مالیاتی به هر صورت و توسط هرکسی که انجام شود در تئوری ساده است: درآمدها و هزینههای مشمول مالیات در قانون مالیاتی کشور مشخص شدهاند که باید برای یک سال مالیاتی محاسبهشده تا سود و زیان به دست بیاید سپس بر اساس درصد اعلامشده در همان قوانین تا مهلت تعیینشدهای اظهار و پرداخت میشود. مدارک لازم بابت این محاسبات هم باید بعدا به ممیزان سازمان دارایی نشان داده شوند تا صحت محاسبات تایید شود. برای عدم اظهار و پرداخت مالیات هم معمولا جرایمی وجود دارد.
اما در عمل به دلیل وجود ظرایف و پیچیدگیهای زیاد، آموزش مالیات برای صاحبان کسبوکار لازم است یا باید از کمک یک حسابدار مالیاتی استفاده کنید چراکه روی پرکردن اظهارنامه مالیاتی مسلط است و میداند چگونه مالیات کمتری پرداخت کنید.
شما چطور؟ آیا حسابداری مالیاتی کسبوکارتان را خودتان انجام میدهید؟
منبع: investopedia.com