فهرست مطالب

در سری مطالب نحوه استفاده از گزارش حسابرس در امور حسابداری، به برخی کارکرد های گزارش حسابرس مستقل و تاثیر آن در رسیدگی مالیاتی اشاره نمودیم. در این مطلب قصد داریم بطور کامل در این خصوص بحث نماییم.
همانطور که می دانید وفق مقررات ماده 272 و آیین نامه اجرایی مربوط حسابرسی سالانه برای آن دسته از شرکت هایی که حائز شرایط مذکور هستند اجباری بوده و عدم ارائه به موقع آن مشمول جریمه مقطوع 20 درصد مالیات قطعی شده است.

به علاوه در قوانین، بخشنامه ها و آیین نامه ها نیز در بسیاری موارد به لزوم رعایت اصول و استانداردهای پذیرفته شده حسابداری تاکید شده است. یکی از مهمترین موارد رعایت این اصول و استانداردها در ثبت اسناد حسابداری و تحریر دفاتر قانونی است. موضوع کار حسابرس مستقل انطباق نحوه عمل شرکت با این اصول و استانداردها و گزارش عدم رعایت ها است.

به تجربه ثابت شده که در برخی موارد مامور مالیاتی با اعتماد به گزارش حسابرس، مبالغ ذکر شده در گزارش را مبنای رسیدگی و صدور برگ تشخیص قرار می دهد که در ادامه نمونه هایی ذکر میکنیم. بدیهی است تمام مواردی که حسابرس در گزارش خود ذکر می نماید بر نظر مامور مالیاتی اثر نداشته و تنها برخی از آنها که عمدتا هم ماهیت سود و زیانی دارند مدنظر مامور مالیاتی است.

پیشنهاد میشود بخوانید: تفاوت حسابرس مستقل و بازرس قانونی

از جمله موارد و بند شرط هایی که می توانند بر رسیدگی مالیاتی اثرگذار باشند میتوان به مواردی از قبیل هزینه های غیرقابل قبول، بدهی های راکد، هرگونه عدم رعایت استانداردهای حسابداری، عدم اثبات درآمدها، عدم شناسایی هزینه های جذب نشده، تحریف در محاسبه مبالغ قضاوتی مانند اخذ ذخایر اضافه و غیرقابل توجیه، عدم تطبیق مانده حسابهای بانکی با تاییدیه و یا صورتحساب، انحرافات تولید، ناکارآمدی و یا عدم وجود سیستم بهای تمام شده و … اشاره کرد. هرگونه گزارش ابهام و یا محدودیت در رسیدگی مشکوک به خطر تقلب (مانند کتمان درآمد) نیز می تواند آثار سوء بر رسیدگی شرکت داشته باشد. در زیر درخصوص موارد عمده بحث خواهیم کرد.

هزینه های غیرقابل قبول

مواد 147 و 148 ق.م.م و بخشنامه ها و آیین نامه های آنها مختص هزینه های قابل قبول است. هزینه هایی که خارج از مصادیق مقررات مربوط باشد در زمره هزینه های غیرقابل قبول می باشد. اگر حسابرس با اشاره به این موضوع و مبلغ آن را بصورت بند شرط در گزارش خود ذکر نماید احتمالا مامور مالیاتی عطف به گزارش حسابرس مبلغ مذکور را به عنوان هزینه غیرقابل قبول در گزارش رسیدگی مالیاتی ذکر نماید.

بدهی های راکد

حسابهای پرداختنی که راکد سنواتی باشند و مدیریت نتواند دلیل متقاعد کننده ای برای راکد بودن این بدهی ها ارائه نماید در گزارش حسابرس درج می شود. بدهی های راکد سنواتی ممکن است نشان درآمدهای تحقق یافته باشد که به عنوان درآمد در دفاتر شناسایی نشده اند و در رسیدگی مالیاتی موجب جلب نظر مامور مالیاتی و پرریسک شدن مودی گردد.

عدم رعایت استانداردهای حسابداری

اگر بند عدم رعایت مربوط به افشاییات صورتهای مالی باشد احتمالا اثری بر اظهارنظر مامور مالیاتی نداشته باشد. ولی اگر بند عدم رعایت تاثیر سود و زیانی داشته باشد (مثلا اخذ رویه غیراستاندارد در ارزیابی موجودی های مواد و کالا) در رسیدگی مالیاتی موجب جلب نظر مامور مالیاتی میگردد.

عدم اثبات درآمدها

حسابرس آزمون هایی جهت اثبات درآمدهای واحد مورد رسیدگی انجام می دهد. اگر پس از اجرای این آزمون ها حسابرس نسبت به مبلغ و نحوه شناسایی درآمدهای شرکت متقاعد نشود بصورت بند شرط در گزارش حسابرس درج میگردد. عدم اثبات درآمدها ممکن است حاکی از بیش نمایی و یا کم نمایی درآمدها باشد که میتواند در رسیدگی مالیاتی موجب جلب نظر مامور مالیاتی شود.

عدم شناسایی هزینه های جذب نشده

هزینه های جذب نشده آن قسمت از سربار ثابت تولید است که به دلیل ناکارآمدی تولید، اتلاف منابع، ضعف مدیریت و عواملی این چنین بوجود آمده و می بایست جداگانه در صورت سود و زیان افشا شود. اگر هزینه های جذب نشده جداگانه ثبت و افشا نشوند بصورت بند شرط در گزارش حسابرس درج می گردد. بدلیل اینکه هزینه های جذب نشده از لحاظ مالیاتی در زمره هزینه های غیرقابل قبول تلقی می شود، در صورت درج در گزارش حسابرس بر اظهارنظر مامور مالیاتی نیز اثر سوء دارد.

تحریف در محاسبه مبالغ قضاوتی

در مواردی مدیریت ناچار است درخصوص برخی اقلام صورتهای مالی مانند ذخایر مقادیر برآوردی شناسایی نماید؛ مثلا هزینه گارانتی محصولات فروش رفته. این برآوردها می بایست به پشتوانه مبنای معقول، مستدل و منطقی صورت پذیرد. حسابرس در خصوص مبنای محاسبه برآوردها و همچنین محاسبه مجدد پرس و جو می نماید. اگر مدیریت قادر به متقاعد نمودن حسابرس نباشد این عدم توافق بصورت بند شرط درگزارش حسابرس درج می گردد. بدلیل تاثیر سود و زیانی که اینگونه بندها بر صورتهای مالی دارد میتواند بر اظهارنظر مامور مالیاتی نیز اثرگذار باشد.

نمونه های واقعی

به جهت آشنایی و درک بهتر مباحث یاد شده نمونه هایی از بندهای اظهارنظر حسابرس ذیلا آورده می شود:

1- سرفصل سایر بستانکاران شرکت (یادداشت ….. صورتهای مالی) به ترتیب شامل مبالغ …. و …. میلیارد ریال مانده بدهی راکد سنواتی به سهامداران بوده که از این بابت اطلاعات کافی و متقاعدکننده ای به این موسسه ارائه نگردید.

2- سيستم حسابداري صنعتي مناسبي جهت محاسبه بهاي تمام شده محصولات، استقرار نيافته و هزينه هاي ناشي از عدم استفاده مؤثر از عوامل توليد، توقفات توليد و ضايعات عادي و غيرعادي بطور کامل شناسايي و از بهاي تمام شده توليدات تفکيک نگرديده است. هر چند مقايسه توليد واقعي شرکت نسبت به ظرفيت عملي در توليد تيرچه و بلوک به ترتيب معادل 80 درصد و 11 درصد حاکي از عدم استفاده بهينه از امکانات توليدي بعلت عدم فروش محصولات که آنهم بدليل کاهش چشمگير ساخت وساز طي دوره مالي مياني شش ماهه مورد گزارش بوده است. با توجه به موارد فوق هزينه هاي جذب نشده در توليد وجود داشته که بدليل فقدان اطلاعات، اسناد و مدارک کافي، تعديلات ناشي از اين موضوع و اثرات آن بر صورتهاي مالي مورد گزارش، مشخص نمي باشد.

3- مبلغ …. میلیارد ریال از سرفصل هزینه های عملیاتی (یادداشت 20) شرکت فاقد اسناد و مدارک مثبته بوده و درخصوص نحوه هزینه کرد این مبالغ توضیحات متقاعد کننده ای به این موسسه ارائه نگردید. لازم به ذکر است با توجه به مفاد مواد 147 و 148 ق.م.م هزینه های مذکور غیرقابل قبول تلقی میگردند.

4- سرفصل سایر هزینه ها و درآمدهای غیرعملیاتی (یادداشت 25) شامل زیان تسعیر ارز به مبلغ … میلیون ریال می باشد. رویه شرکت برای شناسایی سود و زیان تسعیر ارز در دفاتر، تاریخ وقوع معامله بوده و در پایان سال مالی مجددا ارزیابی نمی شوند. طی بررسی های بعمل آمده درصورت رعایت مفاد استاندارد 16 حسابداری تسعیر ارز، زیان مزبور و زیان سال مالی به مبلغ … افزایش می یافت.

پر بحث ترین مقالات مرتبط

دیگر مقالات مرتبط

2 پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شروع نامنویسی دوره حضوری آنلاین ۳۳ ام صفرتاصدمالیات ۱۴۰۲

آخرین بروزرسانی ها :

بروز ترین دوره ها :