فهرست مطالب

به نام خدای بخشنده که امروز هم اجازه داد تا یکبار دیگر در خدمت شما باشم و عرض سلام به همه شما همراهان همیشگی .امروزتصمیم دارم درمورد حسابداری دولتی مطالبی را برای شما عزیزان بیان کنم ، تفاوت حسابداری دولتی با حسابداری بازرگانی را توضیح بدهم و در روزهای آینده مبحث مربوط به حسابداری دولتی را کامل می کنم.

فعالیت های دولت را می توان به دو بخش عمده زیر تقسیم کرد :

1- فعالیت های از نوع دولتی
2- فعالیت های از نوع بازرگانی ( تجاری )

1-فعالیت های از نوع دولتی ( غیر بازرگانی )

ویژگیهای این نوع فعالیت ها به شرح زیر می باشد :

  • هدف دولت از انجام این نوع فعالیت ها کسب سود نبوده بلکه این فعالیت هاکه از اعمال حاکمیت دولت ناشی می شود بر پایه ضرورت های اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی انجام می گیرد .
  •  رابطه مبادله ای بین این نوع فعالیت ها منابعی که دولت برای تامین هزینه ی انجام آنها از مردم اخذ می کند وجود ندارد .
  •   معیار اندازه گیری سود نمی باشد ( یکی از معیارها مطابقت با بودجه است ) .
  •  مبنای حسابداری با توجه به قوانین و مقررات ناظر بر دولت ها می تواند نقدی ( نقدی کامل )، نقدی تعدیل شده ، نیمه تعهدی ، تعهدی تعدیل شده و تعهدی ( تعهدی کامل ) باشد .
  • سازمان های دولتی مجری این نوع فعالیت ها به دو دسته وزارتخانه ها و موسسات دولتی تقسیم می شوند .

2-فعالیت های از نوع بازرگانی ( غیردولتی )

ویژگیهای این نوع فعالیت ها به شرح زیر می باشد :

  •   اگر چه هدف دولت از انجام این نوع فعالیت ها می تواند کسب درآمد باشد ولی هدف اصلی دولت معمولا عدم انگیزه بخش خصوصی برای فعالیت در آن زمینه می باشد .
  • رابطه مبادله ای وجود دارد ؛ بدان معنا که بین ارائه کالا و خدمات و وجه دریافتی رابطه وجود دارد .
  •   معیار اندازه گیری سود می باشد .
  •   مبنای حسابداری معمولا ( مشابه بخش خصوصی ) تعهدی کامل می باشد .
  •   شرکت های دولتی از جمله مجریان این نوع فعالیت ها هستند .

نکته :

حسابداری دولتی به سازمان های مجری فعالیت های از نوع دولتی مربوط می شود . در ضمن حسابداری شرکت های دولتی مشابه حسابداری بخش خصوصی است و در نتیجه از اصول پذیرفته شده حسابداری مالی پیروی می شود .

موارد افتراق حسابداری دولتی با حسابداری بازرگانی

1 . تفاوت در اهداف و صورت های مالی بخش عمومی با بخش خصوصی

هدف اصلی بخش خصوصی تحصیل سود بوده و صورت های مالی که ارائه می کند باید به شکلی باشد که میزان نیل به این هدف را مشخص سازد . اجزای صورت های مالی این بخش عبارتند از :

  1.   ترازنامه
  2.    صورت سود و زیان
  3.   صورت سود و زیان جامع
  4.   صورت جریان وجوه نقد
  5.   یادداشت های توضیحی

هدف اصلی بخش عمومی ارائه خدمات ، افزایش رفاه اجتماعی و ایجاد امنیت بوده و صورت های مالی آن باید به شکلی باشد که میزان نیل به این اهداف را مشخص سازد .صورت های مالی این بخش معمولا شامل موارد زیر می باشند:

  1.   ترازنامه هر یک از حسابهای مستقل
  2.   ترازنامه ترکیبی کلیه حسابهای مستقل
  3.   صورت درآمد ها ، هزینه ها و تغییرات در مازاد
  4.   صورت حساب مقایسه درآمد های واقعی با درآمد های پیش بینی شده و هزینه های انجام شده با اعتبارات مصوب
  5.   یادداشت های توضیحی پیوست شده به صورت های مالی

در حسابداری دولتی ایران ، صورتهای مالی برای رفع نیازهای قانونی ، نظارتی و اطلاعاتی تهیه شده و ممکن است توسط شهروندان ، قانونگذاران ، سرمایه گذاران و وام دهندگان نیز استفاده شود .

2. اهمیت قوانین و مقررات در حسابداری دولتی:

وجود قوانین و مقررات مالی و لزوم رعایت آن در سیستم حسابداری دولتی برای یکنواختی کار و صحت عملیات اهمیت زیادی دارد.البته نباید از نظر دور داشت که قوانین و مقررات وسیله رسیدن به هدف می باشد نه خود هدف و لازم است مدیران و حسابداران دولتی ضمن آگاهی کامل از قوانین و مقررات ، هدفهای سازمان را نیز مورد توجه قرار دهند .
در واقع در حسابداری دولتی باید رعایت قوانین و مقررات را در نظر داشت . این موضوع یکی دیگر از موارد افتراق حسابداری دولتی با حسابداری بازرگانی است .
البته باید توجه داشت که موسسات بخش خصوصی نیز باید در چارچوب قوانین و مقررات مربوط عمل کنند، ولی اصولا جهت انعکاس عملکرد و وضعیت مالی خود از اصول پذیرفته شده حسابداری تبعیت می کنند .
در ایران ، برخی از اصول قانون اساسی در مورد امور مالی ، قانون محاسبات عمومی ، قاون دیوان محاسبات کشور ،قانون برنامه و بودجه ، قانون بودجه سالانه کشور ، آیین نامه ها و دستورالعمل های اجرایی مربوط به قوانین مذکور و برخی از قوانین و مقررات مالی دیگر حاکم و ناظر بر عملیات حسابداری سازمان های دولتی است .
برخی از اصول قانون اساسی که مربوط به امور مالی می شود عبارتند از :

1- اصل 51 :

هیچ نوع مالیات وضع نمی شود مگر به موجب قانون . موارد معافیت ، بخشودگی و تخفیف مالیاتی به موجب قانون مشخص می شود.

2- اصل 52 :

بودجه سالانه کل کشور به ترتیبی که در قانون مقرر می شود از طرف دولت تهیه و برای رسیدگی و تصویب به مجلس شورای اسلامی تسلیم می گردد.هر گونه تغییر در ارقام بودجه نیز تابع مراتب مقرر در قانون است .

3- اصل 53 :

کلیه دریافت های درلت در حسابهای خزانه داری کل متمرکز می شود و همه پرداخت ها در حدود اعتبارات مصوب به موجب قانون انجام می شود.

4- اصل 54 :

دیوان محاسبات کشور مستقیما زیر نظر مجلس شورای اسلامی می باشد . سازمان ها و اداره امور آن درتهران و مراکز استانها به موجب قانون تعیین خواهد شد .
5- اصل 55 :

دیوان محاسبات به کلیه حسلبهای وزارتخانه ها ، موسسات ، شرکت های دولتی و سایر دستگاه هایی که به نحوی از بودجه کل کشور استفاده می کنند به ترتیبی که قانون مقرر می دارد ، رسیدگی یا حسابرسی می نماید که هیچ هزینه ای از اعتبارات مصوب تجاوز نکرده و هر وجهی در محل خود به مصرف رسیده باشد .

دیوان محاسبات ، حسابها و اسناد و مدارک مربوطه را برابر قانون جمع آوری و گزارش تفریغ بودجه هر سال را به علاوه نظرات خود ، به مجلس شورای اسلامی تسلیم می نماید . این گزارش باید در دسترس عموم گذاشته شود.

نکته :

اصل 55 تلویحا به ترتیب به سه اصل حسابداری دولتی یعنی کنترل بودجه ای ، اصل حسابهای مستقل و اصل تعداد حسابهای مستقل اشاره دارد.
تا اینجا به توضیح دو مورد از تفاوتهای حسابداری دولتی با حسابداری بازرگانی پرداختیم امیدوارم مطالب امروز برایتان مفید باشد . به یاری خدا طی روزهای آینده به ادامه این تفاوتها خواهیم پرداخت .

اعظم رزی

مطالب مرتبط:

مبانی حسابداری دولتی (بخش اول)

مبانی حسابداری دولتی (بخش دوم)

مبانی حسابداری دولتی (بخش سوم)

مبانی حسابداری دولتی (بخش چهارم)

پر بحث ترین مقالات مرتبط

دیگر مقالات مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شروع نامنویسی دوره حضوری آنلاین ۳۳ ام صفرتاصدمالیات ۱۴۰۲

آخرین بروزرسانی ها :

بروز ترین دوره ها :