با افزایش ارتباطات بین المللی و رونق تجارت جهانی، نیاز به خرید و فروش ارز افزایش یافته است. این مسئله موجب سودجویی عدهای از سوداگران برای خرید و نگهداشت ارز با هدف افزایش قیمت شد. از این رو سازمان مالیاتی طی اطلاعیهای از دریافت مالیات خرید و فروش ارز از کلیه خریداران و فروشندگان ارز خبر داد. به دلیل اهمیت این مسئله در این مقاله در خصوص آموزش مالیات قصد داریم شما همراهان عزیز را با نرخ مالیات خرید و فروش ارز و همچنین نحوه ثبت خرید ارز در معاملات فصلی آشنا نماییم. با ما همراه باشید.
تعریف ارز و انواع آن
قبل از هر چیز خوب است با ارز خارجی و انواع آن آشنا شویم. بر اساس تعریف قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، ارز عبارت از پول رایج کشورهای دیگر است، که در مبادلات مالی کاربرد دارد. ارز موارد زیر را در برمیگیرد:
- اسکناس
- مسکوکات
- حوالجات ارزی
- سایر اسناد مکتوب یا الکترونیکی که در مبادلات مالی کاربرد دارد
مالیات خرید و فروش ارز
در آذر ماه سال 1400 سازمان مالیاتی طی اطلاعیهای کلیه اشخاص فعال در حوزه خرید و فروش ارز را مکلف به انجام تکالیف مالیاتی نمود. بر اساس این اطلاعیه، خرید و فروش ارز مطابق قانون مالیاتهای مستقیم مشمول مالیات اعلام شده و کلیه فعالان در این حوزه اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول ثبت نام در نظام مالیاتی و پرداخت مالیات متعلق شناخته شدند. این اشخاص موظفند نسبت به تشکیل پرونده مالیاتی و ثبت نام در سامانه سازمان مالیاتی به آدرس www.tax.gov.ir اقدام نمایند.
نرخ مالیات خرید و فروش ارز
سازمان مالیاتی در راستای اجرای مقررات ماده ۱۶۳ ق.م.م، و همچنین با هماهنگی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مبادله ارز در سال 1401 را مشمول مالیات به نرخ علی الحساب 10% اعلام نمود.
سقف مالیات خرید و فروش ارز
طبق اعلام معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی، نرخ مالیات خرید و فروش ارز وابسته به حجم ارز مبادله شده ندارد؛ بلکه نرخ علی الحساب مالیات بر اساس مفاد ماده ۱۶۳ ق.م.م، برای هر میزان خرید و یا فروش ارز معادل 10% است.
مسیحی همچنین اعلام کرد: “سازمان مالیاتی میتواند مبتنی بر نقش تنظیمگری و مدیریت بازار، نرخ مالیات خرید و فروش ارز را تعیین کند.”
توصیه میکنیم بخوانید: حساب ارزی
اهمیت وضع قانون مالیات خرید و فروش ارز
هم زمان با کاهش ارزش پول رایج ملی و افزایش ارزش ارز سایر کشورها در سالهای اخیر، برخی اشخاص تصمیم به سرمایهگذاری بر مبنای ارزهای خارجی گرفتند. این افراد اقدام به خرید و نگهداری مقادیر زیاد ارز، احتکار ارز، میکردند و به این ترتیب موجب افزایش مجدد افزایش تقاضا و کاهش عرضه و به دنبال آن، افزایش ارزش ارزهای خارجی میشدند.
در این راستا سازمان مالیاتی با هدف کنترل ارزش پول ملی و ارز خارجی و همچنین شناسایی خریداران و فروشندگان حرفهای ارز و پیشگیری از انباشت ارزهای سرگردان، اقدام به وضع قوانین مالیاتی برای این افراد نمود.
چه کسانی مشمول پرداخت مالیات خرید و فروش ارز هستند؟
مالیات خرید و فروش ارز تنها به اشخاصی تعلق میگیرد که نسبت به خرید ارز به شیوههای غیرقانونی و احتکار ارز اقدام میکنند؛ به بیان دیگر، این مالیات برای اشخاصی است که بدون نیاز و تنها با هدف سرمایه گذاری ارز خریداری میکنند.
محمد مسیحی، معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی، درباره مالیات خرید و فروش ارز گفت: “موضوع مالیات علیالحساب ۱۰ درصدی، شامل حال اشخاصی که با شیوههای قانونی به معاملات ارز مبادرت میورزند، نمیشود.”
در واقع مالیات 10% شامل حال اشخاص حقیقی و حقوقی است که در بازارهای غیررسمی با هدف سفتهبازی و با شیوه سوداگرانه نسبت به معاملات ارزی اقدام میکنند.
توصیه میکنیم بخوانید: ارز دیجیتال چیست؟
معافیت مالیات خرید و فروش ارز
قانون مالیات بر خرید و فروش ارز برای حفظ ثبات بازار ارز و جلوگیری از نگهداری ارز بدون نیاز به استفاده از آن جهت امور شخصی و یا تجاری، اجرا شد؛ از این رو ارز خریداری شده در موارد زیر مشمول مالیات نیست:
- ارز خریداری شده توسط فعالان اقتصادی که از طریق سامانه نیما داد و ستد میکنند
- ارزهای دانشجویی
- ارزهای مسافرتی
- ارز خریداری شده توسط اشخاصی که از طریق ساز و کارهای قانونی بانک مرکزی اقدام به مبادله ارز میکنند نظیر ارز خریداری شده برای خرید دارو و یا صادرات و واردات
نحوه محاسبه و پرداخت مالیات خرید و فروش ارز
مالیات خرید و فروش ارز به ماخذ مقادیر ارز مبادله و ثبت شده و معادل 10% ارز مورد معامله (نرخ علیالحساب سال 1401) محاسبه میشود.
برای پرداخت مالیات خرید و فروش ارز باید مراحل زیر را طی نمایید:
- ورود به درگاه ملی خدمات مالیاتی (مایتکس) با کمک نام کاربری و رمز عبور
- ورود به بخش “پرداخت قبضهای مالیات” از منوی داشبورد مالیاتی
- پرداخت مالیات خرید و فروش ارز
نحوه ثبت خرید یا فروش ارز در معاملات فصلی
بر اساس قانون مالیاتهای مستقیم، کلیه اشخاص زیر مکلفند در اجرای مادههای 169 ق.م.م و 169 مکرر به منظور شفافیت فعالیتهای اقتصادی و استقرار نظام یکپارچه اطلاعات مالیاتی، تمامی اطلاعات مربوط به معاملات خود را اعم از اطلاعات هویتی، عملکردی، خرید و فروش داراییها و کلیه اطلاعات مالی و پولی خود نظیر خرید و فروش ارز را در قالب صورت معاملات فصلی در اختیار سازمان مالیاتی کشور قرار دهند. این اشخاص عبارتند از:
- کلیه فعالان اقتصادی اعم از کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی و تمامی دستگاههای اجرایی موضوع ماده 5 قانون خدمات کشوری، از جمله صرافیها، بانکها، بانک مرکزی و موسسات مالی و اعتباری
- کلیه خریداران و فروشندگان حرفهای ارز که با اهدافی غیر از مصارف شخصی و تجارت اقدام به خرید و نگهداری ارز میکنند (محتکران ارز)
برای ثبت ارز در سامانه صورت معاملات فصلی، باید پس از ورود به سامانه صورت معاملات فصلی با کمک نام کاربری و رمز عبور، نسبت به ثبت گزارشات خرید و یا گزارشات فروش اقدام نمود. ثبت گزارشات به صورت آنلاین و یا آفلاین انجام میشود.
جرایم عدم پرداخت مالیات خرید و فروش ارز
سازمان مالیاتی همچنین مجازات متخلفین از انجام تکالیف مالیاتی مربوط به خرید و فروش ارز اعم از عدم ثبت نام به موقع و یا پرداخت مالیات در نظام مالیاتی را به شرح زیر اعلام نمود:
- تعلق جرایم غیر قابل بخشش مالیاتی (علاوهبر مالیات متعلق) که از طریق عملیات اجرایی وصول خواهد شد
- تعلق مجازاتهای مقرر در ماده 274 ق.م.م از جمله مجازاتهای تعزیری درجه شش
آیا خرید سکه از صرافی مالیات دارد؟
مطابق اعلام سازمان مالیاتی، هر فعالیت اقتصادی که منجر به درآمدزایی شود و معافیت مالیاتی آن صریحا در قانون مالیاتها اعلام نشده باشد، مشمول پرداخت مالیات است. از این رو خرید سکه از صرافیها و یا بانک مرکزی نیز مشمول پرداخت مالیات است. به این ترتیب بر اساس دستورالعمل شماره 200/1401/527 مورخ 1401/3/3، کلیه صاحبان مشاغلی که در کنار فعالیت اصلی خود، از بانک مرکزی سکه خریداری کردهاند، در صورتی که سکهها را طی سال 1400 دریافت نموده باشند، برای پرداخت مالیات سکه موظف به تکمیل و ارسال اظهارنامه به صورت مجزا و بر اساس قوانین و مقررات هستند.
بر اساس بخشنامه 200/1400/504 مورخ 1400/2/8 نرخ مالیات بر سکه برای سال 1400 و بعد از آن به شرح زیر است:
حداقل تعداد سکه دریافتی | حداکثر تعداد سکه دریافتی | مالیات مقطوع قابل پرداخت به ازای هر سکه |
0 | 5 | معاف از پرداخت مالیات |
5 | 15 | 9,600,000 |
15 | 25 | 12,800,000 |
25 | 105 | 16,000,000 |
همچنین اشخاصی که بیش از 105 قطعه سکه خریداری نمودهاند و همچنین مشاغلی که حسب سوابق پرونده با مجوز صادره از سوی مراجع ذیربط به شغل خرید و فروش سکه اشتغال دارند، مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات متعلق هستند.
قوانین خرید و فروش قانونی ارز
بر اساس دستورالعمل خرید و فروش ارز، خرید و فروش قانونی ارز تنها از طریق بانک مرکزی و یا صرافیهای مجاز و با رعایت قوانین زیر امکان پذیر است:
- ارائه کد ملی خریدار و اسناد و مدارک مثبته جهت مصرف ارز خریداری شده
- رعایت مقررات ارزی و قوانین مبارزه با پولشویی
آیا خرید و فروش ارز مشمول پرداخت ارزش افزوده است؟
با استناد به تبصره ماده 17 قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده، در مواردی که دریافت وجه از مودی مستند به فروش کالا و یا ارائه خدمت نیست، عرضه خدمت محسوب نمیشود و ماخذ محاسبه مالیات و عوارض نیست. بر این اساس دریافت ارزش افزوده ارز موضوعیتی ندارد؛ در واقع خرید و فروش ارز مشمول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده نیست.
اما از آنجا که عملیات تبدیل وجه رایج به ارز ارائه نوعی خدمات محسوب میشود، صرافیها بر اساس حجم فعالیت خود مشمول ثبت نام و انجام تکالیف ارزش افزوده هستند. این ارزش افزوده مطابق دستورالعمل 596/93/200 مورخ 1393/7/5 برای صرافیها، به مابهالتفاوت مبلغ خرید ارز و فروش آن به مصرف کننده نهایی تعلق میگیرد.
کلام آخر
مالیات خرید و فروش ارز قانونی است که سازمان مالیاتی در راستای مدیریت ارزش پول ملی و همچنین ارز خارجی و پیشگیری از احتکار ارز در نظر گرفته و اقدامات اساسی نیز در راستای اخذ مالیات از اشخاص مشمول انجام داده است. از این رو پیشنهاد ما به کلیه فعالان در حوزه خدمات ارزی کسب آموزش مالیات به صورت حرفهای است. بدین ترتیب میتوانید با پرداخت مالیات منصفانه از درآمدهای خود لذت ببرید.
این فرصت را از دست ندهید.
16 پاسخ
خرید و فروش دلار ارزش افزوده دارد
ماصرافی هستیم
هم از فروش ارز میگیریم و هم از خرید ارز ارزش افزوده میدیم و دراظهارنامه ارزش افزوده ثبت میکنیم
رسیدگی ارزش افزوده هم شدیم که مواردی رو که میتونستیم بگیریم و نگرفتیم رو مجدد محاسبه و با جریمه ازمون گرفت
پاراگراف آخر اشتباه نوشتید
سلام دوست عزیز
عمل خرید و فروش ارز مشمول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده نیست؛ اما از آنجا که عملیات تبدیل وجه رایج به ارز نوعی خدمت در نظر گرفته میشود، صرافیها بر اساس حجم فعالیت خود مشمول پرداخت ارزش افزوده هستند. این ارزش افزوده مطابق دستورالعمل 596/93/200 مورخ 1393/7/5 برای صرافیها، به مابهالتفاوت مبلغ خرید ارز و فروش آن به مصرف کننده نهایی تعلق میگیرد.
سلام خرید دلار جهت پرداخت هزینه ی خرید وسایل مصرفی آیا مشمول مالیات میشه؟
سلام کاربر گرامی،
برای تامین مخارج مشمول نخواهد شد. خرید دلار یا ارز به تنهایی مشمول مالیات نمیشود مگر به قصد نگهداری و گرفتن سود و بهره.
به عبارتی در تعیین مالیات برای دلار و ارز هدف از خرید اهمیت زیادی دارد. اگر معاملات دلار و ارز با هدف کسب سود از نوسانات حاصل در بازار باشد، منجر به اخذ مالیات خواهد شد.
با سلام شرکتی فروش صادراتی داشته و فروش صادراتی خود را در سامانه صورت معاملات فصلی ارائه کرده حالا بعد از چند ماه ارز حاصل از صادرات خود را به فروش رسانیده. اگر بخواهد فروش ارز حاصل از صادرات را در سامانه معاملات فصلی اعلام کند باید در قسمت فروش ثبت کند در حالی که در دفاتر حسابداری شرکت مبلغ حاصل از فروش ارز صادرات به عنوان فروش ثبت نمی شود بلکه تبدیل موجودی ارزی به موجودی ریالی است خب در این حالت مغایرت بین دفاتر و صورت معاملات فصلی به وجود می آید. چه باید کرد؟
ثبت دفاتر زمان فروش صادراتی
موجودی ارزی بدهکار
فروش صادراتی بستانکار
ثبت دفاتر زمان فروش ارز حاصل از صادرات با فرض یکسان بودن نرخ
موجودی ریالی. بدهکار
موجودی ارزی بستانکار
با سلام
شما میبایست بر اساس استاندار 16 ثبت نمایید این نوع ثبت برای حسابداری مدیریت میباشد و شما باید بر اساس حسابداری مالی ثبت نمایید
باسلام واحترام
شرکتهای پتروشیمی طبق دستور دولت،میبایست 90 درصد ارزهای ناشی از فروشهای صارداتی خود رادر سامانه نیما به فروش برسانند و به ریال تبدیل نمایند.سوالم اینجاست: آیا این مبالغ فروش ارز نیز می بایست درسامانه معاملات فصلی مالیات ماده 169 نیز اظهار شود؟؟
از پاسخگویی شما سپاسگزارم
با سلام احترام بله در سامانه معاملات فصلی هم باید اعلام گردد
باسلام واحترام
طبق دستور دولت،شرکتهایی که فروش صارداتی دارند میبایست 90 درصد مبلغ فروش ارزی خودرا درسامانه نیما ابراز و تبدیل به مبلغ ریال کنند.
سوالم اینجاست: آیا این مبالغ فروش ارز در سامانه نیما،می بایست در سامانه مالیاتی معاملات فصلی ماده 169 نیز اظهار گردد؟
باسپاس از پاسخگویی شما
با سلام احترام بله در سامانه معاملات فصلی هم باید اعلام گردد
سلام
عددی که در سامانه معاملات فصلی بابت خرید ارز نیمایی باید وارد کنیم فقط کارمزد صرافی میشه یا جمع کل فاکتور را باید وارد کنیم ؟
سوال دوم اینکه با توجه به اینکه تو فاکتور صادر شده از طرف صرافی، ارزش افزوده ای از ما گرفته نشده، باید تو اظهارنامه ارزش افزوده رد کنیم یا نه؟
ممنون
با سلام کل مبلغ باید وارد بشه بله باید اعلام بشه
با سلام ، یک بنیاد خیریه در سال 91 روی چند قطعه زمین خود تعدادی ساختمان سازی نموده و آپارتمانهای آن را فروخته است . در سال مورد نظر که اولین سال اجرای ماده 169 بوده برای فروش آپارتمانهای خود صورتحساب صادر نکرده . البته در اظهار نامه پایان سال فروش این آپارتمانها را در صورت سود و زیان آورده است . اکنون اداره مالیاتی به دلیل عدم ارائه فهرست معاملات 1 درصد ( خرید و هزینه های ساختمانها ) و به دلیل عدم صدور صورتحساب فروش 2 درصد ، مبلغ فروش و کل معاملات را برگ جریمه صادر نموده آیا این اقدام اداره دارایی قانونی است ؟
باسلام خدمت شما کاربر محترم
نظر به اینکه در اولین سال اجرای ماده 169 این امر حاصل شده می توانید با اعلام کتبی نسبت به این جریمه به اداره امور مالیاتی خود اعتراض نمایید،همیشه در سال های اول اجرای قانون کارفرمایان ممکن است مشمول جریمه شوند با اعلام اعتراض خود می توانید مبلغ آن را تعدیل نمایید.موفق باشید.
سلام
اگر کارمند یک شرکت اقدام کند به فروش دلار برای شرکت و یا شخص خودش و فاکتور و اطلاعاتی به صرافی ندهد اداره مالیات چگونه دسترسی به فرد جهت اخذ مالیات دارد ؟
سلام دوست عزیز طبق قانون صرافی ها مشمول ارائه گزارشات فصلی هستند. بدین معنا که هرگونه مبادله ای با شخص حقیقی یا حقوقی انجام شود در گزارشات خود ارائه می نمایند حتی اگر تنها نام یا شماره ملی او را داشته باشند. از طرفی ردیابی اطلاعات مالی برای وصول مالیات ها از سوی بازرسین دارایی به راحتی امکان پذیر است