آیا پزشکان باید مالیات بپردازند؟
بله بر اساس ماده 1 ق.م.م کلیه اشخاصی که به هر نحو در ایران به کسب درآمد مشغول هستند از جمله پزشکان، باید مالیات بپردازند.
مالیات پزشکان به چه صورت انجام میشود؟
مالیات پزشکان بر اساس انواع منابع درآمدی آنها به سه دسته تقسیم میشود: 1- مالیات بر حقوق پزشکان 2- مالیات بر درآمد مشاغل پزشکان 3- مالیات تکلیفی پزشکان
آیا پزشکانی که در استخدام مراکز درمانی هستند، مشمول پرداخت مالیات بر درآمد میشوند؟
بله، پزشکانی که در استخدام مراکز درمانی هستند، مشمول پرداخت مالیات بر درآمد حقوق هستند
محاسبه مالیات پزشکان به دلیل نامشخص بودن منابع درآمدی آنان همواره یکی از چالشهای سازمان مالیاتی بوده است. این مسئله باعث شد سازمان مالیاتی اقداماتی در خصوص تعیین درآمد واقعی پزشکان به عمل آورد؛ که یکی از مهمترین این اقدامات، الزام نصب و استفاده کلیه پزشکان از دستگاه پوز بود. همراه ما در این مطلب آموزش مالیات بمانید تا با شما از نحوه محاسبه مالیات پزشکان، قوانین و الزامات اجرایی آن و معافیتهای متعلقه صحبت نماییم.
آیا پزشکان باید مالیات بپردازند؟
مطابق ماده 1 قانون مالیاتهای مستقیم، کلیه اشخاصی که به هر نحو در ایران به کسب درآمد مشغول هستند، مشمول پرداخت مالیات هستند. به این ترتیب کلیه پزشکان و یا سایر فعالان در حرف و فنون پزشکی موظفند برای کلیه درآمدهای خود مالیات بپردازند.
نکته قابل توجه این است که پزشکان، فارغ از اینکه به صورت مستقل فعالیت میکنند و یا با مراکز درمانی همکاری میکنند، موظف به پرداخت مالیات بر درآمد هستند.
مهمترین قوانین محاسبه مالیات پزشکان
- نحوه محاسبه مالیات پزشکان نیز همانند سایر اشخاص حقیقی، تابع قوانین مالیاتی ایران در زمینه محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی است
- محاسبه مالیات پزشکان به حوزه تخصصی فعالیت و یا سطح علمی آنان وابسته نیست؛ در واقع نحوه محاسبه مالیات یک پزشک متخصص و یا جراح با یک پزشک عمومی یکسان است و تفاوت در سطح علمی، تفاوتی در میزان مالیات پرداختی ایجاد نمیکند؛ آنچه میزان مالیات پزشکان را تعیین میکند، میزان درآمد آنها است
- پزشکان در صورت عدم رعایت قوانین در زمینه اعلام درآمد واقعی و پرداخت مالیات تعیین شده، مشمول پرداخت جرایم غیرقابل بخشش مالیاتی خواهند بود
مالیات پزشکان چگونه محاسبه می شود؟
مالیات پزشکان را متناسب با نحوه درآمدزایی آنان میتوان به سه دسته زیر تقسیم نمود:
- مالیات بر درآمد حقوق
- مالیات بر درآمد مشاغل
- مالیات تکلیفی پزشکان
خوب است بدانید:
هر پزشک بر اساس نحوه درآمدزایی خود (استخدام در مراکز درمانی، داشتن مطب و یا همکاری غیراستخدامی با مراکز درمانی) مشمول یکی و یا مجموع مالیات محاسبه شده در بخشهای فوق، خواهد شد.
کدام پزشکان مشمول مالیات بر درآمد حقوق هستند؟
هر گاه پزشک با انعقاد قرارداد کار در استخدام بیمارستانها و یا سایر مراکز درمانی باشد، به نحوی که میان پزشک و مرکز مذکور رابطه کارگر و کارفرمایی حاکم بوده و پزشک از مرکز طرف قرارداد، حقوق دریافت نماید، مشمول مالیات بر درآمد حقوق خواهد بود. در این صورت، مرکز طرف قرارداد (کارفرما) موظف است درصدی از حقوق پزشک را با احتساب معافیت مالیات حقوق به عنوان مالیات بر درآمد کسر و به حساب سازمان مالیاتی واریز نماید.
بر این اساس مالیات پزشکان در سال 1403، میزان مالیات پلکانی پزشکان استخدام شده برای حقوق ماهانه پزشکان به صورت زیر محاسبه و پرداخت میشود:
خوب است بدانید:
بر اساس بخشنامه شماره 230/8296/د مورخ 1402/2/13، پزشکانی که دارای رابطه استخدامی با مراکز درمانی هستند، مشمول حکم جزء 1 بند ح تبصره 6 بودجه 1400 کل کشور نبوده و کلیه وجوه دریافتی آنها، مشمول مقررات فصل مالیات بر درآمد حقوق است. منظور از عبارت “کلیه وجوه دریافتی”، صرفا شامل کلیه وجوه دریافتی پزشک از مرکز درمانی دارای رابطه استخدامی با پزشک بوده و این موضوع قابل تسری به سایر وجوه دریافتی پزشک مزبور از دیگر مراکز درمانی، با موضوع حق الزحمه یا حق العمل پزشکی نیست.
نحوه محاسبه مالیات بر درآمد مشاغل پزشکی
اما گاهی برخی پزشکان به صورت مستقل و از طریق بازگشایی مطب یا کلینیک شخصی ارائه خدمات درمانی (با ماهیت شخص حقیقی) و یا همکاری با مراکز ارائه خدمات درمانی (بدون وجود رابطه کارگر و کارفرمایی) به فعالیت میپردازند. در این صورت بر اساس ماده 93 ق.م.م، درآمدی که این پزشکان در برابر اشتغال به کار کسب میکنند، پس از کسر معافیتها مشمول مالیات بر درآمد مشاغل است. درصد مالیات پزشکان برای این گروه بر اساس نرخ ماده 131 قانون مالیاتهای مستقیم محاسبه و مطالبه میشود.
بر این اساس میزان مالیات قابل پرداخت پزشکان مستقل بر اساس درآمد آنها به نرخ زیر محاسبه میشود:
مالیات پزشکان برای عملکرد سال 1403 بر اساس گروه شغلی مالیاتی و انجام تکالیف مالیاتی، نظیر ارائه اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی و یا فرم تبصره ماده 100 (برای مشمولین) در مهلت مقرر (حداکثر 31 خرداد 1403) محاسبه میشود. همچنین این اشخاص موظف به نگهداری اسناد و مدارک شغلی خود هستند.
نحوه محاسبه مالیات تکلیفی پزشکان
اما گروهی از پزشکان نیز هستند که بدون اینکه در استخدام یک بیمارستان باشند، به دلایلی برخی از خدمات خود را در مراکز درمانی ارائه میدهند؛ به عنوان مثال برخی پزشکان اعمال جراحی خود را در برخی بیمارستانها انجام میدهند. در این صورت پزشک قراردادی با مرکز درمانی مذکور منعقد میکند؛ این قرارداد ممکن است مشارکتی و یا غیرمشارکتی باشد.
بر اساس بند ث تبصره 6 قانون بودجه 1403 کل کشور، بیمارستانها و مراکز خدمات درمانی موظفند پیش از پرداخت حق الزحمه این پزشکان، مبلغ 10% از حق الزحمه را تحت عنوان علیالحساب مالیات تکلیفی پزشکان کسر و به حساب سازمان مالیاتی واریز نمایند. این پرداخت در هر دو حالت قرارداد مشارکتی و یا غیرمشارکتی یکسان بوده و از طریق سامانه پرداخت مالیات تکلیفی پزشکان به آدرس https://withholding.tax.gov.ir انجام میشود.
لازم است بدانید:
مالیات تکلیفی، بخشی از مالیات بر درآمد پزشکان است که وظیفه پرداخت آن بر عهده مراکز درمانی است؛ اما یک پزشک به عنوان یک شخص حقیقی، موظف است برای پرداخت مالیات بر درآمدهای کسب شده خود از طریق همکاری با مراکز درمانی و یا سایر درآمدهای خود اقدام نماید. این مالیات با تکمیل اظهارنامه عملکرد و یا فرم تبصره ماده 100 ق.م.م و با احتساب مبالغ مالیات تکلیفی او محاسبه و مطالبه میشود.
معافیت های مالیاتی پزشکان در سال 1403
معافیت مالیات پزشکان در سال 1403 (عملکرد 1402) بر اساس نوع فعالیت پزشک مربوطه متفاوت است. این معافیتها به دو دسته زیر تقسیم میشود:
معافیت مالیاتی برای پزشکان غیراستخدامی
در صورتی که پزشک به صورت مستقل به ارائه خدمات بپردازد، اعم از اینکه با مراکز درمانی قرارداد بسته و یا نبسته باشد، جزء اشخاص حقیقی صاحبان مشاغل محسوب میشود. به این ترتیب مالیات مطب پزشکان مشمول معافیت ماده 101 ق.م.م خواهد بود.
! نکته: مطابق بند ح تبصره 15 قانون بودجه 1403 کل کشور، در صورتی که صاحبان مشاغل از پايانه فروشگاهی موضوع ماده 1 قانون پايانههای فروشگاهی و سامانه موديان مصوب 1398/7/21 با امكان درج مشخصات كالا و هويت خريدار استفاده كنند، معافيت ماده 101 برای آنان معادل مبلغ 1,440,000,000 ريال خواهد بود که در این جدول با عنوان مودیان قانونمند معرفی شدهاند.
معافیت مالیات بر حقوق پزشکان استخدام شده
در صورتی که پزشک در استخدام مراکز درمانی باشد، مشمول معافیت مالیات حقوق (موضوع ماده 84 ق.م.م) تا سقف 1,440,000,000 ريال برای سال 1403 خواهد بود.
نکات مهم در استفاده از معافیتها برای مشاغل پزشکی
به استناد بخشنامه 16635 سازمان مالیاتی، در صورتی که پزشکان از منابع مختلف کسب درآمد نمایند، برای هر منبع میتوانند از معافیت مالیاتی مربوطه استفاده نمایند. به عبارت دیگر در صورتی که یک پزشک بخشی از سال را در استخدام یک مرکز درمانی بوده و بخشی دیگر را به ارائه خدمات در مطب شخصی خود مشغول باشد، میتواند به صورت هم زمان از معافیت موضوع مواد 84 و 101 ق.م.م استفاده نماید. در خصوص استفاده از معافیت ماده 101 ق.م.م باید بدانید:
- هر پزشک به صورت انفرادی در طول سال تنها میتواند از 1 معافیت مالیاتی موضوع ماده 101 استفاده کند
- پزشکانی که به صورت مشارکتی با اشخاص دیگر فعالیت میکنند، حداکثر از 2 معافیت مالیاتی طی سال بهرهمند خواهند شد
تکالیف مالیاتی پزشکان چیست؟
یکی از مهمترین موارد در محاسبه مالیات پزشکان برای آن دسته از پزشکان که مشمول مالیات مشاغل هستند، انجام تکالیف قانونی در مهلت مقرر است. از جمله تکالیف مالیاتی پزشکان (به تناسب شرایط) میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- ثبت نام و تشکیل پرونده در نظام مالیاتی
- پلمپ دفاتر قانونی جهت ثبت رویدادهای مالی (برای مودیان گروه اول مالیاتی)
- ارائه اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و بایگانی اسناد و مدارک مربوطه
- استفاده از پایانههای فروشگاهی و دستگاههای پوز قانونی
- ثبت نام در سامانه مودیان (به تناسب فراخوان سازمان مالیاتی)
- تهیه و تنظیم قرارداد با مراکز درمانی مطابق با الزامات مالیاتی
- ارسال لیست مالیات حقوق کارکنان به صورت ماهانه
- ارسال لیست بیمه کارکنان به صورت ماهانه
- ارائه اسناد کسر مالیات تکلیفی توسط مراکز درمانی
همچنین پزشکانی که برای ارائه خدمات خود نیازمند تهیه تجهیزات و مواد اولیه هستند (مانند جراحان)، موظفند برای اقلام مورد نیاز خود فاکتورهای رسمی مورد پذیرش سازمان مالیاتی تهیه نمایند.
توصیه میشود بخوانید: صدور صورتحساب الکترونیک
اظهارنامه مالیاتی پزشکان
یکی از اصلیترین تکالیف مالیاتی برای تعیین میزان مالیات پزشکان مشمول مالیات مشاغل، ارائه اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی در مهلت مقرر (موضوع ماده 93 ق.م.م) است.
لازم به ذکر است صاحبان بیمارستانها، زایشگاهها، آسایشگاهها، درمانگاهها و همچنین صاحبان آزمایشگاهها و لابراتوارها و سایر فعالان در مشاغل پزشکی، اعم از طبی و غیرطبی و صاحبان رادیولوژیها و فیزیوتراپیها و موسسات بهداشتی و همچنین پزشکان و دندانپزشکانی که دارای مطب هستند، مکلف هستند اظهارنامه مالیاتی مربوط به عملکرد هر سال مالی خود را حداکثر تا پایان خرداد ماه سال بعد بر اساس مقررات اعلامی سازمان ارائه و مالیات متعلقه خود را بپردازند.
خوب است بدانید:
در صورتی که صاحبان مشاغل و حرف پزشکی به عنوان شخص حقوقی مشغول به فعالیت باشند، مهلت ارائه اظهارنامه عملکرد اشخاص حقوقی و پرداخت مالیات متعلقه برای آنها حداکثر 4 ماه پس از پایان سال مالی ایشان (معمولا 31 تیر ماه سال بعد) خواهد بود.
4 سوال متداول در مورد مالیات پزشکان
1) شرایط دفاتر قانونی پزشکان چیست؟
در صورتی که پزشک جزء مشاغل گروه اول مالیاتی باشد، مشمول تهیه، پلمپ و نگارش دفاتر قانونی است. در این صورت باید کلیه استانداردهای موجود برای نگارش دفاتر قانونی حسابداری را رعایت نماید. از جمله این استانداردها عبارتند از:
- پلمپ دفاتر قانونی در مهلت مقرر
- نوشتن دفاتر بدون تراشیدگی و قلم خوردگی
- ثبت کلیه هزینههای جاری (متکی به اسناد و مدارک قابل قبول) ظرف 15 روز از صدور صورتحساب
نکته: پزشکان در هنگام نوشتن دفاتر قانونی خود میتوانند درآمدها را به صورت تفکیکی و یا یکجا ثبت نمایند. اما ثبت تعداد مراجعین، درآمدهای کسب شده از مراکز درمانی، بیماران طرف قرارداد بیمههای مختلف و مواردی از این قبیل جهت شفاف سازی درآمدها ضروری است.
2) آیا در محاسبه مالیات پزشکان، مالیات و عوارض ارزش افزوده نیز در نظر گرفته میشود؟
بر اساس جزء 1 بند ب ماده 9 قانون دائمی ارزش افزوده، خدمات درمانی، تشخیصی و پیشگیری، خدمات توانبخشی و حمایتی و خدمات آرامستانها جزء معافیتهای ارزش افزوده هستند. از این رو خدمات ارائه شده توسط پزشکان، معاف از مالیات بر ارزش افزوده است.
3) سازمان مالیاتی چگونه از درآمد پزشکان فاقد قرارداد کار و یا مطب مطلع میشود؟
ملاک سازمان مالیاتی برای تعیین درآمد مودیان، علاوهبر درآمد ابرازی آنها، اطلاعاتی است که از سایر بانکهای اطلاعاتی کسب میکند. از جمله این بانکهای اطلاعاتی برای پزشکان میتوان به مقادیر ثبت شده در سامانه پرداخت مالیات تکلیفی پزشکان و همچنین بررسی تراکنشها و حسابهای بانکی پزشکان اشاره نمود.
4) سازمان مالیاتی برای تشویق پزشکان به استفاده از پایانه فروشگاهی چه امتیازی برای آنان در نظر گرفته است؟
بر اساس بند ح تبصره 6 قانون بودجه 1403 کل کشور، ميزان معافيت درآمد مشمول ماليات سالانه ماليات بر درآمد مشاغل موضوع ماده 101 ق.م.م مبلغ يك 1,000,000،000 ريال در نظر گرفته شد. اما چنانچه صاحبان مشاغل از پايانه فروشگاهی موضوع ماده 1 قانون پايانههای فروشگاهی و سامانه موديان مصوب 1398/7/21 با امكان درج مشخصات كالا و هويت خريدار استفاده كنند، معافيت مذكور مبلغ 1,440,000,000 ريال در نظر گرفته میشود.
کلام آخر
محاسبه مالیات پزشکان بر اساس منابع درآمدزایی آنان در یک دوره مالی متفاوت است. به این ترتیب درآمد این گروه ممکن است مشمول یکی یا مجموع انواع مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی، مالیات تکلیفی و یا مالیات بر درآمد حقوق (نسبت به نوع فعالیت آنها) باشد. اما لازم است بدانید که برخورداری از معافیتها و تسهیلات سازمان مالیاتی در گرو انجام تکالیف مالیاتی در مهلت مقرر است. این مسئله ضرورت آموزش مالیات و اطلاع از آخرین قوانین و بخشنامههای مالیاتی را بیش از پیش آشکار میسازد. ما در این مسیر همراه شما هستیم.
همچنین بهرهمندی از مشاوره مالیاتی کارشناسان خبره، میتواند در حفاظت از درآمد پزشکان عزیز بسیار موثر باشد. با تکمیل فرم زیر میتوانید کارشناس بخش مشاوره را مطلع کنید تا در اولین فرصت جهت رزرو وقت مشاوره با شما تماس حاصل نماید.