فهرست مطالب

فرض کنید شما به عنوان حسابدار یک شرکت یا فروشگاه بازرگانی مشغول به‌کار شده‌اید و شرکت شما مقداری کالا خریداری کرده و تحویل انبار شرکت داده است. برای ثبت این رویداد چه مدارک و مستنداتی نیاز خواهید داشت؟ هنگام ثبت خرید کالا به کدام مورد
از آنها باید توجه کرد؟ یا برعکس کالای موجود در انبار شرکت یا فروشگاه را به فروش می‌رسانید چه ثبت‌هایی انجام خواهید داد؟ در این مطلب نحوه حسابداری فروشگاهی (موسسات و فروشگاههای بازرگانی) توضیح داده‌شده است.

حسابداری فروشگاهی چیست؟

هر فروشگاهی که محصولاتی را به‌صورت عمده خریداری کرده و آن را به صورت خرده در اختیار مشتریان و مصرف کنندگان نهایی قرار دهد، یک شرکت بازرگانی است. این شرکت‌ها برای محاسبه سود و زیان خود تمام حساب‌های خرید و فروش خود را ثبت میکنند. در حسابداری فروشگاهی، همه خرید و فروش‌ها (قیمت خرید، قیمت فروش، سود و زیان) ثبت شده و مورد بررسی قرار می‌گیرد.

حسابداری خرید و فروش کالا در فروشگاهها (موسسات بازرگانى)

هر فروشگاه یا شرکتی که کالایی را خرید و فروش کند در شمار شرکتهای بازرگانی قرار می‌گیرد. فعالیت اصلی این شرکتها خرید انواع مواد خام، فراورده‌ها و یا کالاهای ساخته‌شده از تولیدکننده و یا عمده‌فروش، و عرضه آن به خریدار است. این شرکتها در شکل و محتوای کالاهایی که خریداری کرده و می‌فروشند) به غیر از بسته بندی و نظایر آن (تغییری ایجاد نمی‌کنند، بلکه کالاها را خریداری، حمل و انبار نموده و به مشتریان تحویل می‌دهند.

حسابداری شرکتهای پخش مویرگی زیر گروه شرکتهای بازرگانی است. جهت آشنایی با این شرکتها روی لینک کلیک کنید.

روشهای فروش کالا در حسابداری فروشگاهی

روشهای متنوعی در فروش انواع فرآورده ها و کالاهای مصرفی و با دوام در حسابداری فروشگاهی به‌کار می رود که از جمله می‌توان فروش نقد، فروش نسیه، فروش اقساطی و فروش امانی را نام برد. در اين مبحث تنها دو روش متداول ثبت فروش در حسابداری فروشگاهی، يعنی فروش نقد و نسیه مورد بحث است.

فروش نقد (cash sale)

معامله ای است که براى تسلیم کالا و پرداخت بهای آن موعدی در آینده مقرر نشود و تحویل کالا از طرف فروشنده و پرداخت بهاى آن از طرف خریدار به طور همزمان باشد. اغلب فروشگاهها و خرده فروشان، کالاهای خود را نقدی می‌فروشند.

فروش نسيه (credit sale)

معامله اى است که کالا در زمان حال تحويل و براى پرداخت بهاى آن موعدى در آينده مقرر شود و فروشنده موافقت نمايد که قیمت را مدتى پس از تحويل کالا از خريدار دريافت نمايد. بسيارى از توليدکنندگان و غالب عمده فروشان، کالاهای خود را به نسيه مى‌فروشند و معمولا مهلتى بين 30 تا 90 روز براى پرداخت بهاى کالا به خريدار مى دهند.

صورتحساب يا فاکتور فروش

مواد خوراکى و بسيارى از کالاهاى مصرفى روزانه که معمولا در مغازه هاى خرده فروشى، سوپر مارکتها و فروشگاههاى بزرگ عرضه مى‌شود، غالبا با داد وستد، خريد و فروش مى‌شود. در اين نوع معاملات معمولا سند و مدرکى بين خريدار و فروشنده مبادله نمى‌شود و تنها در برخى از موسسات خرده فروشى و فروشگاههاى بزرگ، نوار ماشين صندوق (ماشين ثبت فروش نقدى) به عنوان مدرک فروش به خريدار داده مى‌شود.

اما در فروش نقدى اغلب کالاهاى بادوام و برخى از کالاهاى مصرفى فروشگاه ها، بر حسب نوع کالا و سيستم حسابدارى موسسه فروشنده برگه فروش نقدى صادر و يا از برچسب، برگه کالا و يا مدرک ديگری به عنوان صورتحساب فروشنده استفاده مى کند و اين مدرک را پس از دريافت پول همزمان با تحويل کالا به خريدار مى‌دهد. در عمده فروشى کالاها و معاملات نسيه براى روشن بودن شرايط معامله فروشندگان معمولا سندى به نام صورتحساب، سياهه يا فاکتور فروش تهيه مى‌کنند. در فاکتور فروش اطلاعات زير درج مى شود.

1- شماره فاکتور
2- تاريخ معامله
3- نام فروشنده
4- نام خريدار ( يا مشترى )
5- شرايط حمل و تحويل و بها‌ى کالاى فروخته شده
6- نوع، مشخصات، شماره، مقدار، قيمت فروش واحد (نرخ) کالاى فروخته شده
7- جمع مبلغ فروش

تخفيفات در حسابداری فروشگاهی

موسسات بازرگانى براى افزايش حجم فروش و تسريع در وصول مطالبات خود تدابير گوناگونى را به‌کار مى گيرند که يکى از مهمترين آنها اعطاى تخفيف است‌. انواع تخفيفاتى که موسسات بازرگانى اعم از توليد کنندگان، عمده فروشان و خرده فروشان، بر حسب نوع فعاليت خود، به مشتريان اعطا مى‌کنند را مى توان در دو گروه اصلى زير طبقه بندى کرد:

اما در کل مهمترین تخفیفات در مؤسسات تجاری عبارتست از:

*   تخفیفات تجاری
*   تخفیفات بر اساس توافق طرفین
*   تخفیفات به دلیل عیب و نقص كالا
*   تخفیفات نقدی خرید یا فروش

تخفيفات تجارى (trade discounts)

فروش کالا به قيمتى ارزانتر از قيمت مندرج در فهرست قيمت (کاتالوگ) يا برچسب کالاهاى يک موسسه را اعطاى تخفيف و کاهشى را که در قيمت داده مى شود، تخفيف تجارى مى نامند . تخفيفات تجارى قاعدتا بر حسب درصدى از قيمت کالا تعيين مى‌گردد و معمولا به گروههاى مختلف مشتريان و در مواردى به نرخهاى متفاوت اعطا مى‌شود.

نکته: تخفيفات تجارى از کل مبلغ فاکتور يا صورتحساب فروش کسر مى‌شود و معمولا در مدارک و دفاتر حسابدارى فروشنده و خريدار ثبت نمى‌شود.

تخفیفات بر اساس توافق طرفین

گاهی خریدار و فروشنده بر سر قیمتی با یكدیگر توافق می كنند . این نوع تخفیفات نیز به همان دلیلی كه در مورد تخفیفات تجاری گفته شد ، در دفاتر ثبت نمی گردند .

تخفیفات به دلیل عیب و نقص كالا

گاهی خریدار پس از دریافت كالای خریداری شده متوجه عیب و نقصی در آن می شود و یا در می یابد كه با نمونه سفارش داده شده مطابت ندارد . در این صورت كالا برگشت داده می شود ، در نتیجه تخفیفی نیز در حساب برگشت از خرید ثبت می گردد . به همین دلیل این حساب را برگشت از خرید و تخفیفات گویند.

تخفيفات نقدى (cash discounts)

در اوضاع و احوال عادى و با ثبات اقتصادى، اغلب توليدکنندگان و عمده فروشان، کالاهاى خود را به نسيه مى فروشند . در فروش نسيه کالا، فروشنده علاوه بر ارزيابى اعتبار يکايک مشتريان و تعيين سقفى براى فروش نسيه به هر يک از آنان معمولا مهلتى را براى پرداخت مبلغ فاکتور تعيين مى‌کنندکه به آن شرط فروش نسيه مى گويند.

حسابداری فروشگاهی

حسابهای مورد استفاده در حسابداری فروش كالا 

*   حساب فروش کالا
*   حساب برگشت از فروش
*   حساب تخفیفات نقدی فروش
*   فروش خالص

حساب فروش کالا

درآمد در مؤسساتی كه به خرید و فروش کالا اشتغال دارند، از طریق فروش کالای خریداری شده حاصل می‌گردد. بنابراین حساب فروش همانند درآمد عمل کرده، افزایش آن بستانکار و کاهش آن بدهکار می‌شود. مانده عادی حساب فروش مانده بستانکار است.

فروش كالا به صورت نقد

زمانیكه فروش نقد كالا صورت می گیرد حساب فروش بستانكار و حساب صندوق (بانك) بدهكار می شود.

صندوق (بانک)             ***
فروش                                 ***

فروش كالا به صورت نسیه

زمانیكه فروش نسیه كالا صورت می گیرد حساب فروش بستانكار و حساب ، حسابهای دریافتنی بدهكار می شود.

حسابهای دریافتنی         ***
فروش                                ***

حساب برگشت از فروش

در صورت برگشت كالای فروخته شده به جای بدهكار كردن حساب فروش، حساب برگشت از فروش بدهكار می شود. این حساب بر عكس حساب فروش عمل كرده و كاهنده فروش می باشد و مانده عادی آن مانده بدهكار است.

نحوه ثبت برگشت از فروش به صورت نقد

برگشت از فروش         ***
صندوق ( بانک )                ***

نحوه ثبت برگشت از فروش به صورت نسیه

برگشت از فروش           ***
حسابهای دریافتنی             ***

حساب تخفیفات نقدی فروش

این تخفیف كه توسط فروشنده به خریدار داده می شود در دفاتر فروشنده تحت عنوان تخفیفات نقدی فروش ثبت می گردد. این حساب مانند برگشت از فروش مانده عادی آن بدهكار است.

فروش خالص

فروش خالص = فروش در طی دوره مالی – (تخفیفات نقدی فروش + برگشت از فروش و تخفیفات)

فرم گزارشی تهیه فروش خالص 

در حسابداری فروشگاهی گزارش فروش خالص به صورت زیر تهیه می‌شود.

فروش ناخالص                                         ****
كسر می شود:
برگشت از فروش و تخفیفات        **
تخفیفات نقدی فروش                 **
( ** )
فروش خالص                                             ***

دفترروزنامه اختصاصی فروش

یك دفتر ثبت اولیه است كه به منظور ثبت فروشهای نسیه طراحی گردیده است.

دفتر روزنامه دریافتهای نقدی

این دفتر روزنامه برای ثبت دریافتهای نقدی یك مؤسسه مورد استفاده قرار می گیرد.

هزینه حمل كالای فروش رفته

در برخی موارد مؤسسه باید پرداخت هزینه حمل كالا تا مؤسسه خریدار را تقبل نماید. این هزینه با هزینه حمل كالای خریداری شده فرق دارد . زیرا هزینه حمل كالای خریداری شده در محاسبه قیمت تمام شده كالای خریداری شده تأثیر دارد در حالیكه هزینه حمل كالای فروش رفته جزء هزینه های فروش بوده و در صورت سود و زیان و برای محاسبه سود ویژه عملیاتی برآورد می گردد.

شرط فروش

در فروش نسیه، فروشندگان كالا مدتی را برای دریافت طلب ناشی از فروش كالا به طور نسیه برای مشتریان خود تعیین می‌نمایند، كه به آن شرط فروش گفته می شود.

هزینه حمل کالای خریداری شده

کالای مورد معامله در محل فروشگاه یا کارخانه به خریدار تحویل می شود و حمل آن به عهده خریدار است. خریدار هزینه ای را که بابت حمل کالا متحمل می شود در حساب هزینه حمل کالای خریداری شده بدهکار می‌کند.

پیشنهاد میشود در تکمیل این محتوای آموزشی، حسابداری فروشگاه های زنجیره ای را نیز بخوانید

مثال حسابداری فروشگاهی

میوه فروشی نادری در سوم آذر 4 وانت میوه از بنگاه میوه و تره بار خریداری کرد. هزینه حمل کالای خریداری شده از بنگاه میوه تا میوه فروشی نادری (1،000،000 ریال) به عهده خریدار است که در چهارم آذر ماه به مؤسسه حمل و نقل ساربان پرداخت شد.

دفاتر خریدار – میوه فروشی نادری
رویداد مالی – پرداخت هزینه حمل و نقل کالای خریداری شده در ۳ آذر ماه به مبلغ 1،000،000ریال
مدرک مثبته: یک نسخه از بارنامه حمل میوه از سوی مؤسسه ساربان و یک نسخه از حواله بانکی مبنی بر واریز 1،000،000ریال از سوی میوه فروشی نادری به حساب جاری مؤسسه ساربان

ثبت در دفتر روزنامه خریدار

تاریخشرحبدهکاربستانکار
4 آذرهزینه حمل کالای خریداری شده

 

بانک

پرداخت هزینه حمل کالای خریداری شده در ۳ آذر ماه به مؤسسه ساربان

 1،000،000

 

 

 

 

 

 

1،000،000

 

 

طبقه بندی و شماره‌گذاری حساب‌ها

حساب هایی که مؤسسات مختلف برای ثبت و طبقه بندی رویدادهای مالی مورد استفاده قرار می دهند، بر مبنای نوع فعالیت، نوع اطلاعات مورد نیاز و حجم عملیات مؤسسه تعیین می شوند و به پنج گروه تقسیم می گردند:

۱- گروه دارایی ها: نقد و بانک، حساب های دریافتنی
۲- گروه بدهی ها: حساب های پرداختنی، پیش دریافت ها
۳- گروه سرمایه: سرمایه مالک، برداشت
٤- گروه درآمدها: درآمد حاصل از خدمات، فروش کالا
٥- گروه هزینه ها: خرید کالا، هزینه حقوق

برای سهولت استفاده از حساب ها و پردازش اطلاعات برای هر یک از حساب ها کدینگ حسابداری خاصی در نظر گرفته می شود.

پر بحث ترین مقالات مرتبط

دیگر مقالات مرتبط

19 پاسخ

    1. سلام دوست عزیز
      از اینکه خدمات ارائه شده توسط سایت پرشین حساب رضایت خاطر شما را فراهم نموده است، بسیار خرسندیم.

    1. سلام دوست عزیز
      از اینکه خدمات ارائه شده توسط سایت پرشین حساب رضایت خاطر شما را فراهم نموده است، بسیار خرسندیم.

    1. سلام دوست عزیز
      از اینکه مطالب ارائه شده توسط سایت پرشین حساب رضایت خاطر شما را فراهم نموده است، بسیار خرسندیم.

    1. سلام کاربر گرامی،
      این مورد بستگی به دلیل برداشت صاحب فروشگاه دارد که در حالتهای مختلف ثبتهای متفاوتی دارد. مثلا اگر برداشت به قصد استفاده شخصی صاحب حساب باشد حساب برداشت بدهکار میشود. اگر به قصد قرض برداشت میکنند حساب سایر حسابهای دریافتنی بدهکار میشود و … .

  1. باسلام و احترام
    سپاس از توضیحات شما فقط سوال بنده این است که مواردی که در موجودی کالا هست مثل کمبود کالا و عیب و نقص کالا و نقطه سفارش و نقطه سربسر و… مگر جز وظایف انباردار نیست که گزارش تعدادی انبار در اختیار واحد تدارکات و حسابداری قرار بده؟؟ معمولا حسابداران در خصوص مباحث ریالی انبار نظارت دارند و گزارشات

    1. سلام کاربر گرامی،
      انباردار باید فردی قابل اعتماد بوده و گزارش دقیقی ازنوع نگهداری کالا، تعداد موجودی کالای محصول وکسری و اضافات، نقص کالاها و… به واحد مالی و مدیران ارائه دهد. به عبارتی صورت نهايي انبارگردانی توسط مسئول انبارگردانی تهيه و پس ازتاييد مسئولين شمارش و مسئول انبار و سرپرست كارگاه به مدیریت مالی برای تصمیم گیری در خصوص کسری و اضافات موجودی ها ارسال میشود.

      1. باسلام و خسته نباشید
        در قسمت نحوه ثبت برگشت از فروش به صورت نسیه ثبت دوم پرداختنی میشه چون برگشت از فروش پول رو به مشتری به صورت نسیه پرداخت میکنیم

        1. سلام دوست عزیز
          با مطالعه دقیق مطلب و به ویژه بخش مربوط به فروش نسیه به اشتباه خود در ثبتها واقف خواهید شد. چون فروش به صورت نسیه انجام شده، حساب دریافتنی بدهکار شده است و در واقع پولی از خریدار دریافت نشده است. در زمان برگشت از فروش همان حساب دریافتنی را بستانکار می‌کنیم تا ثبت برگشت از فروش کامل شود.

        2. سلام دوست عزیز
          با مطالعه دقیق مطلب به ویژه بخش مربوط به فروش نسیه به اشتباه خود در ثبتها پی خواهید برد. چون فروش به صورت نسیه انجام شده، حساب دریافتنی بدهکار شده و پولی از خریدار دریافت نشده است. در زمان برگشت از فروش، حساب دریافتنی را بستانکار می‌کنیم تا مانده این حساب صفر شود.

  2. سلام ممنون خیلی خوب توضیح داده شده
    یه سوال دارم چرا فروشگاه ها عملیات حسابداری رو انجام میدن؟ هدفشون از حسابداری فروشگاه چیه؟
    و اینکه این حسابداری با حسابداری فروشگاه های زنجیره ای تفاوت داره؟

    1. سلام کاربر گرامی،
      امور حسابداری فروشگاه اهداف مختلفی دارد مثلا موجودی کالا های فروشگاه را ثبت میکنند تا با کمبود کالا مواجه نشده و بتوانند به موقع پاسخگوی نیاز مشتری باشند. و از کهنگی و منقضی شدن کالا ها جلوگیری شود. این فروشگاه ها در زمره شرکت های بازرگانی قرار دارند و برای محاسبه سود و زیان خود تمام حساب‌های خرید و فروش خود را ثبت میکنند. در حسابداری فروشگاهی، همه خرید و فروش‌ها (قیمت خرید، قیمت فروش، سود و زیان) ثبت شده و مورد بررسی قرار می‌گیرد.
      حسابداری فروشگاهی با حسابداری فروشگاه های زنجیره ای اندکی تفاوت دارد. حسابداری فروشگاه های زنجیره ای همانند حسابداری شعب است به فروشگاه های زنجیره ای، فروشگاه‌های چند شعبه ای نیز می‌گویند. حسابداری شعب به طرق مختلفی انجام می شود از آن جمله حسابداری شعب متمرکز و حسابداری شعب غیر متمرکز.

    2. سلام توی فروشگاه مثلا به کالایی میشه مصرفی فروشگاه ثبتش رو چجوری باید بزنیم که هم از موجودی کم شه هم بانک به هم نریزه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شروع نامنویسی دوره حضوری آنلاین ۳۳ ام صفرتاصدمالیات ۱۴۰۲

آخرین بروزرسانی ها :

بروز ترین دوره ها :