پولشویی یکی از جدیدترین اجرام اقتصادی سالهای اخیر است که در واقع راهی برای مشروعیت بخشیدن به درآمدهای غیرمشروع است. از آنجا که برخی نادانسته مرتکب این جرم میشوند و همچنین به منظور پیشگیری از مجازاتهای سنگین آن، در این مقاله از سری مقالات آموزش مالیات بر آن شدیم شما را با تعریف و مصادیق جرم پولشویی، جرایم پولشویی و راههای مقابله با این جرم آشنا نماییم. همچنین با هدف تفهیم بهتر این مسئله ویدیویی در زمینه سرنخهای اداره مبارزه با پولشویی برای کشف جرم پولشویی در این مطلب قرار دادهایم. با ما همراه باشید.
ویدیو سرنخ های اداره مبارزه با پولشویی برای کشف جرم پولشویی
سادهترین راه برای شناسایی پولشویی، تراکنشهای فاقد مدارک مستدل معامله و منبع پول هستند که با جابجایی مکرر پول بین حسابهای اشخاص با قصد مخفی یا گم شدن رد پول، انجام میشود. اما نکته قابل توجه اینجاست که جابجایی پول بین حسابها باعث افزایش گردش حساب شده و زنگ خطر سازمان مالیاتی را برای بررسی بیشتر برای کشف منبع تراکنش های بانکی مشکوک به صدا در میآورد. به این ترتیب اگر مستندات قابل قبولی توسط شخص برای رسیدگی ارائه نشود، پرونده به دایره پولشویی ارجاع میشود؛ که علاوهبر تعلق مالیات تراکنش های بانکی و جرایم آن، منجر به جرایم دیگری نیز خواهد شد.
برای دریافت دوره مالیات تراکنش های بانکی مشکوک کلیک کنید.
پولشویی چیست؟
پولشویی در لغت به معنای تمیز کردن پولهای کثیف است. جرم پولشویی به هر فرآیند مالی (اعم از انجام عملیات و یا اقدام به انجام عملیات) گفته میشود که با هدف پنهان کردن منشا و یا قانونی جلوه دادن درآمدهای (عواید) حاصل از انجام اعمال خلافکارانه صورت پذیرد. افرادی که اقدام به پولشویی میکنند، در حقیقت با مخفی کردن منشا پولهای کثیف و فرار از عواقب قانونی، به دنبال استفاده عادی از این درآمدها در چرخه اقتصادی هستند.
در حالت کلی پولشویی به ورود درآمدهایی که منشا تحصیل آنها واضح و مشخص نیست، به نظام مالی و چرخه اقتصادی، جهت استفاده قانونی گفته میشود.
آیا پولشویی جرم است؟
بله پول شویی یکی از مهمترین جرمهای اقتصادی است. ابعاد این جرم از جنبههای مختلفی قابل بررسی است؛ در اینجا به دو مورد از مهمترین این ابعاد اشاره میکنیم:
- ابعاد اقتصادی
- ابعاد انسانی
ابعاد اقتصادی جرم پولشویی
اصلیترین بعد پولشویی که آن را به یکی از مهمترین جرمهای اقتصادی تبدیل کرده است، ابعاد اقتصادی آن است. از جمله ابعاد اقتصادی پولشویی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- تضعیف بخش خصوصی
- خروج سرمایههای ملی به صورت غیرقانونی
- افزایش نرخ بهره و ارز خارجی
- تزلزل در بازارهای مالی
- کاهش نرخ تولید ناخالص ملی
- توزیع نابرابر درآمد و افزایش فاصله طبقاتی
- افزایش تورم
ابعاد انسانی جرم پولشویی
یکی از مهمترین ابعاد جرم پولشویی که شاید کمتر به آن توجه شده باشد، ارتباط آن با انسانهایی است که قربانی این جرم میشوند. پولشویی در نتیجه کلاهبرداری و سوءاستفاده یا آسیب مالی و یا حتی جانی به سایر انسانها ایجاد میشود. از این رو میتوان پولشویی را یکی از غیرانسانیترین اجرام اقتصادی دانست.
مصادیق جرم پولشویی
شاید پولشویی در نگاه اول قانونی نمودن درآمد حاصل از عملیات خلافکارانه بارزی چون قاچاق مواد مخدر، قاچاق كالا و ارز، رانتخواری، آدمربايی، دایركردن مراكز فساد و فحشا، اختلاس و ارتشا، كلاهبرداری، فعاليتهای تروريستی، جاسوسی، گروگانگيری، قمار، قاچاق كالاهای عتيقه و آثار باستانی به نظر برسد؛ اما باید بدانید که هر گونه درآمد حاصل از فرار مالیاتی و یا حتی تقلب در امور مالی نیز از مصادیق جرم پولشویی محسوب میشود.
مطابق ماده 2 قانون اصلاح قانون مبارزه با پولشویی از جمله مصادیق پولشویی که شاید بسیاری از آن بیاطلاع باشند، عبارت است از:
الف) تحصیل، تملک، نگهداری یا استفاده از عواید حاصل از فعالیتهای غیرقانونی با علم به این که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در نتیجه ارتکاب جرم به دست آمده باشد.
ب) تبدیل، مبادله یا انتقال عوایدی به منظور پنهانکردن منشا غیرقانونی آن با علم به این که بهطور مستقیم یا غیرمستقیم ناشی از ارتکاب جرم بوده یا کمک به مرتکب به نحوی که وی مشمول آثار و تبعات قانونی ارتکاب آن جرم نگردد.
ج) اخفاء یا پنهان یا کتمانکردن ماهیت واقعی، منشا، منبع، محل، نقل و انتقال، جابهجایی یا مالکیت عوایدی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در نتیجه جرم تحصیل شده باشد.
مثال هایی از ارتکاب جرم پولشویی
به این ترتیب بر اساس قانون اصلاح قانون مبارزه با پولشویی، به عنوان مثالهایی از جرم پولشویی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- خرید یا جعل فاکتورهای صوری و ثبت در دفاتر قانونی به منظور پوشش دادن عملیات غیرقانونی و یا فرار از مالیات
- جعل مدارک و اسناد واردات کالا و دریافت ارز دولتی با هدف کسب سود از فروش ارز در بازار آزاد
- دریافت وام بهرهبرداری و یا جهت تامین تجهیزات با هدف سرمایه گذاری غیرتجاری مانند خرید ملک و یا ساخت و ساز
- زمین خواری و یا رشوه خواری
- اجاره حساب بانکی به دیگران (حتی در مورد استفاده از حسابهای خانواده نیز این مورد صادق است)
خوب است بدانید:
یکی از جدیدترین شیوههای پولشویی از طریق رمزارزها و متاورس انجام میشود. از آنجا که در دنیای دیجیتال همه چیز به صورت ناشناس و بدون اطلاع از هدف و هویت معاملهگر انجام میشود، امکان انجام تخلف از این طریق سادهتر است.
نکته قابل توجه دیگر آن است که پولشویی عموما با هدف تامین مالی فعالیتهای تروریستی انجام میشود. به این ترتیب مراقب باشید که با انجام یک معامله ناشناس، در باتلاق همکاری با عملیات تروریستی اسیر نشوید.
انواع پول های غیرقانونی و نامشروع
بر اساس اقدامات مجرمانهای که منشا درآمدهای خلافکارانه هستند، پولهای کثیف به دستههای زیر تقسیم میشوند:
- پول کثیف (آغشته به خون): درآمدهای حاصل از قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان، اقدامات تروریستی و مواردی از این قبیل که در نهایت به کشتار و خونریزی منجر میشود
- پول سیاه: درآمد حاصل از قاچاق کالا و یا شرکت در معاملات پرسود دولتی خارج از چارچوب قانونی
- پول خاکستری: درآمدهای حاصل از فروش کالا و انجام کارهای تولیدی پنهان از نظارت دولت با هدف فرار از مالیات
مجازات جرم پولشویی
در ماده 10 قانون اصلاح قانون مبارزه با پولشویی، قانون گذار جرایم مالیاتی مرتکبان جرم پولشویی (به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم) را بیان کرده است. به این ترتیب مجازات پولشویی بر اساس حقیقی یا حقوقی بودن مرتکب آن به شرح زیر است:
جرایم پولشویی برای اشخاص حقیقی
1- درآمد و عواید حاصل از پولشویی تا 10,000,000,000 ریال است:
- مصادره اصل مال و درآمد و عواید حاصل از ارتکاب جرم منشا و جرم پولشویی (در صورتی که موجود نباشد مثل یا قیمت آن)
- حبس تعزیری درجه پنج
- پرداخت جزای نقدی معادل وجوه یا ارزش مالی که مورد پولشویی قرار گرفته
2- درآمد و عواید حاصل از پولشویی بیش از 10,000,000,000 ریال است:
- مصادره اصل مال و درآمد و عواید حاصل از ارتکاب جرم منشا و جرم پولشویی (در صورتی که موجود نباشد مثل یا قیمت آن)
- حبس تعزیری درجه چهار
- پرداخت جزای نقدی معادل وجوه یا ارزش مالی که مورد پولشویی قرار گرفته
جرائم پولشویی برای اشخاص حقوقی
در صورتی که مرتکب جرم پولشویی، اشخاص حقوقی باشند، مشمول جرایم زیر خواهند بود:
- مجازاتهای مقرر در ماده 20 قانون مجازات اسلامی
- پرداخت جزای نقدی معادل دو تا چهار برابر وجوه یا ارزش مالی که مورد پولشویی قرار گرفته
مجازاتهای مقرر در ماده 20 قانون مجازات اسلامی
شخص حقوقی در صورت ارتکاب جرم با توجه به شدت جرم ارتکابی و نتایج زیان بار آن به یک تا دو مورد از موارد زیر محکوم میشود، این امر مانع از مجازات شخص حقیقی نیست:
الف- انحلال شخص حقوقی
ب- مصادره کل اموال
پ- ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی به طور دائم یا حداکثر برای مدت پنج سال
ت- ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه به طور دائم یا حداکثر برای مدت پنج سال
ث- ممنوعیت از اصدار برخی از اسناد تجاری حداکثر برای مدت پنج سال
ج- جزای نقدی
چ- انتشار حکم محکومیت به وسیله رسانهها
4 نکته مهم از جرایم پولشویی
1- در صورتی که عواید حاصل از جرم به اموال دیگری تبدیل یا تغییر یافته باشد، همان اموال و در صورت انتقال به ثالث با حسن نیت، معادل آن از اموال مرتکب ضبط میشود.
2- مرتکبین جرم منشا (قاچاق انسان یا کالا، فرار مالیاتی و … که پیشتر گفته شد) در صورت ارتکاب جرم پولشویی علاوهبر مجازاتهای مقرر مربوط به جرم منشا، به مجازاتهای پیشبینی شده در قانون مبارزه با پولشویی نیز محکوم خواهند شد. مرتکبین جرم پولشویی در صورت عدم ارتکاب جرم منشا صرفا به مجازات مقرر در این ماده محکوم میشوند.
3- در صورتی که جرم پولشویی به صورت سازمان یافته ارتکاب یابد، مجازات مرتکبان به میزان یک درجه تشدید خواهد شد.
4- چنانچه اموال موضوع پولشویی، متعلق به غیر باشد و در دادگاه صالحه مشخص شود که بدون اطلاع مالک استفاده شده یا اینکه مالک رضایت نداشته و این امر را به مراجع قانونی اعلام نموده یا اینکه امکان اعلام نداشته است، اموال مذکور به مالک آن مسترد میشود.
راههای مبارزه با جرم پولشویی
اولین و مهمترین اقدام در جهت پیشگیری از پولشویی در نظر گرفتن قوانین مبارزه با پولشویی در جهت برخورد با مرتکبان این جرم است. اما راهکارهای دیگری نیز در این زمینه وجود دارد؛ که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
- کنترل ورود و خروج پول به کشورها از طریق عضویت در توافقنامههای مالی و پولی بینالمللی
- نظارت بر خرید و فروش ارزهای خارجی در کشور
- آموزش روشهای ضدپولشویی به کارکنان شاغل در بانکها و صرافیها
- اصلاح ساختارهای مالی و مالیاتی با هدف پیشگیری از فرار مالیاتی
- ایجاد زیرساختهای محکم در شبکه بانکی و موسسات اعتباری
- تهیه گزارشات آماری منظم از شبکههای مالی و پولی کشور
- کوچک کردن بخش دولتی و کم کردن عملیات اقتصاد دولتی
- ایجاد قوانین نظارتی برای رمزارزها و شفاف سازی فعالیتهای مالی و پولی در فضای دیجیتالی
راهکارهایی برای ایمنی کسب و کارها در برابر سواستفاده پولشویان
برای اینکه کسب و کارتان را در برابر معاملات پولشویی مصون نگه دارید، انجام برخی امور ضروری است:
- پایبندی به کلیه قوانین مالی و پولی و شفاف بودن حسابها
- آموزش روشهای ضدپولشویی به کارکنان به ویژه بخش حسابداری
- شناسایی هویت واقعی طرف معامله و خودداری از معامله با افراد ناشناس یا واسطهها
- حسابرسی داخلی مجموعه به صورت منظم
- بررسی منابع تامین اعتبار در معاملات یا سرمایه گذاریها
مراقب باشید در دام معاملات پولشویی نیفتید
در انتها برای آگاهی شما عزیزان و پیشگیری از افتادن به دام سودجویان، به بیان روش های پولشویی، که معمولا مورد استفاده پولشویان قرار میگیرد، میپردازیم.
یکی از اصلیترین پوششها برای درآمدهای حاصل از جرم پولشویی، فعالیتهای خدماتی است. از آنجا که این فعالیتها نیازمند تهیه مواد اولیه نیستند و استانداردی برای تعیین درآمد برای آنها وجود ندارد. از جمله این فعالیتهای اقتصادی که میتوانند بستری برای جرم پولشویی باشند، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- راه اندازی موسسات خیریه
- حراجیهای آثار هنری
- باشگاههای ورزشی
- پارکینگهای طبقاتی و کارواشها
- تاسیس شرکتهای کاغذی
- سرمایهگذاری در بانکها و یا کسب و کارهای قانونی
کلام آخر
جرم پولشویی یکی از مهمترین تهدیداتی است که ممکن است پیش روی کسب و کارها قرار گیرد. زیرا همان گونه که مطرح شد، یکی از مصادیق پولشویی اقدام به کتمان درآمد و فرار مالیاتی است. از این رو موثرترین راهکار در پیشگیری از افتادن در این دام، آموزش مالیات کسب و کارها و اطلاع از جدیدترین قوانین و بخشنامهها در کنار استفاده از مشاوره مالیاتی خبرگان مالی و مالیاتی است. بدین ترتیب تجارت ایمنی برای خود رقم خواهید زد.
2 پاسخ
با سلام
من در سال 89 لیسانس حسابداری گرفتم با اینکه هیچ کار عملی بلد نبودم یه شرکت حسابداری تاسیس کردم وچند تا سفارش گرفتم خلاصه با نرم افزارهای مختلفی کار کردم یکی دو بار دفتر نویسی انجام دادم ولی یه کار تمام وقت بهم پیشنهاد شد وشرکتم غیر فعال شد ولی بواسطه اون شرکت تونستم اعتبار بدست بیارم چند وقتی است با پرشین حساب آشنا شدم خیلی دوست دارم با شما همکاری داشته باشم .آخه شهرستان ما به حسابدارهای ماهر نیاز مبرم داره واین کمبود احساس میشه خواهش می کنم در این مورد کمکم کنید
سلام ماهم خوشحال میشیم بتونیم به شما کمکی کرده باشیم.از کدم شهرستان هستید؟