این روزها بسیاری از شرکتها با توجه به بازدهی بالای بازار سرمایه تصمیم به سرمایه گذاری جاری (سرمایه گذاری کوتاه مدت) در بورس نمودهاند در این مقاله در خصوص خرید و فروش سهام و نقل و انتقال سهام شرکتها توضیحات مهمی ارائه شده است و به 6 سوال مهم در خصوص سرمایه گذاری در بورس پاسخ داده شده است.
آیا موضوع فعالیت شرکتها باید در چارچوب اساسنامه باشد؟
در شرکت های تجاری، قلمرو فعالیت شرکت های تجاری محدود به موضوعی می شود که در اساسنامه پیشبینی شده است و نمیتوان از آن تجاوز نمود. موضوع فعالیت شرکتهای تجارتی در اساسنامه آن تعیین و مشخص می شود و بر اساس آن معاملات بازرگانی میبایستی با موضوع شرکت مرتبط باشد. بنابراین شرکت های تجارتی دارای اهلیت برای معاملاتی هستند که در اساسنامه آنها پیش بینی شده است و خارج از حدود آن، مدیران شرکت مجاز به معامله نیستند.
ماده 118 لایحه اصلاحی قانون تجارت
در ماده ۱۱۸ لایحه اصلاحی قانون تجارت آمده است: جز درباره موضوعاتی که به موجب مقررات این قانون اخذ تصمیم و اقدام درباره آنها در صلاحیت خاص مجامع عمومی است، مدیران شرکت دارای کلیه اختیارات لازم برای اداره امور شرکت میباشند، مشروط بر اینکه تصمیمات و اقدامات آنها در حدود موضوع شرکت باشد.
لذا مدیران شرکت چنان چه بر خلاف اساسنامه، مبادرت به عملیاتی کنند که خارج از موضوع شرکت باشد، شخصا مسئول بوده و هر یک از شرکاء و کسانی که با شرکت معامله کردهاند میتوانند ابطال عملیات مزبور را تقاضا کنند. اما بنا بر اعلام حسابرسان و کارشناسان مختلف اگر سرمایه گذاری در بورس اعداد با اهمیتی نباشد مشکلی از نظر قانونی ایجاد نمیکند در غیر این صورت حتما باید در اساسنامه ذکر شده باشد تا از عواقب احتمالی و مشمول مالیات قرارگرفتن آن جلوگیری شود.
1) آیا سرمایه گذاری در بورس مشمول مالیات است؟
درآمدهای حاصل از فعالیت در بورس از مالیات معاف است.
2) آیا خرید و فروش سهام سایر شرکتها برای شرکت منع قانونی دارد؟
خرید و فروش سهام سایر شرکتها منع قانونی برای هیچ کدام از شرکت ها ندارد اگر صرفا فعالیت شرکت همین موضوع است باید در اساسنامه پیش بینی شده باشد.
3) آیا سود حاصل از خرید و فروش سهام در بورس مشمول مالیات است؟
مطابق قانون خرید و فروش های سهام در بورس که با سود همراه است معاف از پرداخت مالیات هستند.
4) آیا خرید و فروش سهام مشمول مالیات نقل و انتقال میشود؟
خرید و فروش سهام فقط مشمول مالیات نقل و انتقال میشود و زیان آن را نمی پذیرد چون سود معاف از مالیات است.
5) آیا اندوخته صرف سهام مشمول مالیات است؟
طبق تبصره 2 ماده 143 ق م م در شرکتهای سهامی پذیرفته شده در بورس اندوخته صرف سهام مشمول مالیات مقطوع به نرخ نیم درصد (0/5%) خواهد بود و به این درآمد مالیات دیگری تعلق نمیگیرد.
6) آیا هزینههای مربوط به تشخیص درآمد مشمول مالیات هزینههای قابل قبول مالیاتی است؟
طبق تبصره 2 ماده 147 ق م م هزینههای مربوط به درآمدهایی که به موجب این قانون از پرداخت مالیات معاف یا مشمول مالیات با نرخ صفر بوده یا با نرخ مقطوع محاسبه میشود، بهعنوان هزینههای قابل قبول مالیاتی شناخته نمیشوند.
تبصره 4 ماده 105 قانون مالیاتهای مستقیم
طبق تبصره 4 ماده 105 ق م م اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی نسبت به سود سهام یا سهام الشرکه دریافتی از شرکت های سرمایهپذیر مشمول مالیات دیگری نخواهند بود.
بخشنامه 200/97/177
در بخشنامه 200/97/177 به جهت رفع ابهام در خصوص درآمد ناشی از ارزیابی سرمایه گذاری ها- نقل و انتقال سهام- سود سهام دریافتی توضیحات مفیدی داده شده است.
کلام پایانی مهم در خصوص سرمایه گذاری های جاری
یک نکته ی بسیار مهم در خصوص سرمایه گذاری های جاری (اعم از سریع المعامله و سایر سرمایه گذاری های جاری) که به ارزش بازار یا خالص ارزش فروش در دفاتر منعکس می گردد این مورد است که خالص افزایش سرمایه گذاری های مذکور به عنوان درآمد، مشمول مالیات است و در صورت زیان با توجه به تبصره (2) ماده 147 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1394/04/31 زیان مذکور قابل پذیرش نخواهد بود.
درضمن افزایش ارزش سرمایه گذاری تا سقف کاهش ارزش قبلی همان سرمایه گذاری (در صورتی که در سنوات قبل هزینه کاهش ارزش آن در محاسبه خالص افزایش سرمایه گذاری های آن دوره منظور نشده باشد) مشمول مالیات نخواهد بود.